Stan, w którym układ odpornościowy atakuje tarczycę nazywamy chorobą Hashimoto. Tarczyca jest niewielkim gruczołem, który oddziałuje na pracę całego organizmu. Choroba Hashimoto zwana jest często przewlekłym zapaleniem tarczycy, gdyż jest to choroba zapalna. Charakterystyczny dla schorzenia stan zapalny konsekwentnie niszczy gruczoł i rozregulowuje jego pracę. Układ odpornościowy człowieka walczy z organizmem. Jest to choroba o podłożu autoimmunologicznym.
W chorobie Hashimoto możemy wyróżnić wiele uwarunkowań. Jest to przede wszystkim płeć, co oznacza wyraźną przewagę zachorowań u kobiet, bo aż siedem razy częściej niż u mężczyzn. To także uwarunkowania genetyczne. Wpływ mają również czynniki środowiskowe wyzwalające rozwój Hashimoto u osób predysponowanych genetycznie i obejmują one m.in. nadmierne spożycie jodu, infekcje bakteryjne i wirusowe, zaburzenia równowagi hormonalnej, toksyny i terapie pewnymi rodzajami leków.
Genetyka a Hashimoto
Przyczyna zachorowania na Hashimoto może wiązać się z obciążeniem genetycznym. Prawdopodobieństwo zapadnięcia na Hashimoto wzrasta, jeżeli ktoś z członków rodziny boryka się z tym problemem. Oznacza to, iż choroba Hashimoto może być dziedziczna. Choroba dziedziczna to stan, który dotyka członków tej samej rodziny i jest przekazywany z pokolenia na pokolenie. Uważa się, iż to czy choroba Hashimoto jest dziedziczna, jest spowodowane połączeniem czynników środowiskowych i genetycznych.
Badania pokazują, iż osoby z chorobą Hashimoto mają członków rodziny, którzy również cierpią na tę chorobę. Za wiele przypadków choroby Hashimoto odpowiedzialne są warianty lub mutacje występujące w rodzinie genów kompleksu ludzkiego antygenu leukocytarnego (HLA). Ta rodzina genów pomaga regulować układ odpornościowy oraz chronić przed bakteriami i wirusami. Odmiana lub mutacja wśród tych genów może spowodować, iż układ odpornościowy omyłkowo zaatakuje tarczycę.
Dodatkowo posiadanie męskiego krewnego z Hashimoto zwiększa prawdopodobieństwo zdiagnozowania, więc jeżeli mężczyzna ma Hashimoto, oznacza to, iż jego dzieci mogą być bardziej zagrożone.
Zaplanuj odpowiednią suplementację z Thyroset. Sprawdź gdzie kupić Thyroset i jak najszybciej zacznij inteligentne wsparcie swojej tarczycy i układu immunologicznego.
Geny, które mogą predysponować do powstawania Hashimoto
W chorobie Hashimoto wyszczególniono kilka potencjalnych genów, które mogą predysponować do powstawania tej choroby. Szczególnie ważne znaczenie w rozwoju choroby Hashimoto przypisuje się genom:
- HLA-A*02:07, HLA-DRB4, HLA-A*33:03, HLA-C*14:03, HLA-B*44:03, HLA-DRB1*13:02, HLA-DQB1*06:04, HLA-DPB1*04:01,
- A49G,
- geny związane z cytokinami IL1RN, IL17F, IL6,
- polimorfizm genów jednego z białek przekaźników sygnałów i aktywatorów transkrypcji – STAT3
- polimorfizm genu MAGI3 (membrane associated guanylate kinase).
Są to trudne i bardzo naukowe nazwy, jednakże istotnym podsumowaniem jest fakt, iż o chorobie Hashimoto wiadomo coraz więcej. Dociekliwi badacze sprawdzają każdy możliwy aspekt, który przybliża nie tylko do otrzymania leku na tę dolegliwość, ale również pomoże jej zapobiegać. Wspomniane odkrycia mają również na celu poszerzenie pakietu badań, które pozwalają lekarzom szybciej diagnozować chorobę Hashimoto, choćby u noworodków. Ma to mieć wpływ na zmniejszenie ilości przypadków osób, które ze względu na skłonności rodzinne zachorowały na Hashimoto i w konsekwencji tej choroby pojawiła się u nich niedoczynność tarczycy. Jednakże w tej chwili lekarz endokrynolog nie zaleci nam przeprowadzenia badań wykrywających powyższe geny. Niestety nie jest to ogólnodostępna usługa.
Co ciekawe, na podstawie badań naukowych na bliźniętach jedno- i dwujajowych ustalono, iż zachorowalność na chorobę Hashimoto jest przede wszystkim zależna od predyspozycji genetycznych, a w następnej kolejności od czynników środowiskowych. Wśród czynników genetycznych predysponujących do choroby Hashimoto przede wszystkim wymienia się polimorfizmy w głównym układzie zgodności tkankowej (HLA – Human Leucocyte Antigen) oraz w genie cytotoksycznego antygenu 4 limfocytów T (CTLA-4).
Hashimoto to choroba o podłożu genetycznym, oznacza to, iż o ile najbliższa rodzina miała problemy z tarczycą, należy co 3 lata kontrolować poziom hormonów i przeciwciał. Dziedziczna postać Hashimoto ujawnia się zwykle w wieku wczesnoszkolnym, a następnie w okresie dojrzewania. Osoby mające w rodzinie chorego na autoimmunologiczną chorobę tarczycy powinny w związku z tym regularnie kontrolować stężenie TSH, FT3, FT4 oraz przeciwciał anty-TPO i anty-TG, aby umożliwić wczesne rozpoznanie rozwijającego się schorzenia.
Na genetyczne podłoże choroby Hashimoto może wskazywać jej występowanie rodzinne. Chodzi głównie o:
- zwiększoną częstość występowania choroby u bliźniąt jednojajowych,
- obecność przeciwciał przeciwtarczycowych u ponad 50% rodzeństwa osób chorych i niemal 30 razy większe ryzyko rozwoju choroby,
- zwiększoną częstość występowania choroby u osób z zaburzeniami chromosomalnymi (zespół Downa, Turnera, Klinefeltera),
- udowodniony związek z genami antygenów HLA, polimorfizmem genu dla CTLA4, receptora witaminy D czy wariantów genu kodującego izoformy tyreoglobuliny.
Podsumowanie
Według niektórych lekarzy, czym innym jest jednak genetyczne podłoże choroby, a czym innym jej dziedziczenie. Co za tym idzie nie można jednoznacznie stwierdzić, iż choroba Hashimoto jest chorobą dziedziczną, tzn. nie możemy z całą stanowczością stwierdzić, iż gdy choruje ojciec lub matka dziecka, to zachoruje także i ono.
Podsumowując, układ odpornościowy i mechanizm auto-tolerancji są bardzo złożone, dlatego mutacja genów kodujących składowe układu odpornościowego może przyczynić się do zaburzeń jego pracy. o ile DNA komórek rozrodczych również będzie zawierało tę mutację, to choroba autoimmunologiczna może być przekazana potomstwu. Warto jednak mieć świadomość, iż w przypadku chorób autoimmunologicznych mówi się raczej o dziedziczeniu predyspozycji do danej choroby. Sama podatność genetyczna nie jest wyrokiem i nie oznacza, iż choroba ta na pewno wystąpi. Do powstawania choroby autoimmunologicznej w dużym stopniu prowadzą czynniki egzogenne. W przypadku przekazanej genetycznie predyspozycji do chorób autoimmunologicznych często to właśnie one ostatecznie wpływają na to, czy dana choroba wystąpi.
Wiemy już, że:
- Choroba Hashimoto prawdopodobnie jest uwarunkowana genetycznie, czyli może być dziedziczona z pokolenia na pokolenie.
- To, iż w danej rodzinie występuje choroba Hashimoto wcale nie musi oznaczać, iż każdy jej członek też na nią zachoruje.
- Jeśli w rodzinie występuje Hashimoto to należy badać swoje hormony co najmniej raz na 3 lata.
- Wpływ na wystąpienie choroby Hashimoto ma nie tylko czynnik genetyczny, istotny jest także czynnik środowiskowy, styl życia oraz inne współistniejące choroby o podłożu autoimmunologicznym.
Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.
Bibliografia:
- Zaletel, K., & Gaberscek, S. (2011). Hashimoto’s thyroiditis: from genes to the disease. Current genomics, 12(8), 576-588.
- Lachowicz, K., Stachoń, M., Pałkowska-Goździk, E., & Lange, E. (2019). Fizjologiczne aspekty postępowania dietetycznego w chorobie Hashimoto. Kosmos, 68(2), 201-214.
- Luty, J., & Bryl, E. (2017). Choroba Hashimoto—aspekt genetyczny i środowiskowy. In Forum Medycyny Rodzinnej (Vol. 11, No. 1, pp. 1-6).
- Gołkowski, F. (2016). Aktualne spojrzenie na etiopatogenezę i aspekty kliniczne choroby Hashimoto. Państwo i Społeczeństwo, 16(4), 101-116.
- Brix, T. H., Kyvik, K. O., & Hegedüs, L. (2000). A population-based study of chronic autoimmune hypothyroidism in Danish twins. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 85(2), 536-539.
- https://www.heydoc.pl/s/article/Czy-hashimoto-jest-choroba-genetyczna-dziedziczna
- https://mamhashi.pl/choroba-hashimoto-na-czym-polega/badania-laboratoryjne-przydatne-w-diagnozie-i-monitorowaniu-przebiegu-choroby-hashimoto/badania-genetyczne-w-hashimoto-czy-warto/
- https://www.rynekzdrowia.pl/Uslugi-medyczne/Choroba-Hashimoto-Endokrynolog-o-czynnikach-spustowych-i-dziedziczeniu,235827,8.html
- https://gemini.pl/poradnik/artykul/czy-choroby-autoimmunologiczne-sa-dziedziczne/
Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.
