Podczas szóstej Konferencji Stron Konwencji z Minamaty w sprawie rtęci (COP6), która odbyła się w listopadzie br. w Genewie, państwa członkowskie podjęły decyzję o przesunięciu globalnej daty wycofania amalgamatu stomatologicznego z 2030 na 2034 r. Co istotne, w decyzji uwzględniono również najważniejszy wyjątek, pozwalający lekarzom dentystom stosować amalgamat, gdy uznają to za konieczne z punktu widzenia potrzeb pacjenta.
Konwencja z Minamaty w sprawie rtęci to międzynarodowe porozumienie przyjęte w 2013 r. pod auspicjami Programu Środowiskowego ONZ, mające na celu ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska przed emisjami i uwolnieniami rtęci oraz jej związków. Nazwa dokumentu nawiązuje do japońskiego miasta Minamata, gdzie w latach 50. XX wieku doszło do tragicznego zatrucia mieszkańców związkami rtęci.
Globalne wycofanie amalgamatu przesunięte
Konferencje Stron (COP – Conference of the Parties) to cykliczne spotkania państw-sygnatariuszy, podczas których omawiane są postępy we wdrażaniu postanowień Konwencji oraz podejmowane są decyzje o dalszych działaniach. COP6, która odbyła się kilka dni temu w Genewie, skupiła się między innymi na kwestii wycofywania amalgamatu stomatologicznego – jednego z głównych źródeł użycia rtęci w ochronie zdrowia.
Decyzja o przesunięciu terminu globalnego wycofania amalgamatu została przyjęta po intensywnych negocjacjach, w których kluczową rolę odegrały World Dental Federation (FDI) oraz International Association for Dental, Oral and Craniofacial Research (IADR). Ich wspólne działania doprowadziły do przyjęcia rozwiązania, które równoważy cele środowiskowe z troską o pacjenta i realia systemów ochrony zdrowia w różnych krajach.
Nowe postanowienia pozwalają na stosowanie amalgamatu także po 2034 r. – w sytuacjach, gdy lekarz dentysta uzna jego użycie za uzasadnione medycznie. Tym samym zapewniono ciągłość opieki stomatologicznej w miejscach, gdzie alternatywne materiały nie są jeszcze powszechnie dostępne lub ekonomicznie opłacalne.
– Ta decyzja daje społeczności stomatologicznej czas i jasność potrzebną do wdrożenia krajowych strategii oraz zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów – podkreślił Enzo Bondioni, dyrektor wykonawczy FDI. – To także sygnał, iż globalna transformacja w kierunku stomatologii bezrtęciowej może przebiegać w sposób zrównoważony i sprawiedliwy.
Nauka, równość i zrównoważony rozwój
W trakcie czterodniowych obrad przedstawiciele FDI i IADR – wspierani przez International Dental Manufacturers Association (IDM) i American Dental Association (ADA) – podkreślali znaczenie dowodów naukowych oraz konieczność prowadzenia badań nad bezpiecznymi, skutecznymi i przystępnymi alternatywami dla amalgamatu.
– Nauka i fakty muszą pozostać fundamentem globalnych decyzji zdrowotnych – zaznaczył dr Christopher Fox, dyrektor generalny IADR. – Rezultat COP6 pokazuje, jak istotne jest inwestowanie w badania nad materiałami wolnymi od rtęci, aby nikt nie został pominięty w tym procesie.
Dziewięć lat na przygotowanie do zmian
Zgodnie z decyzją COP6, państwa mają teraz dziewięć lat na dostosowanie swoich polityk narodowych, infrastruktury i systemów edukacji do nowego etapu transformacji. Przyjęte rozwiązanie ma szczególne znaczenie dla państw o niskich i średnich dochodach, które potrzebują więcej czasu w rozwój zaplecza technicznego oraz kadrowego w celu zapewnienia ciągłości leczenia.
Ustalony na 2034 r. termin oraz wyjątek dla praktykujących lekarzy dentystów stanowią kompromis, który pozwala chronić zdrowie publiczne i jednocześnie nie pogłębiać istniejących nierówności w dostępie do opieki stomatologicznej.
Konwencja z Minamaty – obowiązująca od 2017 r. – zrzesza w tej chwili 153 państwa (stan na wrzesień 2025 r.). Kolejna Konferencja Stron (COP7) odbędzie się w czerwcu 2027 r. – w dziesiątą rocznicę wejścia Konwencji w życie.
Źródło: https://fdiworlddental.org
