Celem randomizowanego badania klinicznego fazy II/III była ocena, czy u pacjentów z jednym do trzech zlokalizowanych przerzutów do kręgosłupa zastosowanie radiochirurgii stereotaktycznej będzie skuteczniej łagodziło ból oceniany przez pacjentów w porównaniu z konwencjonalną radioterapią.
Do badania włączono w sumie 353 pacjentów z pojedynczym przerzutem do kręgów, zajęciem dwóch sąsiednich kręgów lub maksymalnie trzema oddzielnymi lokalizacjami przerzutów, których przedzielono losowo w stosunku 2:1 do grupy, w której stosowano stereotaktyczną radiochirurgię (16 lub 18 Gy) lub konwencjonalną radioterapię wiązką zewnętrzną (8 Gy).
Pierwszorzędowym punktem końcowym było oceniane przez pacjentów działanie przeciwbólowe, zdefiniowane jako co najmniej 3-punktowa poprawa w numerycznej skali oceny bólu bez nasilenia bólu w lokalizacjach drugorzędowych lub stosowania leków przeciwbólowych. Drugorzędowe punkty końcowe obejmowały działania niepożądane związane z leczeniem, jakość życia i długoterminowe działanie w zakresie kości kręgów i rdzenia kręgowego.
Analiza pierwszorzędowego punktu końcowego, reakcji przeciwbólowej po 3 miesiącach, wykazała przewagę konwencjonalnej radioterapii (60,5% w porównaniu z 41,3% dla radiochirurgii stereotaktycznej, z różnicą −19 punktów procentowych; 95% przedział ufności −32,9 do −5,5; jednostronne p = 0,99; dwustronne p = 0,01).
Nie wykazano różnicy w zakresie odsetka ostrych lub późnych działań niepożądanych. Złamanie kompresyjne kręgów po 24 miesiącach odnotowano u 19,5% pacjentów poddanych radiochirurgii stereotaktycznej i 21,6% pacjentów poddanych konwencjonalnej radioterapii (p = 0,59). Po 24 miesiącach nie zgłoszono żadnych powikłań ze strony rdzenia kręgowego.
Opracowanie: dr n. med. Katarzyna Stencel