Zdrowie dziąseł to nie tylko kwestia estetyki – to istotny wskaźnik ogólnej kondycji organizmu, szczególnie u kobiet. Zmiany hormonalne zachodzące na różnych etapach życia – od dojrzewania, przez ciążę, aż po menopauzę – mają bezpośredni wpływ na stan jamy ustnej. Tymczasem większość kobiet nie jest świadoma tego powiązania, co skutkuje zaniedbaniem profilaktyki i opóźnionym leczeniem chorób przyzębia. Ekspertki Europejskiej Federacji Periodontologii apelują: warto wsłuchiwać się w sygnały płynące z jamy ustnej i zadbać o codzienną higienę, bo zdrowe dziąsła to klucz do zdrowego życia.
– Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy z wpływu zmian hormonalnych na zdrowie dziąseł – podkreśla prof. Nicola West, periodontolog z University of Bristol, sekretarz generalna Europejskiej Federacji Periodontologii (EFP). – Na różnych etapach życia kobiety – od pokwitania, przez ciążę, aż po menopauzę – wahania hormonalne zwiększają podatność dziąseł na choroby. Dlatego dbałość o jamę ustną powinna być traktowana jako nieodłączny element ogólnej troski o zdrowie.
Hormony a zdrowie jamy ustnej – związek, którego nie wolno ignorować
Z badań wynika, iż aż 84% kobiet po 50. roku życia nie wie, iż menopauza wpływa na zdrowie jamy ustnej. Jednocześnie 70% kobiet w okresie menopauzy zgłasza co najmniej jeden nowy objaw – najczęściej suchość w ustach lub nadwrażliwość dziąseł. Mimo to jedynie 2% omawia te dolegliwości z dentystą.
Podobnie kobiety w ciąży czy nastolatki często ignorują takie objawy, jak np. krwawiące dziąsła, nie łącząc ich z wpływem hormonów. Tymczasem choćby niewielkie zmiany – nieświeży oddech, krwawienie podczas szczotkowania czy dyskomfort w jamie ustnej – powinny być sygnałem alarmowym i skłaniać do konsultacji stomatologicznej.
– Kluczowe jest, aby słuchać swojego ciała. Im wcześniej podejmie się leczenie chorób dziąseł, tym lepsze będą efekty i mniejsze ryzyko powikłań – dodaje prof. West.
Różne etapy życia, różne potrzeby dziąseł
W ciągu życia kobiety organizm przechodzi przez wiele etapów hormonalnych transformacji, z których każdy może wpływać na kondycję dziąseł i jamy ustnej. Zrozumienie, jak zmieniające się poziomy hormonów oddziałują na zdrowie przyzębia pozwala lepiej zadbać o profilaktykę i uniknąć poważniejszych problemów.
Okres dojrzewania
W czasie pokwitania wzrost poziomu estrogenu i progesteronu zwiększa ukrwienie dziąseł. Skutkiem może być nadwrażliwość i silniejsza reakcja na płytkę bakteryjną – choćby u 70% nastoletnich dziewcząt rozwija się wówczas tzw. zapalenie dziąseł okresu pokwitania.
Cykl miesiączkowy
Tuż przed miesiączką część kobiet może zauważyć opuchnięcie dziąseł, krwawienie lub pojawienie się aft. Objawy te zwykle ustępują po rozpoczęciu krwawienia. jeżeli jednak utrzymują się dłużej, mogą świadczyć o poważniejszym problemie.
Ciąża
W drugim trymestrze choćby 60-75% przyszłych mam doświadcza tzw. ciążowego zapalenia dziąseł. Wysoki poziom progesteronu i estrogenu sprawia, iż dziąsła stają się bardziej wrażliwe, zaczerwienione i skłonne do krwawienia – szczególnie między drugim a ósmym miesiącem ciąży.
Menopauza
Spadek poziomu estrogenu w okresie menopauzy skutkuje nie tylko suchością w ustach, ale i większą podatnością na próchnicę oraz choroby przyzębia. Może również dojść do cofania się dziąseł, nadwrażliwości, a choćby uczucia pieczenia czy zmian smaku.
Codzienna profilaktyka to inwestycja w zdrowie całego organizmu
– Dziąsła to nie tylko kwestia estetyki – ich stan może wpływać na ogólne zdrowie, w tym choćby na płodność – mówi dr Tali Chackartchi, periodontolog z Hebrew University, prezydent-elekt Europejskiej Federacji Periodontologii. – Paradontoza to tzw. cicha choroba – postępuje bezobjawowo, dlatego tak ważna jest codzienna profilaktyka i regularne kontrole stomatologiczne – dodaje ekspertka.
Podstawą jest higiena: szczotkowanie zębów co najmniej dwa razy dziennie, nitkowanie, stosowanie szczoteczek międzyzębowych i płukanek – zgodnie z zaleceniami stomatologa. – Zdrowa jama ustna to zdrowe ciało. Warto o tym pamiętać – podsumowuje dr Chackartchi.
Zaawansowane zapalenie przyzębia to nie tylko ryzyko utraty zębów, ale także konsekwencji systemowych. – Może ono mieć związek np. z chorobami sercowo-naczyniowymi i z cukrzycą. Tych zależności jest bardzo dużo – mówi prof. dr hab. n. med. Bartłomiej Górski, specjalista periodontologii, adiunkt w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia WUM, kierownik kształcenia specjalizacyjnego z periodontologii, autor i współautor ponad 90 publikacji naukowych, członek m.in. European Federation of Periodontology oraz Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego.
Źródło: https://www.efp.org/
