Drukowanie 3D coraz częściej pojawia się jako alternatywa dla tradycyjnych metod wytwarzania uzupełnień protetycznych. Choć technologia ta oferuje wiele korzyści, wciąż brakuje wystarczających badań dotyczących jej trwałości oraz ogólnej skuteczności. Opublikowany niedawno na łamach „Frontiers in Dental Medicine” przegląd dostarczył nowych danych na ten temat, wskazując na znaczną poprawę adekwatności mechanicznych ceramiki stomatologicznej drukowanej w 3D. Autorzy badania podkreślają jednak, iż konieczne są dalsze analizy w zakresie długoterminowej trwałości oraz ogólnej skuteczności klinicznej.
Drukowanie 3D pozwala na precyzyjne odwzorowanie złożonych kształtów, redukcję odpadów materiałowych oraz optymalizację procesu produkcji elementów protetycznych. Mimo tych zalet, wykorzystywanie ceramiki stomatologicznej w technologii druku 3D wciąż pozostaje ograniczone, głównie ze względu na obawy dotyczące jej wytrzymałości mechanicznej.
– Dynamiczny rozwój technologii w stomatologii skłonił nas do głębszego zbadania tego tematu. Chcieliśmy sprawdzić, czy ceramika drukowana w 3D może dorównać, a choćby przewyższyć adekwatności mechaniczne tradycyjnych materiałów. Naszym celem jest opracowanie trwałych, możliwych do długoterminowego użytkowania uzupełnień dla pacjentów – powiedział dr João Paulo Mendes Tribst, szef sekcji stomatologii rekonstrukcyjnej w Academic Centre for Dentistry w Amsterdamie, jeden z autorów badania.
Obiecujące wyniki, ale wciąż wiele wyzwań
Przeprowadzony przegląd obejmował 40 badań dotyczących różnych rodzajów ceramiki, takich jak tlenek cyrkonu, tlenek glinu czy dwukrzemian litu. Analizowano adekwatności mechaniczne tych materiałów pod kątem gęstości, wytrzymałości na zginanie, odporności na pękanie, twardości oraz ogólnej trwałości. Zwrócono również uwagę na najczęściej występujące w procesie druku defekty, takie jak porowatość, mikropęknięcia i chropowatość powierzchni.
Wyniki badań wykazały znaczną poprawę adekwatności mechanicznych ceramiki drukowanej w 3D, jednak wciąż występują problemy z jej niezawodnością – materiały te wykazują większą zmienność parametrów w zależności od użytej technologii druku, składu materiału i metod obróbki końcowej.
– Zaobserwowaliśmy wzrost wytrzymałości mechanicznej w różnych typach ceramiki, w tym w cyrkonie, tlenku glinu oraz dwukrzemianie litu. Jednak w drukowanych uzupełnieniach pojawiały się wady, które nie występowały w uzupełnieniach frezowanych, takie jak porowatość oraz mikropęknięcia. Dlatego ważne jest, aby wybierać metodę produkcji w zależności od przeznaczenia uzupełnienia – dodał dr João Paulo Mendes Tribst.
Przyszłość druku 3D w stomatologii
Badania sugerują, iż ceramika drukowana w 3D ma ogromny potencjał, zwłaszcza w produkcji spersonalizowanych uzupełnień protetycznych. Wraz z dalszymi udoskonaleniami technologicznymi, może stać się realną alternatywą dla frezowania, oferując większą elastyczność projektowania i ograniczenie strat materiałowych.
Pełne wyniki przeglądu „Additive-manufactured ceramics for dental restorations: A systematic review on mechanical perspective” zostały opublikowane 10 lutego 2025 r. w czasopiśmie „Frontiers in Dental Medicine”.
Artykulatory znajdują zastosowanie w stomatologii, zwłaszcza w protetyce, od wielu lat. W ostatnim czasie również tego typu instrumentarium przechodzi jednak cyfrową rewolucję, a coraz więcej dentystów interesuje się artykulatorami wirtualnymi, czyli specjalistycznym oprogramowaniem zastępującym tradycyjne narzędzia. Jakie są wady i zalety takiego rozwiązania? – Pojawiają się nowe urządzenia, które umożliwiają zarejestrowanie pacjenta w taki sposób, iż można wykorzystywać wirtualne artykulatory w pracowniach techniki dentystycznej – mówi dr n. med. Marcin Szerszeń, asystent naukowo-dydaktyczny w Katedrze Protetyki Stomatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Źródło: https://www.dental-tribune.com
