Otyłość jest chorobą przewlekłą, zależną od wielu czynników: genetycznych, psychologicznych, przyjmowania niektórych leków, a także stresu i niezdrowego stylu życia. Najczęściej problemem jest przyjmowanie zbyt dużej liczby kalorii w jedzeniu i napojach w stosunku do potrzeb organizmu. Nadmiar energii odkłada się w tkance tłuszczowej.
Skutkami nadwagi i otyłości są m.in. cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia sercowego, udar mózgu, migotanie przedsionków, wiele chorób nowotworowych, choroby stawów i kości.
Jak rozpoznaje się nadwagę i otyłość
Otyłość rozpoznaje lekarz na podstawie wywiadu, wyników pomiarów i badań. Sam możesz kontrolować niektóre wskaźniki.
Najczęściej do rozpoznania nadwagi i otyłości służy wskaźnik BMI (Body Mass Index). Obliczysz go według wzoru: masa ciała [kg]: wzrost [m2]. Kalkulator BMI znajdziesz również na stronie Diety NFZ.
Praktyczne wskazówki w leczeniu otyłości
Ważny jest kontakt z lekarzem: przede wszystkim musi on stwierdzić, czy otyłości nie towarzyszą inne choroby np. tarczycy.
Leczenie otyłości obejmuje zarówno postępowanie niefarmakologiczne (modyfikacja stylu życia: odpowiednia terapia żywieniowa, zwiększenie aktywności fizycznej, modyfikacja zachowań zdrowotnych), w niektórych przypadkach leczenie farmakologiczne, a także chirurgiczne.
Na stronie PTLO (Polskie Towarzystwo Leczenia Otyłości) znajdziesz certyfikowanych lekarzy oraz ośrodki zajmujące się kompleksowym leczeniem otyłości.
Jak skomponować adekwatną dietę w przypadku nadwagi i otyłości
W zapobieganiu i leczeniu otyłości bardzo ważna jest modyfikacja sposobu odżywiania. Często popełnianym błędem jest stosowanie restrykcyjnych diet, które co prawda w pierwszym momencie mogą prowadzić do spadku masy ciała, jednak nie rozwiązują problemu: po pewnym czasie masa ciała z powrotem rośnie.
Ważne jest zwiększenie aktywności fizycznej w połączeniu ze zmianą nawyków żywieniowych. Zaleca się zmniejszenie ilości spożytych kalorii w stosunku do zapotrzebowania organizmu. Warto skonsultować się z dietetykiem i stosować się prostych zasad:
Jeśli chcesz zdrowo obniżyć masę ciała, najlepiej zacznij od małych kroków. Na początek zamień jeden nieprawidłowy nawyk na jeden zdrowy. Niech będzie to konkretny, realny do zrealizowania cel.
Jedz powoli w spokojnej atmosferze. Posiłki spożywaj w pozycji siedzącej.
Jedz 4-5 regularnych posiłków dziennie.
Ostatni posiłek zjedz najpóźniej 2-3 godziny przed snem.
Do każdego posiłku jedz warzywa i owoce. Jedz więcej warzyw niż owoców.
Unikaj spożycia dań gotowych typu fast food.
Smażenie i grillowanie zamień na gotowanie na parze, duszenie i pieczenie bez obsmażania.
Pij głównie niesłodzoną wodę. Unikaj słodzonych napojów.
Zadbaj o aktywny czas wolny. Zamiast spędzania go na siedząco, wyjdź na spacer.
Wybierz ulubioną aktywność fizyczną, np. pływanie, jazdę na rowerze, jogę, szybkie marsze. Staraj się być aktywny co najmniej 30 minut dziennie.
Zadbaj o odpowiednią ilość snu.
Unikaj stresu.
Unikaj używek – alkoholu i palenia papierosów.
Zajrzyj na stronę Diety NFZ. Znajdziesz tam 10 planów żywieniowych. Jednym z nich jest plan dla osób mających nadwagę i otyłość.
Na stronie możesz też obliczyć swoje zapotrzebowanie na energię (kalorie) przy pomocy kalkulatora.
– Dla osób chcących zdrowo obniżyć masę ciała opracowaliśmy specjalny plan żywienia, czyli dietę DASH Nadwaga i otyłość. Jest dostępna na portalu Diety NFZ. Możesz pobrać tam jadłospis wraz z listą zakupów dostosowaną do swoich potrzeb i preferencji smakowych. W jadłospisie „Nadwaga i otyłość” znajdziesz przepisy, które bazują na zróżnicowanych produktach w ciekawych, smacznych i zaskakujących połączeniach. Posiłki dostarczają wszystkich niezbędnych składników odżywczych przy odpowiednio obniżonej liczbie kalorii – mówi Daria Nagrabska z NFZ (z zawodu dietetyk).
Dieta DASH Nadwaga i otyłość opiera się na spożywaniu:
warzyw i owoców,
niskotłuszczowych produktów mlecznych,
pełnoziarnistych produktów zbożowych,
suchych nasion roślin strączkowych,
ryb i owoców morza,
chudego drobiu,
orzechów i nasion,
olejów roślinnych.
Plan żywieniowy DASH Nadwaga i Otyłość znajdziesz na stronie: Dieta DASH Nadwaga i otyłość – Serwis Narodowego Funduszu Zdrowia (nfz.gov.pl)
Materiał powstał przy współpracy z Narodowym Funduszem Zdrowia
