W jaki sposób mikrobiota jelit i probiotyki związane są z odpornością?
Błona śluzowa jelit stanowi ogromną część układu immunologicznego człowieka. Jest częścią tkanki limfatycznej (GALT) odpowiadającą za produkcję limfocytów T i B, które wywołują odpowiedź immunologiczną w przypadku występowania patogenów. W jelitach znajdują się również kępki Peyera odpowiedzialne między innymi za rozpoznawanie patogenów w przewodzie pokarmowym i przesyłanie informacji do dalszych części układu immunologicznego. Tkanki limfatyczne wyścielające jelita zawierają ponad 70% komórek odpowiedzialnych za produkcję immunoglobulin A (IgA)- przeciwciał wiążących antygeny i toksyny, a także mających wpływ na procesy zapalne w organizmie.
W jelitach występuje naturalna flora jelitowa, która wspomaga pracę układu pokarmowego oraz odpornościowego. Między innymi bierze udział w utrzymaniu prawidłowej struktury błony śluzowej, chroniąc jej integralność i stabilność. Także oddziałując na komórki układu odpornościowego mobilizuje go do pracy, co wzmacnia naturalną odpowiedź immunologiczną organizmu.
Jak probiotyki wzmacniają odporność?
Probiotyki wspomagają wzrost naturalnej flory jelitowej. Ponadto mają indywidualny wpływ na poprawę odporności zarówno wrodzonej jak i nabytej. Przebywając w przewodzie pokarmowym, wydzielają różnego rodzaju komórki (białka, DNA, kwasy tłuszczowe), które stymulują układ odpornościowy. Antygeny powstałe w wyniku obecności probiotyków, są prezentowane komórkom układu odpornościowego, mobilizując go do pracy.
Probiotyki mają stymulujący wpływ na odporność wrodzoną. Są zdolne do wzmocnienia działania granulocytów, makrofagów i komórek NK.
Poza wzmacnianiem działania elementów układu odpornościowego bakterie probiotyczne mają istotny wpływ na regenerację komórek przewodu pokarmowego, aktywują działanie przeciwzapalne, co dodatkowo sprzyja zachowaniu zdrowia w okresie jesiennym.
Ponadto konkurują w jelitach z patogenami o miejsce zasiedlenia, co hamuje kolonizację szkodliwych mikroorganizmów na śluzówce jelit.
Jakie rodzaje szczepów bakterii zalecić w kontekście modulowania odporności?
Powyższe mechanizmy dowodzą, jak ogromną rolę ma suplementacja probiotyków w kontekście modulowania odporności, co zwłaszcza jesienią jest kluczowe.
Obecnie temat wzmacniania odporności przez cały czas stanowi obszar badań, a szczegółowy wpływ długotrwałego stosowania probiotyków w kontekście wzmacniania odporności wymaga potwierdzenia naukowego.
Niemniej jednak literatura naukowa potwierdza wpływ na modulację odporności następujących szczepów:
Bifidobacterium longum
Wpływ na układ odpornościowy polega na wzmocnieniu aktywności cytotoksycznej makrofagów przez bezpośrednie oddziaływanie białek pochodzących z probiotyku.
Bifidobacterium longum znajdziesz w preparatach: Tributron, Sanprobi Stress
Lactobacillus acidophilus
Bakterie probiotyczne wpływają na proces fagocytozy granulocytów obojętnochłonnych, monocytów i makrofagów w przypadku zakażeń bakteriami patogennymi.
Bakterie probiotyczne są dostępne w preparatach: Trilac, Lacidar, Linex forte, Sanprobi Active&Sport.
Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus
Podany szczep bakterii probiotycznych zwiększa ilość oraz cytotoksyczność komórek układu odpornościowego takich jak monocyty i makrofagi. Dzieje się to poprzez zwiększenie ilości Interleukin, zwłaszcza IL-1 oraz IL-6, a także cytokin takich jak TNF∝, które są produktami wyżej wymienionych komórek.
Znajdziesz je w preparatach: CDS-22.
Lactobacillus casei
Bakterie probiotyczne Lactobacillus casei mają podobny mechanizm działania do Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus.
Szukaj ich w preparatach: Latopic, Multilac.
Bifidobacterium lactis i Lactobacillus rhamnosus
Źródła wskazują, iż wyżej wymienione bakterie powodują wzrost cytotoksyczności komórek NK. Co więcej, zaobserwowano taki efekt choćby w kontekście komórek nowotworowych.
Bakterie Bifidobacterium lactis znajdziemy w preparatach: Multilac, Sanprobi Barier, Sanprobi Super Formula, Tributron.
Lactobacillus rhamnosus znajdziesz w: Dicoflor Forte, Asecurin, Panawit Probiotyk dla kobiet, Tributron, Multilac, Dicoproll 80.
Jaki szczep bakteryjny polecać w kontekście zapewnienia odporności na jesień?
Na podstawie dzisiejszej wiedzy z całą pewnością można stwierdzić, iż stosowanie probiotyków powoduje podwyższenie odporności w przewodzie pokarmowym, ale także w całym organizmie.
Niemniej jednak w tej chwili brakuje danych z przewlekłego stosowania wyizolowanych probiotyków oraz ich połączenia, aby pozwolić na jednoznaczną ocenę, które z bakterii wywołają najlepszy efekt odpornościowy.
Warto pamiętać o tym, iż stan odpornościowy ludzkiego organizmu to wypadkowa wielu czynników. Przy braku odpowiedniego trybu życia, chorobach współistniejących oraz indywidualnej podwyższonej wrażliwości na infekcje stosowanie probiotyków pomoże, aczkolwiek nie powinno być jedynym sposobem na przygotowanie do sezonu zachorowań.
Autor: mgr farm. Martyna Piotrowska
Bibliografia:
- Probiotyki, a układ odpornościowy przewodu pokarmowego ssaków. Beata Tokarz-Deptuła, Wiesław Deptuła. POST. MIKROBIOL., 2017, 56, 2, 157–162 http://www.pm.microbiology.pl,
- Właściwości immunomodulacyjne i terapeutyczne drobnoustrojów probiotycznych Immunomodulatory and therapeutic properties of probiotic microorganisms Anna Kuśmierska, Marek Fol, Probl Hig Epidemiol 2014, 95(3): 529-540
- Mazziotta C, Tognon M, Martini F, Torreggiani E, Rotondo JC. Probiotics Mechanism of Action on Immune Cells and Beneficial Effects on Human Health. Cells. 2023 Jan 2;12(1):184. doi: 10.3390/cells12010184. PMID: 36611977; PMCID: PMC9818925.
Nazwy handlowe przedstawione w artykule zostały podane jako przykłady, nie stanowią reklamy.
