Enterol czy Saccharomyces boulardii? Czyli lek czy suplementy diety – jak wybrać dobry probiotyk. Ranking

Saccharomyces boulardii to dobrze poznany gatunek drożdżaka o udokumentowanych adekwatnościach probiotycznych. Warto jednak pamiętać, iż pod tą nazwą kryje się wiele różnych szczepów, które różnią się między sobą skutecznością. W dostępnych na rynku preparatach znajdziemy zarówno dobrze przebadane szczepy, jak i takie, których działanie nie zostało jeszcze potwierdzone naukowo. Sprawdźmy więc, czym różnią się poszczególne produkty i na co zwrócić uwagę, wybierając skuteczny probiotyk.

Co to znaczy, iż Saccharomyces boulardii jest organizmem probiotycznym?

Probiotyk czyli produkt zawierający bakterie probiotyczne ma do wykonania w układzie pokarmowym konkretne zadania.

Właściwości danego szczepu poznaje się w toku badań naukowych co pozwala ustalić konkretne wskazania do jego stosowania. Szczep Saccharomyces boulardii CNCM I-745 może między innymi:

• stymulować produkcję przeciwciał przeciwko toksynie A produkowanej przez Clostridium difficile (obecnie oficjalnie nazywana Clostridioides difficile – to beztlenowa, Gram-dodatnia bakteria laseczkowata, powodująca przede wszystkim zapalenie jelit związane z antybiotykoterapią tzw. biegunka poantybiotykowa);
• blokować miejsca wiązania toksyn oraz rozkładać toksyny produkowane przez różne patogenne bakterie;
• przywracać równowagę w naszym mikrobiomie;
• poprawiać regenerację błony śluzowej jelit;
• wzmacniać barierę jelitową;
• łagodzić stany zapalne błony śluzowej.

Słaba jakość obecnych na rynku produktów „probiotycznych”

Warto zdać sobie sprawę z faktu, iż przeważająca część produktów reklamowanych jako probiotyki nie spełnia podstawowego warunku – szczepy w nich zawarte nie są dokładnie zbadane i w związku z tym nie możemy w ogóle przewidzieć czy i jak będą nam służyć. Nawet nie wiemy, czy nie będą w różnych wypadkach szkodliwe.

Do grzechów głównych tych preparatów należą dodatkowo:

• brak informacji na temat tego, jaki szczep znajduje się w preparacie (brak numerycznego oznaczenia szczepu);
• mieszanie ze sobą różnych szczepów bakteryjnych bez zbadania tego czy nie są wobec siebie przypadkiem antagonistyczne;
• produkt jest niskiej jakości, przez co nie mamy choćby pewności, czy bakterie przetrwały proces produkcji oraz dystrybucji.

Charakterystyka wybranych do porównania preparatów z Saccharomyces boulardii

Do poniższego zestawienia wybraliśmy preparaty zgodnie z przyjętymi kryteriami. Prawdopodobnie istnieje na rynku jeszcze kilka preparatów zawierających Saccharomyces boulardii, ale już te wybrane pozwolą odpowiedzieć na pytanie, na co zwracać uwagę przy zakupie odpowiedniego dla siebie produktu. Bierzemy także pod uwagę konkretne opakowanie z podaną liczbą kapsułek, żeby porównać ceny.

Enterol kapsułki (Biocodex) – produkt leczniczy

1. Ilość kapsułek: 30 szt
2. Substancja czynna: liofilizowane drożdżaki Saccharomyces boulardii CNCM I-745.
3. Dawka: 250 mg (5 miliardów jednostek tworzących kolonię)
4. Substancje dodatkowe: laktoza jednowodna, stearynian magnezu; składniki kapsułki żelatynowej: żelatyna, dwutlenek tytanu.

EnteroDr kapsułki twarde (Diather) – środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego

1. Ilość kapsułek: 20 szt
2. Substancja czynna: liofilizowane kultury drożdży szczepu Saccharomyces boulardii.
3. Dawka: 250 mg (5 miliardów kultur drożdży)
4. Substancje dodatkowe: maltodekstryna, substancja przeciwzbrylająca- mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych, składniki otoczki: żelatyna, tlenek cynku.

Saccharomyces boulardii kapsułki (Now Foods) – suplement diety

1. Ilość kapsułek: 60 szt.
2. Substancja czynna: Saccharomyces boulardii (podgatunek Saccharomyces cerevisiae, I-3799).
3. Dawka: 5 miliardów jednostek tworzących kolonię.
4. Substancje dodatkowe: kapsułka: hypromeloza (celuloza), organiczna inulina (FOS (fruktooligosacharydy) oraz guma guar.

Enteromax Travel kapsułki (Dr Max Pharma) – suplement diety

1. Ilość kapsułek: 10 szt.
2. Substancja czynna: kultury drożdży Saccharomyces cerevisiae var. boulardii CNCM I 1079.
3. Dawka: 5 miliardów jednostek tworzących kolonię.
4. Substancje dodatkowe: substancja zagęszczająca – hydroksypropylometyloceluloza.

Saccharomyces boulardii kapsułki (Swanson) – suplement diety

1. Ilość kapsułek: 30 szt.
2. Substancja czynna: Saccharomyces boulardii.
3. Dawka: 250 mg (5 miliardów jednostek tworzących kolonię).
4. Substancje dodatkowe: MOS (Manno-oligosacharydy), wegetariańska kapsułka: hydroksypropylometyloceluloza, substancja wypełniająca: mikrokrystaliczna celuloza, mieszanka ekstraktu ryżowego, substancja przeciwzbrylająca: dwutlenek krzemu.

Bicaps Entero kapsułki (Formeds) – suplement diety

1. Ilość kapsułek: 60 szt.
2. Substancja czynna: Saccharomyces boulardii CNCM I-3799.
3. Dawka: 250 mg (5 miliardów jednostek tworzących kolonię).
4. Substancje dodatkowe: pullulan (otoczka kapsułki), inulina (korzeń cykorii).

Biolatte Boulardii kapsułki (Biolatte) – suplement diety

1. Ilość kapsułek: 60 szt.
2. Substancja czynna: Saccharomyces boulardii.
3. Dawka: 100 mg (2 miliardy jednostek tworzących kolonię).
4. Substancje dodatkowe: maltodekstryna, celuloza mikrokrystaliczna, żelatyna, dwutlenek krzemu, stearynian magnezu.

DOZ Product Florocontrol kapsułki (DOZ) – suplement diety

1. Ilość kapsułek: 20 szt.
2. Substancja czynna: Saccharomyces boulardii CNCM I-3799 w połączeniu z mikroenkapsułkowaną mieszanką bakterii (Bifidobacterium animalis subsp. lactis BS01, Lactobacillus acidophilus LA02, Streptococcus thermophilus FP4, Lactobacillus casei LC03, Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus LDB01).
3. Dawka: odpowiednio S. boulardii 50 mg (1 miliard jednostek tworzących kolonię) i mieszanina bakterii 62 mg (ok 3 miliardy jednostek tworzących kolonię).
4. Substancje dodatkowe: inulina, hydroksypropylometyloceluloza.

Szczepozależność czyli badania kliniczne nad szczepami Saccharomyces boulardii

Gatunek drożdży Saccharomyces boulardii zawiera różne szczepy. Są one oznaczone numerycznie, żebyśmy mogli je odróżnić.

Saccharomyces boulardii CNCM I-745

Jednym z najszerzej przebadanych szczepów probiotycznych jest Saccharomyces boulardii CNCM I-745. Szczep ten był często badany nie tylko in vitro i na zwierzętach, ale także na ludziach w toku badań klinicznych.

Z tego powodu to właśnie szczep Saccharomyces boulardii CNCM I-745 jest wykorzystywany jako produkt probiotyczny. I właśnie ten szczep zawiera preparat Enterol.

Inne opisane szczepy Saccharomyces boulardii również są spotykane w preparatach określanych mianem probiotyków. Jednak warto wiedzieć, iż nie można wyników badań klinicznych przeprowadzonych na szczepie CNCM I-745 przypisywać innym szczepom tego gatunku. adekwatności lecznicze są bowiem szczepozależne. Dlatego jeżeli wykorzystywane są w preparatach inne szczepy Saccharomyces boulardi, to producent powinien się podpierać badaniami wykonanymi przy użyciu tych właśnie konkretnych szczepów.

Saccharomyces boulardii CNCM I-3799

Szczep Saccharomyces boulardii CNCM I-3799 znajdziemy w preparatach Saccharomyces boulardii (Now Foods) oraz Bicaps Entero (Formeds). W bazie Pubmed znajdziemy dwa badania na zwierzętach i jedno badanie potwierdzające jego skuteczność na niewielkiej grupie dzieci (biegunka poantybiotykowa). Zawsze coś, choć niewiele…

Ten sam szczep jest też składnikiem produktu DOZ Product Florocontrol (DOZ). Sęk w tym, iż dołączona jest do niego mieszanina losowo wybranych innych szczepów bakteryjnych. Bez badań nie mamy żadnej pewności czy połączenie tych wszystkich szczepów przyniesie korzyści oraz czy nie wykluczają się one nawzajem!

Saccharomyces boulardii CNCM I-1079

Szczep Saccharomyces boulardii CNCM I-1079 znajdziemy w preparacie Enteromax Travel (Dr Max Pharma). Tu baza Pubmed podsyła nam więcej rekordów, niestety głównie z badań in vitro. Przedstawione dwa badania na ludziach przyniosły wyniki negatywne w badanym obszarze (wpływ na psychikę).

Brak oznaczenia użytych szczepów

Za to należy zwrócić uwagę na preparaty EnteroDr (Diather), Saccharomyces boulardii (Swanson) oraz Biolatte Boulardii (Biolatte). W tych preparatach w ogóle nie podaje się numeru szczepu. O działaniu tych preparatów na pewno nie wiemy nic. Dodatkowo przy takim składzie zwraca uwagę (negatywnie) wysoka cena Biolatte Boulardii. Nie wydaje się ona niczym usprawiedliwiona.

Informacja o skutkach ubocznych

Warto wspomnieć o tym, iż do preparatu leczniczego obowiązkowo dołączona jest ulotka z dokładnym opisem zarówno działania, jak i potencjalnych niebezpieczeństw (interakcji, środków ostrożności, skutków ubocznych). Takiej informacji nie dostaniemy, wybierając suplement diety.

Mimo iż Saccharomyces boulardii nie wykazywał w badaniach klinicznych działań niepożądanych, to jednak są grupy pacjentów, u których podawanie probiotyków może być niebezpieczne. Należą do nich pacjenci z bardzo obniżoną odpornością np. po przeszczepach organów, stosujący leki immunosupresyjne czy w ciężkim przebiegu AIDS. Skutki uboczne mogą również pojawić się u chorych z osłabioną barierą jelitową np. u pacjentów po chemioterapii. Aby więc mieć pełną informację o preparacie, warto sięgnąć po lek jakim jest Enterol.

Jakość preparatu

Dodatkowo mając informację na temat tego, jaki szczep został użyty w danym preparacie, na podstawie badań naukowych możemy wyciągnąć wnioski w zakresie jego adekwatności i tego, czy jest on stabilny genetycznie. Istnieją bowiem drogi przekazywania sobie wzajemnie przez drobnoustroje genów np. oporności na antybiotyki. Stanowi to ryzyko powstania patogennych szczepów lekoopornych. Największe zaufanie w tym względzie można mieć do leku jakim jest Enterol. Wynika to z faktu, iż leki podlegają restrykcyjnym normom i częstym kontrolom produkcji i przechowywania.

Inaczej jest w przypadku producentów suplementów. Nie jest oczywiście powiedziane, iż nie dbają o jakość. Warto jednak wybierać producentów suplementów, którzy przez lata udowadniają swoje rzetelne podejście do wytwarzanych przez siebie produktów. I niekoniecznie (a czasem wręcz przeciwnie) znaczy to, iż mają to być preparaty drogie.

Dawka w preparatach z Saccharomyces boulardii

Trudno ustalić minimalną skuteczną dawkę probiotyku. Określa się to zwykle w toku badań klinicznych przeprowadzanych na ludziach. Następnie taką dawkę, która wykazuje korzystne efekty w danej jednostce chorobowej stosuje się w preparacie.

Kapsułki Enterol zawierają 250 mg (5 miliardów jednostek tworzących kolonię) w jednej kapsułce. Ulotka podaje dawkowanie w konkretnych jednostkach chorobowych.

Większość wybranych przez nas preparatów charakteryzuje się tą samą dawką, ale już innych szczepów. Nie znając dawki pewnej – bo nie mamy poważnego poparcia w badaniach klinicznych – trudno powiedzieć czy będzie skuteczna. Choć oczywiście istnieje taka możliwość.

Jednak najdroższy preparat Biolatte Boulardii (Biolatte) ma w kapsułce nieokreślony szczep w dawce tylko 100 mg (2 miliardy jednostek tworzących kolonię). A niedrogi preparat mieszany DOZ Product Florocontrol (DOZ) zawiera tylko 50 mg (1 miliard jednostek tworzących kolonię) szczepu Saccharomyces boulardii CNCM I-3799.

Składniki dodatkowe w preparacie

Niektóre ze składników dodatkowych w preparatach probiotycznych mogą mieć pozytywne działanie prebiotyczne. Należy do nich np.

• inulina – w Bicaps Entero(Formeds), Saccharomyces boulardii (Now Foods) i DOZ Product Florocontrol (DOZ);
• MOS (Manno-oligosacharydy) – w Saccharomyces boulardii (Swanson);
• guma guar – w Saccharomyces boulardii (Swanson).

Maltodekstryna (węglowodan o wysokim indeksie glikemicznym) może sprawić, iż jej obecność w składzie probiotyku nie będzie wskazana dla osób z cukrzycą, insulinoopornością czy będących na diecie.

Wiele ostatnich badań wykazało szkodliwą rolę, jaką maltodekstryna odgrywa w środowisku jelitowym, co sugeruje, iż ten szeroko stosowany dodatek do żywności może odgrywać dużą rolę w szybkim wzroście częstości występowania przewlekłych chorób zapalnych, takich jak zapalna choroba jelit i zespół metaboliczny. Choć prawdopodobnie jej ilość w preparatach EnteroDr (Diather) i Biolatte Boulardii (Biolatte) jest niewielka. Osoby zmagające się z nietolerancją laktozy nie powinny sięgać po Enterol.

Podsumowanie

Ze względu na zawartość dobrze przebadanego szczepu Saccharomyces boulardii CNCM I-745 oraz pełną informację o leku na pewno można polecić produkt leczniczy Enterol (Biocodex). Choć mógłby mieć lepszą zawartość składników dodatkowych, na co w dzisiejszych czasach pacjenci zwracają baczną uwagę.

Natomiast, naszym zdaniem, brak dokładnego określenia użytych szczepów eliminuje wybór pozostałych preparatów.

Działanie dobrze dobranego probiotyku można także wzmocnić stosując dobrze dobrany maślan sodu oraz wsparcie w przywracaniu prawidłowego środowiska układu pokarmowego jakie stanowią odpowiednio dobrane mieszanki ziołowe. Przykładem takiej mieszanki jest Cemmunix herbal.