Choroba Hashimoto jest w tej chwili bardzo rozpowszechnioną chorobą o podłożu autoimmunologicznym. W przebiegu choroby nasz układ immunologiczny produkuje przeciwciała przeciwko komórkom tarczycy co w efekcie prowadzi do nacieków limfocytarnych w jej obrębie oraz zaniku komórek pęcherzykowych tego gruczołu. Mówiąc najprościej to stan, w którym organizm atakuje swoje własne tkanki.
Czym jest stan zapalny i jak przebiega?
Stan zapalny jest to odpowiedź naszego układu immunologicznego służąca wyeliminowaniu szkodliwego dla organizmu czynnika. Często stan zapalny kojarzy się nam wyłącznie negatywnie, natomiast to w pełni fizjologiczna (nie patologiczna) reakcja organizmu na czynniki uszkadzające, pełniąca istotną funkcję w przywracaniu zdrowia. Jest rodzajem reakcji obronnej organizmu, która polega na unieszkodliwieniu zagrożenia oraz naprawie uszkodzonych tkanek. W reakcji zapalnej mają swój udział komórki układu odpornościowego, komórki tkanki łącznej, niektóre białka krwi oraz naczynia krwionośne.
Problem zaczyna się, gdy ostry stan zapalny przeradza się w przewlekły. Zdarza się tak, iż reakcja immunologiczna jest nieadekwatnie nasilona w stosunku do zagrożenia albo jest skierowana przeciwko zdrowym tkankom. Wówczas mamy do czynienia z reakcją alergiczną, bądź też z chorobą autoimmunologiczną. Za pośrednictwem specjalnych białek, zwanych cytokinami, komórki naszego układu odpornościowego dostają sygnał o niebezpieczeństwie, a co za tym idzie do namnażania się i do migracji w miejsce zapalenia. Dzięki temu nasze komórki immunologiczne przedostają się do tkanek drogą naczyń krwionośnych, naczyń chłonnych, naturalnych przewodów ciała bezpośrednio w miejsce zapalenia.
Co może powodować stan zapalny?
Przyczynami stanu zapalnego mogą być:
- czynniki biologiczne (bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty),
- czynniki fizyczne (promieniowanie jonizujące, urazy mechaniczne),
- czynniki chemiczne (substancje żrące, kwasy, zasady),
- martwica,
- reakcje układu odpornościowego (np. choroby autoimmunologiczne, reakcje alergiczne).
Stan zapalny w chorobie Hashimoto
Zapalenie tarczycy Hashimoto jest chorobą z rodzaju autoagresji. Mamy tutaj do czynienia z nieprawidłową odpowiedzią układu immunologicznego, który uznaje własne tkanki za obce i atakuje je powodując przewlekły stan zapalny a co za tym idzie uszkodzenie tarczycy prowadząc w efekcie do jej niedoczynności. Organizm wytwarza przeciwciała przeciwtarczycowe (anty-TPO, przeciwciała przeciwko tyreoperoksydazie), których stężenie dochodzi choćby do kilku tysięcy. Do przyczyn powstawania chorób autoimmunologicznych zaliczane są między innymi predyspozycje genetyczne, stres, używki czy też czynniki środowiskowe.
Hashimoto a inne choroby autoimmunologiczne
Badania dowodzą, iż w przypadku choroby Hashimoto zwiększone jest ryzyko występowania innych chorób na tle autoimmunologicznym tj. cukrzyca, celiakia czy reumatoidalne zapalenie stawów.
W momencie występowania co najmniej dwóch specyficznych tkankowo schorzeń o podłożu autoimmunologicznym mówi się o autoimmunologicznych zespołach wielogruczołowych.
Badania dowodzą, iż obecność przeciwciał anty-TPO, świadczących o stanie zapalnym tarczycy, stwierdza się u 15–30% osób dorosłych chorujących na cukrzycę typu 1.
Celiakia natomiast, która to objawia się całkowitą nietolerancją glutenu współistnieje z chorobą Hashimoto ze średnią częstością 5%.
W tym kontekście zauważa się znaczny wzrost pacjentów stosujących w chorobie Hashimoto diety eliminacyjne takie jak dieta bezglutenowa. Warto natomiast wykonać w pierwszej kolejności odpowiednią diagnostykę w celu wykluczenia bądź potwierdzenia nietolerancji glutenu i wówczas ewentualnego wyeliminowania go z diety.
Obserwuje się również współwystępowanie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (WZJG) oraz Choroby Leśniowskiego- Crohna.
W niedoczynności tarczycy można również zaobserwować zmniejszenie GFR (wskaźnika filtracji) oraz przepływu nerkowego.
Głównym objawem jest m.in. zatrzymywanie wody w organizmie.
Szczególnie wysoką korelację obserwuje się pomiędzy Hashimoto, a reumatoidalnym zapaleniem stawów.
Jak możemy sprawdzić czy w naszym organizmie toczy się stan zapalny?
Markerami stanu zapalnego w diagnostyce medycznej są CRP (białko C reaktywne) i szybkość opadu krwinek czerwonych tj, odczyn Biernackiego (OB). Ich podwyższony poziom świadczy o wzmożonej odpowiedzi ze strony układu odpornościowego.
Jaka dieta jest najbardziej zalecana w przypadku hashimoto?
Dieta przeciwzapalna jest jednym z zalecanych modeli żywieniowych w chorobie Hashimoto.
Ważne jest, aby dieta przeciwzapalna była przede wszystkim różnorodna i zawierała w jadłospisie dużą ilość warzyw i owoców. Stanowią one bogate źródło substancji chroniących nasz układ odpornościowy, takich jak błonnik pokarmowy, kwas foliowy, witaminy, jak również polifenole, w tym karotenoidy, flawonoidy czy antocyjany. Badania wskazują również na istotność odpowiedniej podaży składników mineralnych takich jak selen, cynk, jod, żelazo oraz witamin A, C, D i z grupy B. Mają one ogromny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Dieta przeciwzapalna powinna bazować przede wszystkim na produktach nieprzetworzonych. Jako źródło białka warto wybierać ryby, nasiona roślin strączkowych, mięso takie jak drób, wołowina, królik, dziczyzna czy produkty fermentowane (jogurty, kefiry) oraz jaja. jeżeli chodzi o tłuszcze warto wybierać tłuste ryby morskie, olej lniany czy siemię lniane. Dobrym źródłem węglowodanów w diecie będą natomiast pełnoziarniste produkty zbożowe, brązowy ryż, makaron pełnoziarnisty, makaron ryżowy, kasza gryczana, kasza jaglana, quinoa, płatki owsiane lub jaglane.
Podsumowanie
Choroba Hashimoto może mieć wpływ na rozwój wielu innych chorób o podłożu autoimmunologicznym co spowodować może ogólny stan zapalny wieloukładowy. Warto zawczasu wprowadzić odpowiednie żywienie pomagające zmniejszyć stany zapalne w organizmie jak również wykonywać regularną diagnostykę w celu ewentualnego wczesnego wykrycia innych stanów zapalnych w organizmie.
Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.
Bibliografia:
[1] V. Kumar, R. S. Cortan, S. L. Robbins, Patologia, Wrocław, 2005
[2] Bryl E, Luty J, Choroba Hashimoto – aspekt genetyczny i środowiskowy Forum Medycyny Rodzinnej 2017, vol 11, no 1, 1–6.
[3] Kahaly G.J, Hansen M. P,:Type 1 diabetes associated autoimmunity. Autoimmunity reviews 2016; 7(15):644-648.
[4] Hebzda A, Szczeblowska D, Serwin D, Wojtuń S, Hebzda Z, Grys I, Choroby tarczycy w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna. Pediatr Med Rodz 2011: 7 (2), 98-103.
[5] Zdrojewski Z,: Nerki w chorobach autoimmunologicznych. Postępy Nauk Medycznych 2011: 50-60
[6] Lachowicz K., Stachoń M., Pałkowska-Goździk E. i wsp.: Fizjologiczne aspekty postępowania dietetycznego w chorobie Hashimoto, Kosmos 2019, 2, 201-214
[7] Galland L. Diet and inflammation. Nutr Clin Pract. 2010 Dec;25(6):634-40.
[8] Furman, D., Campisi, J., Verdin, E. et al. Chronic inflammation in the etiology of disease across the life span. Nat Med 25, 1822–1832 (2019).
Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.
