Kiedy podatek cukrowy zmusza producentów do produkcji bezcukrowych zamienników, może to mieć niezamierzone, a przy tym poważne skutki uboczne – na przykład wtedy, gdy cukier w lodach typu slush zastępowany jest glicerolem. Choć glicerol jest dopuszczony jako dodatek do żywności bez ograniczenia maksymalnej ilości, to – jak wskazuje badanie naukowców z Anglii – choćby niezbyt duże dawki mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia.
W retrospektywnym studium przypadku naukowcy z Wielkiej Brytanii przeanalizowali dane 21 dzieci w wieku od 2 do 6 lat (mediana – 3,5 roku), które na przestrzeni kilkunastu lat (od 2009 do 2024 r.) z ostrymi objawami trafiły na oddziały szpitalne. W każdym przypadku do pogorszenia stanu zdrowia maluchów doszło po spożyciu produktów lodowych typu slush. Najczęstszymi objawami były hipoglikemia (95%), utrata przytomności (94%), kwasica metaboliczna (94%), pseudohipertriglicerydemia (89%) oraz hipokaliemia (75%).
Wątpliwej jakości substytut cukru
Autorzy badania stwierdzili, iż spożywanie produktów slush ice, które zawierają glicerol, może prowadzić do zatrucia glicerolem u małych dzieci. Zalecają, aby młodsze dzieci, zwłaszcza te poniżej 8. roku życia, całkowicie unikały produktów zawierających glicerol.
– W analizowanych przypadkach uderzające było to, iż 20 z 21 przypadków objętych badaniem miało miejsce w latach 2018–2024, to znaczy w tym samym czasie, gdy wprowadzano podatek cukrowy – zauważyli autorzy pracy pt. „Zespół zatrucia glicerolem u małych dzieci po spożyciu napojów z lodem” (Glycerol intoxication syndrome in young children, following the consumption of slush ice drinks).
W Republice Irlandii i Wielkiej Brytanii podatek od napojów o zawartości cukru przekraczającej 5% został wprowadzony odpowiednio w 2018 i 2019 r. Autorzy podejrzewają zatem związek badanych przypadków z wprowadzeniem podatku cukrowego, ponadto potwierdzenie tego widzą w danych z innych państw: – Napoje typu slush ice w krajach, w których nie wprowadzono podatku cukrowego, zwykle zawierają znacznie więcej glukozy, a wiele z nich w ogóle nie zawiera gliceryny – podali badacze z zespołu prof. Ellen Crushell z Oddziału Pediatrycznej Dziedzicznej Medycyny Metabolicznej z Fundacji Zdrowia Matki i Dziecka NHS w Birmingham.
BfR: slush ice to zagrożenie dla zdrowia
W bieżącym roku Federalny Instytut Oceny Ryzyka (BfR) zbadał zawartość glicerolu w napojach typu slush ice w kontekście ich wpływu na zdrowie konsumentów. Dane oparto na wartościach pomiarowych zebranych przez oficjalne placówki testujące żywność w kilku krajach związkowych RFN oraz podsumowanych i ocenionych statystycznie przez Federalny Urząd Ochrony Konsumentów i Bezpieczeństwa Żywności (BVL).
W okresie między listopadem 2023 r. a październikiem 2024 r. BVL przekazał do BfR łącznie 62 wyniki testów. Biuro BfR podało: – Glicerolu nie można było wykryć w 20 próbkach, czyli ok. 32% (był poniżej granicy wykrywalności), a w 4 próbkach nie można było określić żadnej wartości ilościowej (poniżej granicy oznaczalności). W 8 próbkach (ok. 13%) zmierzona wartość ilościowa wynosiła poniżej 1 g/l. Zawartość glicerolu powyżej 25 g/L wykryto w 30 próbkach (ok. 48%), a zawartość glicerolu powyżej 50 g/L wykryto w 10 próbkach (ok. 16%).
Gliceryna jest zatwierdzona jako dodatek do żywności E422 do stosowania między innymi w napojach smakowych – bez ograniczenia maksymalnej ilości. Jednak obliczenia BfR wskazują, iż około 5-letnie dziecko o masie ciała 20 kg spożywające nieco poniżej 200 ml lodu o średniej zawartości gliceryny około 26 g/l (co odpowiada średniej wartości, na której opiera się niniejsza ocena) spożywa ilość gliceryny odpowiadającą terapeutycznie skutecznej dawce.
Eksperci BfR dostrzegają zagrożenia dla zdrowia już przy takim poziomie spożycia. Jednakże organ nie jest w stanie wydać żadnego oświadczenia na temat prawdopodobieństwa wystąpienia negatywnych skutków zdrowotnych, dlatego, iż zależy to od stężenia gliceryny w produkcie typu slush ice, spożytej ilości oraz wagi konsumenta w każdym indywidualnym przypadku.
– Profilaktyka próchnicy u dzieci powinna rozpoczynać się naprawdę bardzo, bardzo wcześnie, bo już na etapie ciąży. Mama powinna zadbać o swoje uzębienie, ale powinna również wiedzieć, jak zadbać o uzębienie dziecka – mówi prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk, prezes Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej, konsultant krajowa z zakresu stomatologii dziecięcej. Kiedy powinna odbyć się pierwsza wizyta kontrolna dziecka u dentysty? Jak znaleźć złoty środek między jedzeniem przez dziecko słodyczy a dbaniem o zdrowie zębów malucha? Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego!
Źródła: https://www.zm-online.de/
https://adc.bmj.com/
