Diety odkwaszające w cukrzycy – pytanie do dietetyka

Seria pytań

do dietetyka

mgr Noemi Lipnicka-Krzciuk
Dietetyk, Edukator Cukrzycowy, Biotechnolog Medyczny

“Czy diety odkwaszające są odpowiednie w cukrzycy?

Jak utrzymać w organizmie równowagę kwasowo-zasadową?”

Równowaga zasadowo-kwasowa organizmu jest niezwykle ważna, gdy dochodzi do jej zaburzenia może rozwinąć się groźna dla zdrowia kwasica lub zasadowica, prowadzące choćby do śmierci.

Dzięki złożonym mechanizmom w organizmie, równowaga kwasowo-zasadowa jest stale utrzymywana – pH krwi i płynów otaczających nasze komórki wewnątrz naszego organizmu utrzymuje się w przedziale pH 7,35-7,45. Mechanizmy te cały czas bez naszej świadomości działają utrzymując nas w zdrowiu.

Sama idea diety dzielącej produkty spożywcze na zakwaszające i odkwaszające jest nieprawidłowa. Według niej mięso jak i jajka prowadzą do kwasicy ale to właśnie mięso i jajka jako produkty białkowe “odkwaszałaby” organizm. Właśnie dzięki amoniakowi – który jest wykorzystywany do “odkwaszania” w sposób naturalny przez nasz organizm. Produkty białkowe – mięso, jaja, nabiał są trawione w wyniku czego właśnie powstaje amoniak. Organizm posiada wiele złożonych mechanizmów utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej dlatego popularna dieta “odkwaszająca” piętnująca wiele zdrowych produktów spożywczych jak (kawa, nabiał, mięso, produkty pełnoziarniste) jest tylko modnym trendem a nie zdrowym sposobem odżywiania się. Jedynym plusem tej diety jest zniechęcenia do wysoko przetworzonych produktów spożywczych np. fast foodów, gotowych dań do odgrzania, słodyczy.

Diety odkwaszające nie powinny być stosowane w cukrzycy, ponieważ są sprzeczne z zaleceniami żywieniowymi dla osób z cukrzycą. Zdrowa dieta to taka, która dostarcza odpowiednią ilość makroskładników (węglowodanów, białka, tłuszczy), witamin i mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dodatkowo dietę dobiera się indywidualnie do potrzeb i sytuacji zdrowotnej danej osoby.

W cukrzycy może rozwinąć się niebezpieczna dla zdrowia jak i życia kwasica ketonowa. Jednak ma ona inne przyczyny niż jedzenie mięsa czy jajek takie jak:

• przerwanie przyjmowania insuliny, błędy w dawkach insuliny
• zbyt późne rozpoznanie cukrzycy typu 1
• nadużywanie alkoholu
• ostre stany zapalne (infekcje bakteryjne, wirusowe czy grzybicze)
• podczas ciąży
• głodówki

W utrzymaniu jej biorą udział:

• układy buforowe we krwi i tkankach (związki mogące przyłączyć duże ilości kwasów lub zasad)
• płuca
• nerki
• przewód pokarmowy
• wątroba
• kości

Dzięki nim usuwamy dwutlenek węgla, który wpływa na pH krwi. Dlatego gdybyśmy oddychali gwałtownie i intensywnie usuniemy dużą ilość dwutlenku węgla z organizmu i możemy doprowadzić do zasadowicy oddechowej. Z kolei gdybyśmy wstrzymali oddech lub mamy chore płuca nie mogące usuwać dwutlenku węgla doprowadziłoby to do zasadowicy oddechowej.

Nerki cały czas oczyszczają nasz organizm produkując mocz. Podczas produkcji moczu mogą regulować równowagę kwasowo-zasadową w zależności od tego czy odsączają z moczu jony wodorowęglanu – lub usuwając jony wodorowe.

W razie zapotrzebowania wątroba może prowadzić rozpad białek zamiast ich produkcję (małe białka, transportujące różne substancje we krwi). Dzięki czemu powstaną duże ilości mocznika przesuwając tym samym równowagę na zasadową.

Nasze kości są zbudowane z węglanów i fosforanów wapnia. Związki te mają charakter zasadowy, dlatego gdy równowaga przesunie się w stronę kwasicy mogą zostać one uwolnione z kości by ją wyrównać.

W sytuacji utraty: soku żołądkowego (intensywne wymioty), żółci (zaburzenie pracy pęcherzyka żółciowego np. kamica), skoku trzustkowego (zaburzenie pracy trzustki), soku jelitowego (intensywna biegunka) może dojść do zaburzenia równowagi kwasowo zasadowej. W takich sutuacjach jest wymagana pomoc lekarska aby jak najszybciej powstrzymać rozwój choroby zaburzającej równowagę kwasowo-zasadową.

1. Zadbaj o zdrową dietę, która umożliwi Ci utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi. Długotrwała hiperglikemia (wysoki poziom glukozy we krwi) uszkadza wiele narządów w tym nerki, wątrobę. Wysoki poziom glukozy we krwi ( powyżej 250 mg/dl) może doprowadzić do kwasicy ketonowej.
2. Monitoruj poziom glukozy we krwi – ułatwia to dzienniczek glikemii
3. Jeśli przyjmujesz insulinę, przestrzegaj zaleceń lekarskich i nie pomijaj dawek insuliny
4. Dbaj o nerki pijąc odpowiednią ilość wody – co najmniej 2 litry
5. Oddychaj ćwiczenia oddechowe np. relaksacyjne mogą korzystnie wpływać na zdrowie zwłaszcza gdy dużo przesiadujemy przed ekranem komputera lub tv oddychając płytko i rzadko. Warto wstać, wyprostować się, zrobić kilka głębokich wdechów i pospacerować