Czym różni się przedszkole dla dzieci z autyzmem od zwykłego… tym, iż jest NIEZWYKŁE!

Zdjęcie: Czym różni się przedszkole dla dzieci z autyzmem od zwykłego… tym, że jest NIEZWYKŁE!

Dzieci z zaburzeniami rozwoju jest coraz więcej. Co jest przyczyną autyzmu i jakie czynniki wpływają na jego rozwój to wciąż przedmiot badań i oddzielny wątek… Fakt jest jednak taki, iż wg średnich statystyk aż 1 na 100 dzieci cierpi na różne zaburzenia ze spektrum autyzmu…

Małe dzieci – w wieku przedszkolnym – najszybciej nabywają nowych umiejętności. Ich umysł jest naturalnie chłonny i plastyczny.

Badania w USA jasno pokazały, iż program interwencyjny, który ma przynieść największą skuteczność i najlepsze rokowania dla dziecka, to taki, który zawiera minimum 25 godzin oddziaływań terapeutycznych w tygodniu! Ta intensywność musi być maksymalna, by dać jak najlepsze rezultaty i by zwiększyć poziom samodzielności dzieci z autyzmem w przyszłości.

Dla rodziców, zapewnienie dziecku 25 godzin rehabilitacji tygodniowo to bardzo trudne wyzwanie, często nieosiągalne … i jest to pierwsza z kilku bezcennych wartości specjalistycznego przedszkola dla dzieci z autyzmem…

Terapeutyczny punkt przedszkolny dla dzieci z autyzmem to miejsce, w którym realizowane są różnorodne oddziaływania. Aby pracować nad wszechstronnym rozwojem dzieci potrzebna jest do tego specjalistyczna kadra, m.in. pedagodzy specjalni, psycholodzy, logopedzi, terapeuci integracji sensorycznej, rehabilitanci, lekarz psychiatra.

25 godzin terapii i rehabilitacji

Średnio 5 godzin terapii i rehabilitacji, grupowej i indywidualnej, dziennie – mają sprawić, iż dzieci będą mogły lepiej radzić sobie w przyszłości. W ramach zajęć:

• treningi umiejętności społecznych – dzieci są uczone jak ze sobą współpracować, jak się dzielić, jak się bawić … jak sobie radzić w kontekście społecznym, bo zaburzenia społeczne bardzo często towarzyszą autyzmowi.
• integracja sensoryczna – praca nad koordynacją zmysłów i ruchu.
• treningi pedagogiczne – praca nad sferami rozwojowymi dziecka, np. naśladowanie, motoryka mała, motoryka duża, percepcja, komunikacja. W przypadku dziecka z autyzmem ten rozwój jest często nieharmonijny – np. 4-latek może mieć naśladowanie na poziomie swojego wieku, ale już motorykę małą na poziomie 2-letniego dziecka. Chodzi o to by nadgonić to z czym ma trudności, ale jednocześnie rozwijać jego mocne strony.
• terapia logopedyczna – praca nad komunikacją i mową. Wspieranie rozwoju mowy jak również danie „narzędzi” do komunikowania swoich potrzeb dzieciom, które jeszcze nie mówią.

W przedszkolu terapeutycznym realizowana jest podstawa programowa. Różnica pomiędzy zwykłym przedszkolem a specjalistycznym polega na tym, iż tutaj istnieje możliwość dostosowania się do umiejętności dzieci i przedstawienia podstawy programowej w taki sposób, by był dla nich najlepszy i najbardziej skuteczny. Np. o ile można zrealizować zadanie dzięki dialogu z dziećmi, to tak się je realizuje. jeżeli jednak grupa ma problemy z komunikacją i łatwiej jest skutecznie zrealizować zadanie dzięki komunikacji obrazkami – to wtedy tak jest to robione.

Wielospecjalistyczna kadra

Osoby pracujące w terapeutycznym punkcie przedszkolnym nie są przypadkowe.
Kadra dobrana jest bardzo precyzyjnie pod kątem specjalizacji, tak by zapewnić dzieciom różnego rodzaju terapie oraz specjalistyczną opiekę. Wśród niej są:

• nauczyciel i asystent wspomagający, czyli 2 dorosłych na 5 dzieci, cały czas pomagają dzieciom by jak najbardziej korzystały z zajęć grupowych
• terapeuci indywidualni prowadzący zajęcia z logopedii, pedagogiki, integracji sensorycznej (50 min każde zajęcia!).
• dzieci są również pod opieką lekarza psychiatry

Osoby pracujące w przedszkolu są po specjalistycznych szkoleniach, a w związku z tym, iż badania i doniesienia medyczne związane z autyzmem są dziedziną dynamiczną – to specjaliści wciąż muszą się doszkalać.

To samo, jedno miejsce, ludzie, otoczenie …

Niezwykle ważne w przypadku dziecka z autyzmem mającego silną potrzebę poczucia bezpieczeństwa, które to często jest u niego zaburzone. Dzięki znajomości miejsca, stałych osób w otoczeniu, poczuciu komfortu i bezpieczeństwa, dziecko bardziej otwiera się na przyswajanie nowych umiejętności i potencjalnie nie generuje niepożądanych zachowań, które zaburzają rozwój. Oczywiście one się mogą pojawiać, bo każde dziecko ma inny przebieg autyzmu, ale warunki przedszkolne minimalizują ten czynnik.

Z tej przewagi korzysta rodzic, który nie musi wozić dziecka pomiędzy różnymi miejscami i specjalistami, ale przede wszystkim korzysta dziecko, które jest mniej zmęczone i mniej rozbite.

Co więcej, fakt ten wpływa na proces rehabilitacyjny, ponieważ ten sam zespół będąc w jednym miejscu jest w stanie na bieżąco konsultować postępy danego dziecka, wymieniać się informacjami, weryfikować metody terapii, co wpływa tylko korzystnie na przebieg, skuteczność i tempo procesu rehabilitacji dziecka.

Wyposażenie

Rzeczą charakterystyczną w takiej placówce jest … porządek, pochowane zabawki, puste ściany, czysta przestrzeń … chodzi o to, by nie dostarczać dzieciom dodatkowych, niepotrzebnych bodźców.

Oprócz tradycyjnych zabawek i gier, wiele przedmiotów do zabawy – z racji tego, iż mają charakter terapeutyczny – jest wykonywanych przez terapeutów pod konkretne dzieci i ich potrzeby oraz umiejętności.

Specjalne dobierane i tworzone są obrazki, wydruki, bo często nie mogą to być uniwersalne zabawki tylko specjalnie zaprojektowanie.

Ważne w przedszkolu są narzędzia diagnostyczne pozwalające na monitorowanie postępów w rozwoju poszczególnych sfer u dziecka.

Również niektóre sale – tj. sala do terapii sensorycznej – muszą być specjalnie urządzone i wyposażone.

Podsumowując:

Takie miejsce jak Punkt Przedszkolny RiM jest zupełnie wyjątkowe dla dzieci z autyzmem.

Dzieci w przedszkolu mogą przebywać choćby kilka lat. Czasem warto okres przedszkolny przedłużyć, o ile dziecko ma duże trudności w sferach rozwojowych i potrzebuje jeszcze większego wsparcia. Mówi się wtedy o odroczonym obowiązku szkolnym.

Założeniem przedszkola terapeutycznego jest to, aby dziecko przeszło potem do naturalnego środowiska – czyli placówek np. integracyjnych. By było w stanie sobie tam całkiem dobrze poradzić i korzystać z tego co te miejsca mają do zaoferowania. I żyć pięknym życiem.

*zawarte w tym tekście informacje o organizacji, programie, zajęciach, dotyczą Punku Przedszkolnego RiM dla dzieci z autyzmem, w Pruszkowie.

Konsultacja: Anna Maciejczuk, dyrektor Terapeutycznego Punktu Przedszkolnego RiM

Tekst: Paulina Kamyk, Fundacja RiM