Emerytury już nie do ręki? Nadchodzą zmiany w sposobie wypłat

W polskim systemie emerytalnym zachodzi cicha rewolucja, która stopniowo, ale konsekwentnie, zmienia wieloletnią tradycję oczekiwania na listonosza z wypłatą świadczeń. Według najnowszych danych opublikowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, aż 80 procent emerytów i rencistów w Polsce zdecydowało się na otrzymywanie swoich comiesięcznych świadczeń poprzez przelewy bankowe. To znaczący wzrost, który odzwierciedla postępujące zmiany społeczne i technologiczne w naszym kraju, szczególnie wśród starszego pokolenia, które coraz śmielej korzysta z dobrodziejstw bankowości elektronicznej.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Statystyki z marca 2025 roku jasno pokazują trend odchodzenia od tradycyjnej formy dostarczania emerytur i rent przez listonoszy. Liczba świadczeń dostarczanych drogą pocztową systematycznie maleje z roku na rok. Dla porównania, w grudniu 2020 roku ZUS przekazał pocztą około 2,2 miliona świadczeń, natomiast w 2024 roku liczba ta zmniejszyła się do 1,78 miliona. Ta tendencja spadkowa jest wyraźnym sygnałem, iż seniorzy coraz chętniej adaptują się do nowoczesnych rozwiązań finansowych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych intensywnie promuje przelewy bankowe jako bezpieczniejszą i wygodniejszą formę otrzymywania świadczeń. Przedstawiciele instytucji podkreślają, iż bezpośrednie wpłaty na konto bankowe eliminują ryzyko kradzieży czy zagubienia gotówki, a także zapewniają natychmiastowy dostęp do środków. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż w dobie dynamicznie rozwijającego się obrotu bezgotówkowego, taka forma wypłat wpisuje się w szerszą strategię państwa dotyczącą modernizacji systemu finansowego.

Analiza danych pokazuje interesujące zróżnicowanie w poziomie ubankowienia w zależności od rodzaju świadczenia. Najwyższy wskaźnik odnotowano przy nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, gdzie niemal 99 procent beneficjentów wybiera przelewy bankowe. Podobnie wysoki odsetek dotyczy emerytur pomostowych (96 procent) oraz świadczeń przedemerytalnych (94,9 procent). Również standardowe emerytury charakteryzują się wysokim poziomem ubankowienia, sięgającym 82,3 procent.

Jednocześnie warto zauważyć, iż istnieją grupy świadczeniobiorców, które wciąż preferują tradycyjną formę odbioru pieniędzy. Najniższy wskaźnik ubankowienia dotyczy świadczeń dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, gdzie tylko 43,3 procent wybiera przelewy bankowe. Podobnie niski poziom odnotowano w programie „Mama 4+” (47 procent) oraz przy rentach socjalnych (66,4 procent). Ta sytuacja może wynikać z wielu czynników, w tym z ograniczonego dostępu do usług bankowych wśród osób z niepełnosprawnościami, wykluczenia cyfrowego czy transportowego, szczególnie na obszarach wiejskich i w małych miejscowościach.

ZUS zdaje sobie sprawę z tych wyzwań i od kilku lat prowadzi kampanie edukacyjne skierowane do seniorów. Jedną z takich inicjatyw jest akcja „Bezpiecznie, zdrowo, bezgotówkowo”, organizowana z okazji Dni Seniora. W ramach tej kampanii pracownicy ZUS pokazują starszym osobom, jak bezpiecznie korzystać z bankowości elektronicznej, wyjaśniają zalety posiadania konta bankowego i rozwiewają obawy związane z nowoczesnymi technologiami.

Przejście na system przelewów bankowych ma również wymiar ekonomiczny dla samego ZUS-u. Wypłata świadczeń bezpośrednio na konta bankowe zmniejsza koszty operacyjne związane z fizycznym dostarczaniem gotówki, co w skali kraju przekłada się na znaczące oszczędności dla budżetu państwa. Ponadto, elektroniczna forma wypłat ułatwia monitorowanie i zarządzanie strumieniem finansowym, co przyczynia się do zwiększenia efektywności całego systemu zabezpieczenia społecznego.

Rosnąca popularność bankowości elektronicznej wśród emerytów i rencistów to również efekt zmieniających się nawyków społecznych. Osoby, które w tej chwili przechodzą na emeryturę, często miały już wcześniej kontakt z bankowością internetową w czasie swojej aktywności zawodowej. Dla nich przejście na elektroniczną formę otrzymywania świadczeń jest naturalnym krokiem. Dodatkowo, pandemia COVID-19 znacząco przyspieszyła adopcję rozwiązań cyfrowych wśród starszego pokolenia, które z konieczności musiało nauczyć się korzystać z nowych technologii.

Banki również odgrywają istotną rolę w tym procesie, tworząc specjalne oferty dla seniorów, które uwzględniają ich specyficzne potrzeby. Wiele instytucji finansowych proponuje darmowe konta dla emerytów, uproszczone aplikacje mobilne z większą czcionką i intuicyjnym interfejsem, a także dedykowane infolinie, gdzie starsze osoby mogą uzyskać pomoc w korzystaniu z usług bankowych. Niektóre banki organizują również warsztaty dla seniorów, ucząc ich podstaw bankowości elektronicznej i bezpieczeństwa w sieci.

Warto podkreślić, iż przejście na przelewy bankowe nie oznacza całkowitego wyeliminowania tradycyjnej formy dostarczania świadczeń. ZUS przez cały czas zapewnia możliwość otrzymywania emerytury za pośrednictwem listonosza, rozumiejąc, iż dla niektórych osób, szczególnie w podeszłym wieku lub zamieszkujących odległe tereny, jest to jedyna dostępna opcja. Instytucja stara się znaleźć równowagę między promowaniem nowoczesnych rozwiązań a zapewnieniem dostępu do świadczeń wszystkim uprawnionym, niezależnie od ich sytuacji życiowej czy technologicznych umiejętności.

W perspektywie długoterminowej można przewidywać, iż trend wzrostowy w zakresie ubankowienia świadczeń emerytalnych będzie się utrzymywał. Z każdym rokiem na emeryturę przechodzą osoby, dla których korzystanie z bankowości elektronicznej jest codziennością. Jednocześnie rozwój technologii sprawia, iż usługi bankowe stają się coraz bardziej przyjazne dla użytkowników, co dodatkowo zachęca do korzystania z tej formy zarządzania finansami.

Przyszłość wypłat emerytur i rent w Polsce wydaje się zmierzać w kierunku pełnej cyfryzacji, jednak proces ten będzie stopniowy i dostosowany do możliwości wszystkich grup społecznych. ZUS, jako instytucja odpowiedzialna za wypłatę świadczeń, musi balansować między modernizacją a zapewnieniem dostępności dla wszystkich obywatela, niezależnie od jego technologicznych kompetencji czy miejsca zamieszkania.

Cyfrowa rewolucja w systemie emerytalnym to nie tylko zmiana sposobu wypłaty świadczeń, ale także odzwierciedlenie szerszych przemian społecznych i technologicznych zachodzących w polskim społeczeństwie. Coraz więcej seniorów aktywnie uczestniczy w cyfrowym świecie, korzystając z Internetu, telefonów i bankowości elektronicznej. Ta adaptacja do nowych technologii przełamuje stereotypy związane ze starszym pokoleniem i pokazuje, iż wiek nie musi być barierą w korzystaniu z dobrodziejstw cyfrowej ery.

źródło: rynekzdrowia.pl/Warszawa w Pigułce