Fetyszyzm

Czasami istnieje bardzo cienka granica pomiędzy tym, co dopuszczalne a tym co nieakceptowalne i naganne. Ta granica jest szczególnie delikatna w seksualnych zachowaniach człowieka. Czasami ta granica jest bardzo wyraźna a czasami jest bardzo delikatna i subtelna. Trudno jednoznacznie powiedzieć, by coś było zawsze dobre a coś zawsze złe. Wiele zachowań seksualnych zależy od kultury, osobowości czy przyjętych zasad społecznych. Taką przestrzenią, którą trudno jest jednoznacznie opisać jest fetyszyzm

Czym jest fetyszyzm?

Fetyszyzm to zaburzenie preferencji seksualnych polegające na uzyskiwaniu satysfakcji seksualnej, głownie lub wyłącznie w czasie kontaktu z obiektem pobudzającym – fetyszem¹. Takim fetyszem mogą być elementy garderoby (np. obuwie) lub odpowiednie części ciała, które wywołują podniecenie (np. stopy). Fetysze są najważniejszym źródłem podniecenia seksualnego, bez nich osoby nie mogą osiągnąć satysfakcji seksualnej.

Teoretycznie każdy przedmiot lub sytuacja może stać się potencjalnym fetyszem dla człowieka. W literaturze fachowej oraz w mediach często pojawiają się terminy opisujące specyficzne przypadki fetyszyzmu, ale tylko część z nich ma jakiekolwiek znaczenie medyczne, a część wystąpiła albo tylko w pojedynczych udokumentowanych przypadkach, albo opiera się wyłącznie na przekazach anegdotycznych.

Poniżej znajduje się zestawienie spotykanych terminów:

• agorafilia – bodźcem seksualnym są miejsca publiczne
• akrotomofilia, dysmorfofilia – fetyszem jest okaleczone lub zdeformowane ciało partnera
• autonepiofilia – odgrywanie ról z okresu niemowlęcego
• endytofilia – osiąganiu satysfakcji seksualnej wyłącznie z ubranymi partnerami
• nekrofilia – dewiacja seksualna polegająca na podejmowaniu obcowania płciowego z osobą zmarłą
• koprofilia – bodźcem seksualnym jest kał i czynności związane z nim
• apotemnofilia – fetyszem jest własne okaleczone ciało (zob. też samookaleczenie)
• grawiditofilia – fetyszem jest brzuch ciężarnej kobiety
• klizmafilia – satysfakcja seksualna jest osiągana poprzez wlew doodbytniczy
• pigmalionizm (agalmatofilia) – osiąganie stanu podniecenia płciowego na widok wizerunków, np. zdjęć, rzeźb, obrazów
• podofilia – fetysz związany ze stopami
• urofilia – przedmiotem pożądania seksualnego jest mocz
• heterochromofilia – fetysz związany z odmiennym kolorem skóry partnera
• sthenolagnia (alternatywnie „muscle worship”) – fetysz związany z odczuwaniem satysfakcji seksualnej w przypadku obcowania z wyrzeźbionymi mięśniami
• ozolagnia – fetysz związany z odczuwaniem satysfakcji seksualnej tylko w przypadku kontaktu z zapachami partnera

Fetyszyzm diagnoza

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów zdrowotnych ICD-10 podaje ogólne trzy kryteria, które pozwalają zdiagnozować fetyszyzm:

• Osoba doświadcza powtarzającego się, nasilonego popędu i wyobrażeń seksualnych dotyczących przedmiotów lub działań, a także odczuwa konieczność uzyskiwania pobudzenia (podniecenia) oraz osiągania satysfakcji seksualnej (orgazmu) poprzez jakiś przedmiot.
• Osoba zarówno realizuje ten popęd, jak i odczuwa z tego powodu wyraźne cierpienie, gdyż bez określonego przedmiotu pacjent nie jest w stanie osiągnąć pobudzenia lub satysfakcji. Przymus do korzystania z fetyszu zakłóca stosunek lub powoduje stres u drugiego partnera utrudniając życie intymne i osiąganie satysfakcji w taki sposób, iż stają się najważniejszym i niezbędnym źródłem zaspokojenia.
• Preferencja musi trwać co najmniej 6 miesięcy (ICD-10 F65.0).

Wyobrażenia fetyszystyczne lub korzystanie z różnych przedmiotów jest czymś pospolitym i normalnym, może to wzbogacać życie intymne. Staje się natomiast zaburzeniem, gdy istotnie wpływa i zaburza relacje intymne partnerów.

Według Międzynarodowej Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11, która zaczęła obowiązywać już w kilku krajach, a w następnych zostaje wprowadzana, w tym w Polsce, fetyszyzm nie jest niczym nagannym. Dzieje się tak, gdy zachowania seksualnie nie skutkują przymuszeniem kogokolwiek, nie są przyczyną niepokojów czy lęków i nie zaburzają dobrostanu osób. Niewłaściwe jest to tylko wtedy, gdy dotknięta nim jednostka fantazjuje lub realizuje fantazje na temat zachowań seksualnych, na które drugi obiekt się nie zgadza lub nie może wydać zgody. Tak w dużym skrócie i uproszczeniu wygląda sprawa z fetyszyzmem sklasyfikowanym w ICD -11. Nie został on wykreślony, ale inaczej opisany. W sytuacji, gdy trudno poradzić sobie z własnymi preferencjami seksualnymi warto poszukać wsparcia profesjonalisty. W takiej sytuacji warto skorzystać z darmowej wizyty w Psychocare a potem umówić się na regularne spotkania do jednego z terapeutów.

W placówkach Psycho Care pracują doświadczeni psychoterapeuci, którzy pomagają pacjentom poradzić sobie z własnymi preferencjami seksualnymi. Zachęcamy do umówienia wizyty online poprzez stronę www lub mailowo bądź telefonicznie.