Ból gardła latem może skutecznie pokrzyżować nam wakacyjne plany i wbrew pozorom wcale nie jest rzadkością. Winowajców jest tu kilku. Co może powodować ból gardła w okresie letnim i jak skutecznie temu zapobiegać? Pytamy o to mgr farmacji, Martę Koziarską.
Czy ból gardła latem jest rzadkością?
Z pewnością w okresie jesienno-zimowym, kiedy pogoda sprzyja osłabieniu układu odpornościowego, zakażeń przebiegających z bólem gardła jest więcej niż latem. Nie oznacza to jednak, iż w miesiącach letnich nie jesteśmy narażeni na infekcje górnych dróg oddechowych. Ból gardła latem potrafi uprzykrzyć nam wakacje, a „winowajców” jest tu kilku. My skupimy się na trzech głównych.
Klimatyzacja – używać czy nie?
W okresie letnim chętnie używamy klimatyzacji, w biurach, samochodach i coraz częściej także w domach. Podczas upałów klimatyzacja bywa prawdziwym wybawieniem, pod warunkiem iż używamy jej adekwatnie!
Aby uniknąć przeziębienia podczas korzystania z klimatyzacji latem, warto przestrzegać więc kilku zasad:
- Ustal odpowiednią temperaturę urządzenia. Różnica między temperaturą na zewnątrz a tą w klimatyzowanym pomieszczeniu powinna mieścić się w granicach 5°C. Maksymalna bezpieczna różnica to 7°C. Gdy wychodzimy lub wchodzimy do zbyt wychłodzonego pomieszczenia, nasz organizm jest narażony na spory szok termiczny. Tak nagłe zmiany temperatur powodują, iż błona śluzowa nosa i gardła narażona jest na wychłodzenie lub wysuszenie. Stąd już prosta droga do złapania infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Przeziębienie czy angina to częste dolegliwości wśród pracowników spędzających 8 h dziennie w klimatyzowanych pomieszczeniach latem.
- Nie nadużywaj klimatyzacji. Proces chłodzenia powietrza przez klimatyzator wiąże się z usuwaniem wilgoci z powietrza, co może prowadzić do obniżenia poziomu wilgotności w pomieszczeniu. W efekcie zbyt długiego przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach mogą pojawić się suchość skóry, podrażnienia oczu czy drapanie w gardle. Pamiętaj też, iż ustawienie zbyt niskiej temperatury w urządzeniu może zwiększać efekt wysuszania powietrza, co w konsekwencji doprowadzi do wysuszenia śluzówki gardła.
- Ustaw nawiew powietrza w klimatyzacji tak, aby nie był skierowany bezpośrednio na osoby przebywające w pomieszczeniu.
- Stopniowo dostosuj się do różnic temperatur. Jeśli wracasz do klimatyzowanego pomieszczenia z wysokiej temperatury na zewnątrz, nie ustawiaj natychmiast bardzo niskiej temperatury w urządzeniu. Pozwól swojemu organizmowi stopniowo przyzwyczaić się do chłodzenia. Zmniejszysz w ten sposób ryzyko przeziębienia.
- Regularnie (najlepiej 2 razy w roku) czyść filtry powietrza w klimatyzatorze, aby zapobiec gromadzeniu się pyłków, grzybów i innych zanieczyszczeń. Pamiętaj, iż w nieczyszczonej klimatyzacji mogą gromadzić się wirusy i bakterie, które mogą być źródłem infekcji górnych dróg oddechowych. Wirusy i bakterie lubią gromadzić się w filtrach, nawiewach, wymiennikach ciepła oraz w wilgotnych miejscach, które mogą stanowić idealne warunki do namnażania się tych drobnoustrojów.
Zimne lody i napoje. Jak wpływają na nasze gardło?
Lody czy zbyt zimne napoje zapewniają nam chwilową ulgę od upału i pomagają w schłodzeniu organizmu. Przynoszą też upragnione uczucie orzeźwienia. Z drugiej strony mogą one być dość dużym wyzwaniem dla naszego gardła, zwłaszcza gdy sięgamy po nie często, spożywamy je za gwałtownie i w dużych ilościach. Generalnie nie warto się spieszyć podczas jedzenia i picia.
Pamiętajmy, iż nagła zmiana temperatury może spowodować skurcz naczyń krwionośnych, podrażnienie i przesuszenie śluzówki gardła – w konsekwencji staje się ona osłabiona i nie jest w stanie prawidłowo bronić się przed drobnoustrojami.
Mamy więc unikać picia zimnych napojów czy jedzenia lodów latem? Oczywiście nie należy rezygnować z wakacyjnych przyjemności, ale warto robić to z umiarem i powoli, aby nie dopuścić do zbyt szybkiego wychłodzenia organizmu. Po zjedzeniu lodów warto też napić się czegoś trochę cieplejszego, aby zniwelować szok termiczny.
Alergeny a ból gardła
Alergeny uaktywniają się także w miesiącach letnich. Na przykład w lipcu zaczyna intensywnie pylić bylica – mocno uczulający chwast. Pylą też pokrzywa i szczaw. Tak jest również w sierpniu: w tym miesiącu dochodzi dodatkowo do pylenia grzybów mikroskopowych. Czy alergicy w tym okresie roku narażeni są na różnego rodzaju infekcje gardła? Niestety tak. W okresie letnim mogą pojawić się na przykład:
- zespół alergicznego zapalenia gardła dolnego – związany jest z alergenami pokarmowymi, ale około 1/4 osób cierpiących na alergie wziewne może mieć dodatkowo właśnie ten zespół. Często jest to wynik reakcji alergicznej na pyłki roślin, kurz czy pleśnie znajdujące się w powietrzu. Objawy charakterystyczne to uczucie przeszkody w gardle, problemy z połykaniem śliny i pokarmów. Objawy zespołu alergicznego zapalenia gardła dolnego mogą obejmować suchy, swędzący lub drapiący ból gardła, uczucie suchości, kaszel, chrypkę oraz trudności w mówieniu.
- przewlekły alergiczny nieżyt gardła środkowego to stan zapalny błony śluzowej gardła, który jest wynikiem reakcji alergicznej na substancje alergenne. Objawy tego schorzenia mogą obejmować: suchość i pieczenie gardła, uczucie kłucia lub drapania, łagodny ból gardła, uczucie obecności kłaczków w gardle, częste odkrztuszanie lub kaszel, chrypkę, trudności w połykaniu oraz uczucie zmęczenia. Często przyczyną przewlekłego alergicznego nieżytu gardła środkowego są alergeny takie jak pyłki roślin, kurz, pleśnie i alergeny pokarmowe.
Inne czynniki powodujące ból gardła latem
Wymieniliśmy trzech głównych „winowajców” bólu gardła, który może pojawić się latem. Poza nimi występują jeszcze inne czynniki, które dokładają tu swoje trzy grosze, a mianowicie:
- dym papierosowy, zwłaszcza w zamkniętych pomieszczeniach, gdzie spotykamy się chętnie z przyjaciółmi;
- zanieczyszczone powietrze w upale;
- nadwyrężenie strun głosowych przez krzyk czy śpiew;
- ostre potrawy;
- wakacje w krajach z inną florą bakteryjną.
Jak radzić sobie z bólem gardła latem latem?
Przede wszystkim pamiętajmy o tym, żeby regularnie i dobrze się nawadniać, aby nie dopuścić do przesuszenia śluzówki gardła. Sucha śluzówka powoduje ból gardła, co w konsekwencji prowadzi do podrażnienia gardła. Właściwe, systematyczne nawilżanie śluzówki gardła to skuteczniejsza ochrona przed drobnoustrojami.
W pierwszej kolejności w walce z bólem gardła z pomocą przyjść nam mogą sprawdzone, domowe sposoby. Ulgę powinno przynieść picie ciepłego mleka, płukanie gardła roztworem soli kuchennej czy spożywanie ciepłego kisielu. Pomocne mogą być także zioła działające osłaniająco i nawilżająco na śluzówkę. Możemy je zabrać ze sobą na wakacje. Są to m.in. liść i korzeń prawoślazu czy liść babki lancetowatej zawierające surowce śluzowe, które osłaniają i regenerują śluzówkę gardła. Warto sporządzać z nich napary do picia. Poza tym można zabrać ze sobą zioła takie jak szałwia czy rumianek. Wykazują one działanie bakteriobójcze, przeciwgrzybicze i przeciwzapalne.
Jeśli chodzi o leki na ból gardła, to warto sięgnąć po bezpieczną i skuteczną substancję, jaką jest benzydamina. Działa ona przeciwzapalnie, przeciwbólowo, a przy okazji także znieczulająco i odkażająco. W aptece dostępne są leki z tą substancją czynną w wygodnej formie sprayu. Warto je zabrać do podręcznej podróżnej apteczki, mogą przydać się w przypadku bólu gardła zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.
