Fizjoterapia uroginekologiczna to specjalistyczna dziedzina, która skupia się na leczeniu zaburzeń funkcjonowania narządów miednicy mniejszej, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Pomaga w leczeniu problemów takich jak nietrzymanie moczu, wypadanie narządów rodnych czy ból w obrębie miednicy.
Terapeuci wykorzystują techniki manualne, ćwiczenia wzmacniające i rozluźniające oraz edukację pacjenta, aby poprawić jakość życia i przywrócić sprawność. Fizjoterapia uroginekologiczna skierowana jest do osób w różnym wieku, zarówno tych po porodzie, jak i starszych, borykających się z problemami związanymi z układem moczowo-płciowym.
Dzięki indywidualnemu podejściu do każdego pacjenta, fizjoterapia uroginekologiczna pozwala odzyskać komfort życia, nierzadko bez potrzeby interwencji chirurgicznych.
– Miednica to często niedoceniany obszar naszego ciała. Gromadzi stres i zmęczenie. Odgrywa niebagatelną rolę przy porodzie. Jak o nią dbać, aby zachować sprawność i dobre samopoczucie na co dzień – radzi Karolina Kowalik, fizjoterapeutka uroginekologiczna.
Fizjoterapia uroginekologiczna – czym jest?
Fizjoterapia uroginekologiczna ma na celu wsparcie kobiet w walce z problemami związanymi z zaburzeniami funkcjonowania dna miednicy. Panie, które decydują się na tego typu terapię, zwykle liczą na złagodzenie objawów nietrzymania moczu. Ta dziedzina fizjoterapii oferuje szeroki zestaw metod i możliwości, ale warto zgłosić się do specjalisty jak najwcześniej po pojawieniu się objawów – zwiększa to szanse na szybkie rozwiązanie problemu.
Terapia w gabinecie fizjoterapeuty uroginekologicznego zwykle rozpoczyna się od wprowadzenia ćwiczeń mających na celu wzmocnienie funkcji pęcherza. Metody zaczynają się od podstawowych ćwiczeń, które angażują określone grupy mięśniowe w odpowiedniej pozycji. Już na tym etapie pacjentki zauważają poprawę komfortu życia, chociaż dostępne metody są znacznie bardziej zróżnicowane.
– To kolejna specjalistyczna dziedzina fizjoterapii, która skupia się przede wszystkim na profilaktyce, diagnozowaniu i leczeniu dysfunkcji dna miednicy czy układu moczowo-płciowego. Najczęściej naszymi pacjentkami są kobiety, choć zdarzają się też mężczyźni – komentuje Karolina Kowalik, fizjoterapeutka uroginekologiczna
Wskazania do fizjoterapii uroginekologicznej
Fizjoterapia uroginekologiczna zalecana jest w przypadku problemów takich jak nietrzymanie moczu – naglące, wysiłkowe czy mieszane – oraz obniżenie narządów miednicy mniejszej. Fizjoterapeuci wspierają pacjentki zmagające się z bolesnymi miesiączkami, endometriozą, bolesnym współżyciem, a także bólem w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, w okolicach spojenia łonowego i miednicy.
Pomagają również osobom cierpiącym na zaparcia, hemoroidy czy nawracające infekcje intymne. Przygotowują kobiety do porodu i wspierają ich regenerację po nim. Prowadzą terapię przed i po operacjach ginekologicznych oraz urologicznych, a także zajmują się mobilizacją blizn, zarówno po cesarskim cięciu, nacięciu krocza, jak i innych zabiegach.
Co nie służy naszej miednicy? Jaki styl życia i nawyki?
Przede wszystkim negatywny wpływ na mięśnie dna miednicy mają siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej. Przewlekły stres prowadzi do nadmiernego napięcia mięśniowego, a nieprawidłowa postawa ciała dodatkowo obciąża miednicę. Szkodliwe mogą być także zaburzenia mikcji i defekacji, np. nadmierne parcie podczas wypróżnień. Nieprawidłowości te mogą nasilać również nadwaga oraz ciężka praca fizyczna.
Powinniśmy unikać długiego siedzenia w toalecie właśnie ze względu na miednicę?
Długie siedzenie w toalecie może negatywnie wpływać na mięśnie dna miednicy. Może prowadzić do nadmiernego rozluźnienia lub przeciążenia tych struktur, zwłaszcza, jeżeli wiąże się z nawykiem silnego parcia. Dodatkowo długotrwałe siedzenie na toalecie sprzyja zastojowi krwi w okolicy miednicy, co zwiększa ryzyko problemów, takich jak hemoroidy czy osłabienie struktur podtrzymujących narządy. Najlepiej nie traktować toalety jako miejsca do długiego przesiadywania (np. z telefonem) i nie spędzać tam więcej niż kilka minut.
Sposób korzystania z toalety ma ogromny wpływ na nasze zdrowie i mięśnie dna miednicy. Powinniśmy dbać o prawidłową pozycję, zarówno podczas oddawania moczu, jak i wypróżniania. Podczas oddawania moczu powinniśmy usiąść prosto, kręgosłup powinien być wyprostowany, a nasze stopy oparte na podłożu.
Natomiast podczas wypróżniania powinniśmy delikatnie pochylić się, lekko zaokrąglając plecy. Nogi powinny być oparte na podwyższeniu, tak aby kolana znajdowały się powyżej stawów biodrowych. Należy pamiętać, by nie wkładać wysiłku w wypróżnienie i nie przesiadywać długo w toalecie. Nie powinno się korzystać również z toalety, jeżeli nie czujemy potrzeby. Korzystanie „na zapas” to zły nawyk!
ZOBACZ POWIĄZANE: FIZJOTERAPIA W ONKOLOGII
Fizjoterapeuta uroginekologiczny – przygotowanie do wizyty
W większości przypadków przed wizytą nie ma potrzeby wykonywania specjalistycznych badań, choć mogą one być zalecane w zależności od sytuacji. Jedną z nich może być stan po wykonaniu zabiegu ginekologicznego. Dobrze w takim wypadku mieć wypis ze szpitala i opis wykonanego zabiegu.
Z kolei diagnozując problem z mikcją, warto przynieść do fizjoterapeuty badanie urodynamiczne, jeżeli było już wykonywane. W celu oceny narządów miednicy dobrze mieć USG jamy brzusznej lub miednicy. jeżeli wykonaliśmy badania, które mogłyby pomóc w postawieniu diagnozy, to jak najbardziej można je wziąć ze sobą, ale nie jest to konieczne.
Na samym początku przeprowadzamy obszerny wywiad medyczny. Pytamy o dolegliwości, styl życia, przebyte operacje, liczbę ciąż i porodów oraz historię medyczną. Potem przechodzimy do diagnostyki, oceny postawy ciała, sposobu oddychania i napięcia mięśniowego. Następnie przystępujemy do badania funkcji mięśni dna miednicy, podczas którego oceniamy napięcie, siłę skurczu, tkliwość i wiele innych parametrów.
Na czym polega fizjoterapia uroginekologiczna?
Terapie zawsze dobieramy indywidualnie, dostosowując je do potrzeb pacjenta. Tutaj chciałabym ostrzec przed szukaniem porad w internecie, zwłaszcza w niesprawdzonych źródłach, ponieważ można sobie zaszkodzić, wykonując niewłaściwe ćwiczenia. U niektórych pacjentów nietrzymanie moczu wynika z nadmiernego napięcia mięśni dna miednicy, podczas gdy u innych – z ich osłabienia. Fizjoterapeuta dokładnie ocenia sytuację i dobiera odpowiednie ćwiczenia. Samodzielne działania mogą prowadzić do pogorszenia problemu.
Ćwiczenia wspierające miednicę
Istnieją ćwiczenia, które ogólnie wspierają zdrowie mięśni dna miednicy, jednak – tak jak już wspomniałam – muszą być dobrane indywidualnie do pacjenta i diagnozy. Jednak wszystkim polecam pozycje odciążające, które możemy wykonać na koniec dnia, by rozluźnić mięśnie. Możemy poleżeć sobie z poduszką pod pośladkami i zgiętymi nogami lub przyjąć pozycję kolankowo-łokciową, która idealnie sprawdza się po ciężkim dniu i odciąża mięśnie dna miednicy.
Jeśli siedzisz cały dzień w pracy, ciało napina się. jeżeli masz ciągły stres, duża jego część odkłada się w mięśniach dna miednicy. Bardzo ważne są również ćwiczenia oddechowe dla prawidłowej kondycji mięśni – kontrolowanie oddechu przy jednoczesnym napinaniu mięśni dna miednicy ( wdech – rozluźnienie, wydech – napięcie).
Często mówi się o tym, iż nasza miednica jest sztywna. choćby osoby aktywnie ćwiczące mogą mieć sztywną miednicę. Zwłaszcza te trenujące siłowo mogą zapominać o odpowiedniej rozgrzewce lub rozciąganiu po treningu, co może prowadzić do nadmiernego napięcia w miednicy i mięśniach wokół niej. Dlatego różnorodność w ćwiczeniach jest kluczowa. Należy regularnie pracować nad elastycznością i mobilnością miednicy, np. poprzez rozciąganie, jogę, pozycje odciążające mięśnie dna miednicy. To pozwala utrzymać pełną funkcjonalność miednicy i zapobiegać ewentualnym problemom zdrowotnym w przyszłości.
Elastyczność miednicy może mieć wpływ również na bolesność miesiączek. Musimy pamiętać, iż bolesne miesiączki to nie jest nasza uroda. Są sposoby, które pomagają w zmniejszeniu dolegliwości bólowych. Praca nad zwiększeniem elastyczności i mobilności miednicy, a także rozluźnianie mięśni brzucha i pleców, może pomóc w łagodzeniu bólów menstruacyjnych. Regularne ćwiczenia rozciągające, joga czy techniki oddechowe mogą poprawić elastyczność miednicy, zmniejszając napięcie, co może wpłynąć na redukcję dolegliwości związanych z miesiączką
Dlaczego warto mobilizować bliznę?
Mobilizacja blizny jest bardzo ważna od pierwszych dób po zabiegu. Warto mobilizować ją i okoliczne struktury, aby zapewnić prawidłową ruchomość skóry i tkanek okalających. Mobilizacje pomagają przywrócić elastyczność i wpływają na zmniejszenie ryzyka powstania zrostów, co może zapobiec bólom i innym powikłaniom. Pomaga to również w poprawie wyglądu blizny i ukrwienia w jej obszarze, co przyspiesza proces gojenia i regeneracji. Powinna być ona przeprowadzona we właściwym czasie i pod okiem specjalisty.
Czy istnieją przeciwwskazania do fizjoterapii uroginekologicznej?
Są na pewno przeciwwskazania do badania wewnętrznego. Przede wszystkim wymagana jest zgoda pacjentki na takie badanie. Z pewnością przeciwwskazaniem są aktywne infekcje intymne, stany onkologiczne (potrzebna zgoda lekarza), wczesne stany pooperacyjne i świeże blizny. Ale uwaga, dobrze po operacji przyjść wcześniej, bo sam obszar pooperacyjny nie jest jedynym, nad którym pracujemy. Możemy edukować, mobilizować miejsca wokół świeżej blizny.
Również w ciąży niektóre techniki nie są zalecane, ale proszę się nie obawiać – mamy specjalne techniki przeznaczone dla kobiet w ciąży.
źródło: opracowanie własne / PAP
ZOBACZ POWIĄZANE: GINEKOLOGIA
Post Fizjoterapia uroginekologiczna – na czym polega? pojawił się poraz pierwszy w Zwrotnikraka.pl.
