Integracją sensoryczną (SI) określa się proces odbierania przez układ nerwowy bodźców płynących ze środowiska; mózg nie tylko odbiera te bodźce, ale też segreguje je, analizuje i interpretuje. Czasem jednak proces ten bywa zaburzony, zwłaszcza u małych dzieci, stąd też konieczna może być terapia SI. Jakie uprawnienia trzeba posiadać, by prowadzić terapię integracji sensorycznej?
Integracja sensoryczna: co warto wiedzieć?
O integracji sensorycznej mówi się głównie w kontekście rozwoju dzieci; należy jednak wyraźnie podkreślić, iż proces integracji sensorycznej przebiega u ludzi w każdym wieku. Wszystkie informacje i bodźce z zewnątrz są odbierane przez ludzki organizm; jeżeli wszystko przebiega bez zakłóceń, mózg dokonuje poprawnej segregacji i interpretacji tych informacji. Dzięki temu ludzie są w stanie zareagować adekwatnie do sytuacji; na przykład, jeżeli ktoś dotknie czegoś gorącego (np. garnka, który znajduje się na kuchence), to automatycznie cofnie rękę, chcąc chronić się przed bólem (i konsekwencją w postaci oparzenia). Z kolei zmysł węchu i smaku pozwala zwykle ludziom uniknąć zatrucia pokarmowego, gdy natkną się na nieświeży produkt. Co ważne, warto przy okazji zdawać sobie sprawę z faktu, iż jest więcej niż pięć podstawowych zmysłów; poza wzrokiem, słuchem, dotykiem, smakiem i węchem ogromną rolę w codziennym funkcjonowaniu odgrywa np. zmysł proprioceptywny, czyli tzw. czucie głębokie. Niezwykle istotny jest też zmysł przedsionkowy, czyli inaczej zmysł równowagi, za pomocą którego człowiek jest w stanie utrzymywać prawidłową postawę ciała i poruszać się bez ciągłego potykania się.
Integracja sensoryczna jest zatem, upraszczając, odbieraniem bodźców ze świata zewnętrznego poprzez zmysły, i reagowaniem na nie. Zdarza się jednak, iż proces integracji sensorycznej jest zaburzony. Oznacza to, iż mózg nie jest zdolny do prawidłowego przetwarzania bodźców. Z tego względu bodźce zewnętrzne będą w takim przypadku wywoływać zupełnie inne reakcje niż u większości ludzi.
Zaburzenia integracji sensorycznej zwykle dotyczą małych dzieci. Rodzice maluchów mogą czuć się zaniepokojeni, jeżeli dziecko ma problemy z motoryką (często przewraca się, nie potrafi utrzymać równowagi na rowerze lub hulajnodze, wpada na różne przeszkody), przyjmuje nieprawidłową postawę ciała, nie wie jak się zachować na niestabilnym podłożu, ma nadwrażliwość dotykową czy mimo ćwiczeń zawodzi u niego motoryka mała (dziecko ma trudności z pisaniem, malowaniem, wycinaniem i wszelkimi pracami manualnymi). Oczywiście nie zawsze oznacza to zaburzenia integracji sensorycznej; warto jednak udać się do specjalisty i upewnić się, iż nie dzieje się nic poważnego.
Jak można zostać terapeutą SI? Rozwiązaniem studia podyplomowe
Osoby, które chciałyby zawodowo zajmować się zaburzeniami integracji sensorycznej, muszą mieć odpowiednie kompetencje. Konieczne jest ukończenie specjalistycznego kursu lub studiów podyplomowych; dobrym przykładem jest kierunek integracja sensoryczna studia podyplomowe na Uniwersytecie Dolnośląskim DSW. Są to studia kierowane m.in. do nauczycieli, pedagogów, psychologów, logopedów czy fizjoterapeutów, którzy chcą zdobyć wiedzę z zakresu integracji sensorycznej, diagnostyki zaburzeń i metod terapeutycznych.
Na zajęciach na Uniwersytecie Dolnośląskim DSW uczestnicy dowiadują się, jak konstruować programu terapeutyczne w ramach wczesnego wspomagania dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, jak prowadzić samodzielną obserwację diagnostyczno-kliniczną dziecka czy jak prowadzić terapię. Zajęcia prowadzone są przez wykwalifikowanych praktyków, mających bogate doświadczenie zawodowe.
Warto jednocześnie pamiętać, iż integracja sensoryczna, wbrew pozorom, jest złożonym procesem; jest też przyczyn potencjalnych zaburzeń. Terapeuta SI musi również umieć dopasować metody terapeutyczne do pacjenta. To wszystko jednak sprawia, iż ta dziedzina wiedzy wymaga od osób ją zgłębiających sporego nakładu pracy i determinacji, tak, by móc faktycznie pomagać pacjentom.
Artykuł sponsorowane przy współpracy z dsw.edu.pl
Post Czym jest integracja sensoryczna? pojawił się poraz pierwszy w Pedagogika Specjalna - portal dla nauczycieli.
