Przyczyny cukrzycy możemy zasadniczo podzielić na: genetyczne i środowiskowe.
W tym wpisie skupię się na czynnikach genetycznych. Dowiesz się między innymi jakie jest ryzyko zachorowania na cukrzycę i czy cukrzyca jest dziedziczna.
Czym jest cukrzyca typu 1?
Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną, w której układ odpornościowy niszczy komórki beta trzustki odpowiedzialne za produkcję insuliny. Ten typ cukrzycy charakteryzuje się bezwzględnym brakiem insuliny.
Jakie są przyczyny cukrzycy typu 1?
Przyczyny nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego nie są do końca znane. Istnieje jednak kilka hipotez, które próbują to wyjaśnić.
Jako czynniki środowiskowe w niektórych badaniach wymienia się:
- niedobór witaminy D,
- spożywanie mleka krowiego w dzieciństwie,
- przejście infekcji wirusowej,
- czynniki związane z mikrobiomem.
reklama
Czy cukrzyca typu 1 jest dziedziczna?
Cukrzyca typu 1 nie jest chorobą, którą dziedziczymy w genach. Dziedziczna jest skłonność do wystąpienia nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego, który może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 1.
Szacuje się, iż tylko 10% chorych posiada w rodzinie osobę, która również choruje. Występowanie cukrzycy typu 1 w rodzinie zwiększa jednak ryzyko zachorowania.
Kiedy chorują nasi rodzice:
- Jeśli matka ma cukrzycę typu 1, ryzyko zachorowania dziecka wynosi około 2-4%.
- Jeśli ojciec ma cukrzycę typu 1, ryzyko wynosi około 6-8%.
- Ryzyko wzrasta do około 30%, jeżeli oboje rodzice chorują na cukrzycę typu 1.
Kiedy choruje rodzeństwo:
- Ryzyko zachorowania rodzeństwa wynosi około 6-7%, jeżeli jedno dziecko w rodzinie ma cukrzycę typu 1.
- Jeśli rodzeństwo ma określone geny HLA (np. HLA-DR3 i HLA-DR4), ryzyko jest wyższe.
- Jeśli bliźniak jednojajowy ma cukrzycę typu 1, ryzyko zachorowania drugiego bliźniaka wynosi około 30-50%.
Poznaj moją Platformę edukacyjną Kurs na cukrzycę.
Czym jest cukrzyca typu 2?
Cukrzyca typu 2 jest chorobą metaboliczną charakteryzującą się insulinoopornością i względnym niedoborem insuliny. Znacznie silniej związana jest z dziedzicznością niż cukrzyca typu 1, ale istotną rolę odgrywają także czynniki środowiskowe, takie jak styl życia, dieta i aktywność fizyczna.
Jakie są przyczyny cukrzycy typu 2?
Jako czynniki środowiskowe wymienia się najczęściej:
Nadwagę i otyłość: szczególnie niebezpieczna jest otyłość brzuszna, która prowadzi do insulinooporności, czyli zmniejszonej wrażliwości komórek na insulinę.
Niewłaściwą dietę: spożywanie wysokokalorycznych posiłków ubogich w błonnik, bogatych w tłuszcze nasycone i cukry proste sprzyja przybieraniu na wadze i zaburzeniom metabolicznym.
Brak aktywności fizycznej: siedzący tryb życia przyczynia się do nadwagi oraz pogarsza zdolność organizmu do regulacji poziomu glukozy we krwi.
Palenie tytoniu: regularne palenie zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.
Spożycie alkoholu: nadmierne spożycie alkoholu może przyczyniać się do zaburzeń metabolicznych i zwiększać ryzyko cukrzycy.
Stres: przewlekły stres wpływa na gospodarkę hormonalną i może prowadzić do zaburzeń metabolizmu glukozy.
Zanieczyszczenie środowiska: badania wskazują na związek między zanieczyszczeniem powietrza, hałasem oraz deprywacją społeczno-ekonomiczną a zwiększonym ryzykiem cukrzycy typu 2.
Czy cukrzyca typu 2 jest dziedziczna?
Poza czynnikami środowiskowymi, sporą rolę w ryzyku zachorowania odgrywają czynniki genetyczne:
Kiedy chorują rodzice:
- Jeśli jedno z rodziców ma cukrzycę typu 2, ryzyko zachorowania dziecka wynosi około 30-40%.
- Jeśli oboje rodzice chorują, ryzyko wzrasta do 50-70%.
Kiedy choruje rodzeństwo:
- Ryzyko zachorowania rodzeństwa wynosi około 10-20%, ale może być wyższe w zależności od innych czynników genetycznych i środowiskowych.
- Jeśli bliźniak jednojajowy ma cukrzycę typu 2, ryzyko zachorowania drugiego bliźniaka wynosi około 70-90%.
Poznaj nasze przepisy dla cukrzyków
autor kanału Nie słodzę oraz platformy Kurs na cukrzycę, autor książek z przepisami dla osób z cukrzycą i insulinoopornością. Psycholog i edukator w cukrzycy.
reklama
