Czy to prawda, iż osoby o naturalnie płomiennym kolorze włosów intensywniej odczuwają dolegliwości bólowe? A jeżeli tak, to czy dentyści powinni dostosować do ich ograniczeń leczenie prowadzone w tej grupie pacjentów? Związek między rudymi włosami a wrażliwością na ból i lękiem przed dentystą podnosi serwis stomatologiczny Dentistry IQ.
Na świecie odsetek osób naturalnie rudowłosych jest najwyższy w Irlandii i wynosi 10%, w Wielkiej Brytanii (zwłaszcza w Szkocji i Walii) – 8,4%, w Islandii – 7%, w Danii – 5%, w USA i Francji – po 4%, w Niderlandach – 2,6%. W Polsce osoby rudowłose stanowią nieco ponad 1% społeczeństwa, a najwięcej jest ich na pograniczu Pomorza i Kujaw.
Istnieje pogląd, iż osoby rudowłose odczuwają ból inaczej niż reszta populacji. Podaje się, iż mają wyższy próg wrażliwości, skuteczniej reagują na leki opioidowe oraz mogą wymagać wyższych dawek znieczulenia. Czy jest to prawdą? A jeżeli tak, co to oznacza w kontekście znoszenia bólu w stomatologii?
MC1R a radzenie sobie z bólem
Osoby rudowłose mają wariant genu receptora melanokortyny 1 (MC1R), który kontroluje produkcję melaniny, co odpowiada za jaśniejszy włosów, skóry oraz oczu. Pierwotnie ludzie mieli tylko czarne lub brązowe włosy oraz brązowe oczy, a wariant MC1R pojawił się zaledwie 5000 do 20 000 lat temu.
Gen odpowiadający za rudy odcień włosów jest recesywny, co oznacza, iż dziecko będzie miało rude włosy tylko wtedy, gdy gen MC1R odziedziczy po obojgu rodzicach. jeżeli odziedziczy gen tylko po jednym z rodziców, dominujący gen przeważy i będzie miało ciemniejszy odcień włosów. Chociaż gen MC1R został powiązany z wyższym ryzykiem oparzeń słonecznych, raka skóry i wad układu odpornościowego zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, jego związek z wrażliwością na ból jest znacznie większy u kobiet.
Chociaż istnieją dowody naukowe potwierdzające różnice w przetwarzaniu bólu w organizmach rudowłosych kobiet, przyczyny leżące u podstaw tej zależności nie są dobrze poznane. W badaniu z 2021 r. opublikowanym w „Science Advances” wykorzystano szczep rudowłosych myszy z wariantem MC1R, który występuje u osób z rudymi włosami. Naukowcy odkryli, iż liczba melanocytów (komórek produkujących melaninę) bezpośrednio wpływa na próg bólu, dowodząc, iż zwiększona tolerancja na ból była spowodowana utratą funkcji MC1R w melanocytach, a nie w innych typach komórek.
Melanocyty u rudowłosych myszy wydzielały niższe poziomy białka, które jest rozkładane na różne hormony, w tym jeden, który nasila odczuwanie bólu i inny, który blokuje ból. Hormony te „wpływają na równowagę między receptorami opioidowymi, które hamują ból (OPRM1) a receptorami melanokortyny 4 (MC4R), które zwiększają wrażliwość na ból.”
Rudowłosi i lęk przed stomatologiem
Jeżeli osoby rudowłose, a zwłaszcza kobiety, są bardziej wrażliwe na ból i mają specjalne potrzeby, w zakresie znieczulenia i przyjmowania środków przeciwbólowych, to czy dentyści powinni zmienić swoje podejście do pacjentów o płomiennym odcieniu włosów? Odpowiedź na to pytanie nie jest taka prosta.
Pomimo różnic we wrażliwości na ból, w jednym z badań wykazano, iż czas rekonwalescencji po zabiegu u rudowłosych pacjentów był porównywalny do tego u osób z czarnymi lub brązowymi włosami. Nie było również różnicy w ocenie nasilenia bólu oraz komforcie powrotu do zdrowia.
Jednak inne badanie wykazało, iż panie o naturalnie rudych włosach są bardziej wrażliwe na ból związany z wysoką temperaturą, a także bardziej oporne na przeciwbólowe działanie środków miejscowych oraz na podskórne zastosowanie lidokainy w porównaniu z kobietami o ciemniejszych włosach.
Chociaż nie przeprowadzono dotąd dużej liczby badań nad związkiem między rudym odcieniem włosów a lękiem przed dentystą, temat ten zgłębił zespół Abbie Beacham, prof. psychologii klinicznej z Uniwersytetu Kolorado w Denver. Beacham i wsp. pobrali próbki krwi od 144 uczestników badania o różnym kolorze włosów, aby ustalić, czy osoby z wariantem MC1R miały wyższy poziom lęku przed leczeniem dentystycznym.
Zdaniem dr. Daniela Sesslera, kierownika działu badań w Cleveland Clinic w Cleveland, „rudowłosi wymagają większych dawek znieczulenia ogólnego i miejscowego, ponieważ standardowe dawki mogą być u nich nieskuteczne. Mają złe doświadczenia z leczenia u dentysty i z powodu tych złych doświadczeń mogą unikać stomatologa”.
Osoby rudowłose dwa razy częściej unikają wizyt u dentysty
Badanie zespołu prof. Beacham wykazało, iż pacjenci z rudymi włosami byli ponad dwukrotnie bardziej skłonni do unikania leczenia dentystycznego niż inni – choćby po uwzględnieniu płci i ogólnych cech lękowych. W związku z tym Beacham i wsp. zalecają, aby dentyści mieli to na uwadze podczas leczenia pacjentów z tym odcieniem włosów, pomagając im opanować lęk stomatologiczny.
Dr Christine Binkley z Northwestern Medicine w stanie Illinois zachęca dentystów: – jeżeli przyjmujesz w gabinecie pacjenta z rudymi włosami, zwracaj na niego pilniejszą uwagę, oceniaj pod kątem lęku przed stomatologiem i pytaj o wcześniejsze doświadczenia. jeżeli widzisz, iż osoba taka jest niespokojna, to zanim rozpoczniesz leczenie, upewnij się, iż została skutecznie znieczulona.
Pacjent, z którym udało się dentyście zbudować trwałą relację, częściej wróci do takiego lekarza, będzie go polecał i będzie otwarty na przedstawiane mu propozycje leczenia. – To, czy pacjent ufa lekarzowi, bezpośrednio przekłada się na to, czy zaakceptuje plan leczenia i ile czasu zajmie przejście z nim przez ten proces – mówi Sergiusz Szajek, trener biznesu i coach, współpracujący m.in. z siecią Medicover Stomatologia. Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego!
Źródło: https://www.dentistryiq.com/
