Najnowsze badanie opublikowane w „Gut” dostarcza przełomowych danych pokazujących, jak zmienia się mikrobiota jelitowa wraz z postępem przewlekłej choroby nerek i czy ma ona bezpośredni, przyczynowy wpływ na uszkodzenie tego narządu.
Coraz więcej dowodów naukowych wskazuje na istnienie tzw. osi jelito–nerka, w której kluczową rolę odgrywa mikrobiota jelitowa, zdolna do produkcji szkodliwych toksyn mocznicowych obciążających pracę nerek. Dotychczas brakowało jednak długofalowych badań, które z dużą precyzją oceniałyby, jak zmienia się mikrobiota wraz z postępem przewlekłej choroby nerek (PChN) i czy ma ona bezpośredni, przyczynowy wpływ na uszkodzenie tego narządu. Najnowsze badanie opublikowane w „Gut” dostarcza w tej kwestii przełomowych danych.
Scharakteryzowano mikrobiotę jelitową 240 pacjentów z PChN (chorzy nieleczeni dializami) dzięki zaawansowanej techniki sekwencjonowania (metagenomika typu shotgun), z ponowną oceną u części z nich po trzech latach. W celu potwierdzenia związku przyczynowego wykonano ponadto eksperymentalne przeszczepienie mikrobioty kałowej (FMT) od pacjentów z PChN do myszy. Ocenie podlegał również wpływ diety na obserwowane w czasie zmiany w mikrobiocie chorych.
Wykazano, iż pacjenci z PChN, w porównaniu z osobami zdrowymi, mieli istotnie zmieniony skład mikrobioty jelitowej, z przewagą gatunków bakterii produkujących prekursory toksyn mocznicowych. Im cięższa była choroba nerek, tym wyższe stężenie toksyn we krwi i większy skumulowany odsetek niekorzystnych bakterii. Obserwacje w czasie pokazały, iż wraz z postępem PChN skład mikrobioty dalej się pogarszał, zwiększając udział drobnoustrojów produkujących toksyny. Co kluczowe, eksperyment z przeszczepieniem mikrobioty od pacjentów z PChN do myszy spowodował u zwierząt gwałtowny wzrost stężenia toksyn mocznicowych we krwi i nasilił procesy włóknienia w nerkach. Jest to silny dowód na bezpośredni, przyczynowy udział zmienionej mikroflory w progresji choroby nerek. Zauważono również, iż dieta roślinna o obniżonej zawartości białka wydawała się hamować te niekorzystne zmiany w składzie mikrobioty jelitowej.
Badanie to dostarcza mocnych dowodów na kluczową rolę mikrobioty jelitowej i produkowanych przez nią toksyn w progresji przewlekłej choroby nerek. Odkrycia te wskazują, iż jelita i ich mikrobiom stają się niezwykle atrakcyjnym celem terapeutycznym w nefrologii. Interwencje ukierunkowane na modyfikację mikrobioty, zwłaszcza poprzez odpowiednio skomponowaną dietę (np. roślinną, niskobiałkową), mogą w przyszłości stać się ważnym i skutecznym elementem strategii spowalniania postępu przewlekłej choroby nerek.
