HGB – jak interpretować wynik

termedia.pl 2 godzin temu

Zdjęcie: 123RF

HGB to parametr oceniający stężenie hemoglobiny – kluczowego białka zawartego w czerwonych krwinkach (erytrocytach), które transportuje tlen z płuc do tkanek oraz dwutlenek węgla z tkanek do płuc. Oznaczenie stężenia hemoglobiny jest istotne w diagnostyce niedokrwistości oraz ocenie stanu zdrowia.

Czym jest HGB?

HGB określa stężenie hemoglobiny w krwi, będącej kluczowym nośnikiem tlenu w organizmie. Hemoglobina zawiera żelazo, które wiąże tlen, umożliwiając jego transport w układzie krwionośnym. Prawidłowe stężenie HGB jest niezbędne dla efektywnego dotlenienia tkanek i prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Kiedy wykonać badanie HGB?

Oznaczenie HGB jest standardowym elementem morfologii krwi i zalecane jest w przypadku:

podejrzenia niedokrwistości (anemii),
monitorowania chorób przewlekłych, takich jak niewydolność nerek czy choroby sercowo-naczyniowe,
oceny stanu zdrowia w przebiegu chorób przewlekłych lub ostrej utraty krwi,
diagnostyki niedoborów żelaza, witaminy B₁₂ lub kwasu foliowego,
monitorowania skuteczności leczenia niedokrwistości lub chorób hematologicznych.

Wartości referencyjne

Wartości referencyjne HGB mogą różnić się w zależności od płci, wieku i laboratorium. Orientacyjnie wynoszą:

Płód:

15. tydzień: 9,5–12,3 g/dl,
16. tydzień: 10,9–14,1 g/dl,
17. tydzień: 10,6–14,0 g/dl,
18.–21. tydzień: 9,5–14,1 g/dl,
22.–25. tydzień: 9,4–14,7 g/dl,
26.–29. tydzień: 10,1–15,7 g/dl,
>30. tygodnia: 9,2–18,0 g/dl.

Noworodki:

0–3 dni: 15,0–24,0 g/dl,
4–14 dni: 13,0–20,0 g/dl,
15–30 dni: 10,0–18,0 g/dl.

Dzieci:

31–60 dni: 9,0–16,0 g/dl,
3–6 miesięcy: 10,0–18,0 g/dl,
7–24 miesiące: 10,5–14,0 g/dl,
3–6 lat: 11,0–13,5 g/dl,
7–11 lat: 11,5–13,5 g/dl,
12–13 lat: 12,0–15,0 g/dl,
14–17 lat (dziewczęta): 12,0–16,0 g/dl,
14–17 lat (chłopcy): 13,5–17,0 g/dl.

Kobiety:

12,0–16,0 g/dl.

Mężczyźni:

13,5–18,0 g/dl.

Podwyższone HGB (hemoglobinemia)

Zwiększone stężenie hemoglobiny może wskazywać na:

nadkrwistość: pierwotną (czerwienica prawdziwa) lub wtórną (reakcja na niedotlenienie),
choroby płuc: przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP), która powoduje zwiększoną produkcję erytrocytów w odpowiedzi na niedotlenienie,
przebywanie na dużej wysokości, co stymuluje produkcję erytrocytów w odpowiedzi na niskie stężenie tlenu w powietrzu,
odwodnienie, które fałszywie podnosi stężenie hemoglobiny z powodu zmniejszonej objętości osocza.

Niskie HGB (niedokrwistość, anemia)

Obniżone stężenie hemoglobiny może sugerować:

niedokrwistość z niedoboru żelaza (najczęstszy typ anemii, spowodowany brakiem żelaza w diecie lub jego złym wchłanianiem),
niedokrwistość megaloblastyczną (spowodowaną niedoborem witaminy B₁₂ lub kwasu foliowego),
choroby przewlekłe, takie jak niewydolność nerek czy choroby autoimmunologiczne,
krwawienia: zarówno ostre, jak i przewlekłe (np. z przewodu pokarmowego),
choroby hematologiczne, takie jak talasemia czy anemia aplastyczna.

Dodatkowe znaczenie diagnostyczne

Interpretacja HGB powinna uwzględniać inne parametry morfologii krwi:

HGB + MCV: do rozróżnienia typu niedokrwistości (mikrocytarna, normocytarna, makrocytarna),
HGB + liczba retikulocytów: do oceny zdolności regeneracyjnej szpiku kostnego,
HGB + poziom żelaza: w diagnostyce niedoboru żelaza.

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Kolegium Medycyny Laboratoryjnej dotyczącymi badania morfologii krwi w przypadku postępowań mających na celu pobranie krwi na badanie morfologii krwi należy uwzględnić zachowanie procedur przedanalitycznych, zwłaszcza takich jak:

przygotowanie pacjenta: pacjent powinien być poinformowany o konieczności unikania intensywnego wysiłku fizycznego przed pobraniem krwi oraz o ewentualnych wymaganiach dotyczących poszczenia,
pobranie próbki: krew należy pobierać z żyły łokciowej, stosując odpowiednie techniki aseptyczne, aby uniknąć hemolizy i kontaminacji próbki,
rodzaj probówki: do badania morfologii krwi zaleca się użycie probówek z antykoagulantem EDTA,
czas i warunki transportu: próbki powinny być dostarczone do laboratorium w ciągu 2 godzin od pobrania, w temperaturze pokojowej, aby zapewnić stabilność komórek krwi.

Morfologia – pozostałe wyniki