Sen to jedno z pierwszych źródeł informacji o naszym stanie psychicznym. U osób chorujących na depresję bardzo często pojawiają się jego zaburzenia – są one jednym z głównych objawów choroby. Niestety, osoby z otoczenia chorego często błędnie interpretują ich zachowanie. Jak wygląda sen osób z depresją i co warto wiedzieć na ten temat? O komentarz poproszono mgr Annę Tulczyńską, psychologa i certyfikowaną psychoterapeutkę poznawczo-behawioralną.
Typowe problemy ze snem w depresji
Depresja to nie tylko obniżony nastrój czy brak euforii z życia. To również objawy fizyczne, a jednym z najbardziej charakterystycznych są zaburzenia snu. Jak tłumaczy mgr Anna Tulczyńska:
„Najczęściej pojawiają się problemy ze snem. Osoby chore na depresję albo za długo śpią i trudno im się obudzić, bo nie mają siły wstać, albo wybudzają się zbyt wcześnie. W związku z tym poczucie zmęczenia się nakręca i chory jest w jeszcze gorszej kondycji psychicznej”.
Zaburzenia te mogą mieć dwie postacie:
- bezsenność – trudności z zasypianiem, przedwczesne wybudzanie się, sen przerywany, płytki,
- hipersomnia – nadmierna senność, przesypianie wielu godzin bez uczucia regeneracji.
W obydwu przypadkach pojawia się chroniczne zmęczenie i brak energii, co pogłębia objawy depresyjne. Co więcej, uporczywe problemy ze snem mogą być pierwszym sygnałem rozwijającej się depresji.
Jak zdiagnozować problemy ze snem?
W przypadku długotrwałych trudności ze snem warto rozważyć badanie polisomnograficzne. Pozwala ono ocenić jakość snu i jego przebieg – od momentu zasypiania po kolejne fazy. Pacjent podłączany jest do specjalistycznej aparatury, która monitoruje:
- fale mózgowe,
- ruchy gałek ocznych,
- napięcie mięśni.
To badanie jest szczególnie zalecane osobom z nadmierną sennością dzienną, które mimo przespania wielu godzin wciąż czują się zmęczone.
Jak leczyć zaburzenia snu przy depresji?
Leczenie może przebiegać dwutorowo – farmakologicznie oraz behawioralnie. Psychoterapia poznawczo-behawioralna ma ogromne znaczenie, szczególnie w kontekście nauki higieny snu. Co warto wdrożyć?
- Ustal stałe pory kładzenia się i wstawania – choćby w weekendy.
- Używaj łóżka wyłącznie do snu lub intymności – unikaj pracy i oglądania telewizji w łóżku.
- Unikaj kofeiny (kawa, herbata, czekolada, napoje energetyczne) 6–8 godzin przed snem.
- Regularnie ćwicz – najlepiej w godzinach porannych lub wczesnopopołudniowych.
- Zadbaj o relaks wieczorem – medytacja, cicha muzyka, książka.
- Godzinę przed snem zrezygnuj z ekranów (telefon, tablet, komputer, telewizor).
Jak podkreśla mgr Tulczyńska, w leczeniu depresji bardzo ważna jest psychoterapia:
„Depresja jest uleczalna, natomiast czasem dochodzi do nawrotu tej choroby. Bez względu na to, jaki jest mechanizm jej pojawienia się, ważna jest psychoterapia, ponieważ uczy tego, jak sobie radzić z objawami. Uczy radzenia sobie ze stresem, trudnymi emocjami i dbania o siebie”.
Nie oceniaj – wspieraj
Osoby zmagające się z depresją mogą być postrzegane jako leniwe, oderwane od rzeczywistości czy przewrażliwione. Tymczasem w rzeczywistości codziennie toczą one trudną wewnętrzną walkę. Nie oceniaj, jeżeli nie znasz przyczyn – zamiast tego okaż wsparcie, zainteresowanie i delikatność.
Sen jest czułym barometrem zdrowia psychicznego. jeżeli zauważasz u siebie lub bliskich nietypowe zmiany w rytmie snu, warto przyjrzeć się temu bliżej – to może być pierwszy krok do poprawy zdrowia psychicznego.
Źródło: pacjenci.pl
