Wrzesień jest miesiącem, w którym rozpoczyna się nowy rok szkolny. Wielu rodziców na emigracji rozważa, czy warto posyłać dziecko do polskiej szkoły sobotniej. I choćby jeżeli się zdecydujemy, początkowo silna wola zwykle osłabia się z czasem. Wszyscy wszakże lubimy w weekend dłużej pospać, a sobotni odpoczynek po tygodniu ciężkiej pracy jest niezwykle kuszący. Im dziecko jest starsze i głośniej domaga się większej swobody oraz wolnych sobót, tym trudniej wytrwać w tym postanowieniu. Racjonalizujemy sobie wówczas, iż nauka polskiego nie jest niezbędna, język angielski jest przecież uniwersalny. Często nie planujemy powrotu do polskiej szkoły po wakacjach, a polska edukacja wydaje się czasem bezcelowa, a do podstawowej nauki języka wystarczy dom rodzinny. Dodatkowo dochodzą kwestie finansowe i być może mało dogodna lokalizacja placówki. No i dzieci mają dość szkoły przez cały tydzień.
Powyższe czynniki są ważne i zrozumiałe, jednakże znikome w porównaniu do korzyści, jakie może przynieść dziecku uczęszczanie do polskiej szkoły weekendowej na obczyźnie. Po pierwsze: polska szkoła zwiększa szanse dziecka na harmonijny rozwój jego osobowości. dla wszystkich dziecka najważniejszą potrzebą jest poczucie, iż jest bezpieczne, iż wie, gdzie jest jego miejsce w świecie. Osadzenie dziecka w jego przeszłości, poznanie języka i kraju rodziców i dziadków daje mu poczucie wspólnoty, bezpieczeństwa, świadomości swoich korzeni. Polska szkoła daje także szansę na to, aby dziecko było całkowicie dwujęzyczne. Nie tylko poprzez naukę czytania i pisania po polsku i rozszerzenie wiedzy z historii i geografii, ale także poprzez dodatkowe kontakty z polskim rówieśnikami. Im więcej kontaktów nasze dziecko będzie miało z Polakami spoza rodziny i grona ścisłych znajomych, tym bogatsze będzie jego polskie słownictwo.
Kontakty z polskimi rówieśnikami są szczególnie ważne dla dzieci z rodzin mieszanych. W takich przypadkach tylko jedno z rodziców rozmawia z dzieckiem w języku polskim. Bardzo ważna jest konsekwencja i wytrwałość. o ile nie będziemy sumienni w edukacji polonistycznej dziecka, skutki mogą być opłakane – straci ono bowiem bezpowrotnie szansę na bycie całkowicie dwujęzycznym.
Warto sobie uświadomić, iż polska szkoła to nie tylko nauka języka. To poszerzenie horyzontów, jak już wcześniej wspomniałam, choćby poprzez studiowanie treści historyczno-geograficznych czy poznawanie polskiej kultury i tradycji. Czasami nie zdajemy sobie sprawy, jak ważne jest poczucie przynależności do wspólnoty i nabywanie tożsamości kulturowej dla rozwoju człowieka. Ważne jest tutaj również, aby uświadomić sobie istotny aspekt dwujęzyczności oraz korzyści, które są z nią związane. Według nowoczesnych badań dwujęzyczność ma same zalety, są to:
- lepsza pamięć i kreatywność;
- umiejętność formułowania i wyciągania wniosków;
- myślenie poza schematami;
- doskonały wpływ na rozwój intelektualny (osoby dwujęzyczne lepiej wypadają w testach na inteligencję);
- odporność na niektóre choroby układu nerwowego, np. Alzheimer.
Polska szkoła jest także kluczowa dla dzieci, których rodzice planują powrót do kraju. Z pewnością ułatwi im ona transfer i proces adaptacji w nowej rzeczywistości.
Warto wspomnieć, iż weekendowe szkoły nie są w stanie same z siebie zdziałać „cudów” w kwestii nauczania języka. Konieczna jest ścisła korelacja środowiska domowego ze środowiskiem szkolnym. Rodzic, zapisując dziecko do szkoły, zobowiązuje się do systematycznej pracy z nim w zakresie doskonalenia języka polskiego w domu. Jest to nie tylko konieczność, ale droga, aby dziecko osiągnęło sukces w tej dziedzinie. Niejednokrotnie sprawdza się tutaj stare jak świat przysłowie: „Z pustego i Salomon nie naleje”, co oznacza, iż nie da się zrobić czegoś, jeżeli nie ma do tego odpowiednich środków lub chęci.
Dlaczego warto posyłać dziecko do polskiej szkoły?
- bo zawsze warto znać i rozumieć swoje pochodzenie;
- dla korzyści psychologicznych – poczucie łączności z tradycją rodziny daje siłę emocjonalną i stabilność psychiczną;
- dzieci, które wrócą do Polski, ominie stres związany ze słabą znajomością języka polskiego;
- dobre opanowanie języka rodzimego jest najlepszą podwaliną do nauki języka drugiego’ np. angielskiego i każdego następnego;
- doskonalenie dwujęzyczności;
- świat stał się wielokulturowy – osoby dwujęzyczne są bardziej konkurencyjne na rynku pracy;
- w polskiej szkole można spotkać fascynujące osoby i nawiązać przyjaźnie na całe życie!
Wracając do początkowego pytania: czy warto wysyłać dziecko do polskiej szkoły? Myślę, iż wszystko zależy od sytuacji indywidualnej. Każdy rodzic musi sam rozważyć wszystkie za i przeciw, a także wysłuchać co ma na ten temat do powiedzenia dziecko.
Nie sposób jednak nie zauważyć bardzo wielu długofalowych, pozytywnych skutków, jakie niesie za sobą uczęszczanie do takiej placówki.
Sylwia Wadach-Kloczkowska
Nauczycielka Szkoły Języka Polskiego im. św. Jana Pawła II w Bostonie
Bibliografia:
http://www.spgalway.com/dlaczego-warto-posylac-dziecko-do-polskiej-szkoly.html
https://www.polskaszkolawkillarney.com/dlaczego-warto-posylac-dziecko-do-polskiej-szkoly
https://psychologwlondynie.blog/2019/01/08/polska-szkola-sobotnia