Zastanawiasz się, dlaczego analogi GLP-1 stały się tak poszukiwane w ostatnim czasie? Leki z tej grupy zyskują ogromną popularność nie tylko wśród diabetyków, ale także osób z chorobą otyłościową. Dane finansowe wyraźnie wskazują na ogromny wzrost wydatków na leki przeciwcukrzycowe. Refundacja Ozempicu poszybowała z 5 mln zł do 32 mln zł, a Trulicity z 6 mln zł do 42 mln zł. Co więcej, sprzedaż Ozempicu w ciągu zaledwie trzech lat zwiększyła się o około 1350%. Co to oznacza w praktyce? Mimo regularnych dostaw do hurtowni, w aptekach brakuje tych leków, a pacjenci muszą szukać ich w wielu miastach. Sytuacja ta przypomina czasy powszechnych niedoborów, tyle iż teraz dotyczy nowoczesnych preparatów stosowanych w leczeniu cukrzycy i otyłości.
Czym są analogi GLP-1 i jak działają?
Analogi GLP-1 go syntetyczne leki naśladujące działanie naturalnego hormonu inkretynowego – peptydu glukagonopodobnego 1 (GLP-1), który wydzielany jest przez komórki jelitowe po spożyciu posiłku. Te preparaty zostały opracowane tak, aby działały dłużej niż naturalny hormon, który w organizmie rozkładany jest w ciągu zaledwie kilku minut.
Naturalny GLP-1 pełni kluczową rolę w regulacji metabolizmu glukozy. Jego główne funkcje obejmują stymulację wydzielania insuliny w sposób zależny od stężenia glukozy we krwi, hamowanie wydzielania glukagonu (hormonu zwiększającego poziom glukozy), spowalnianie opróżniania żołądka oraz wpływ na ośrodkowy układ nerwowy – szczególnie na podwzgórze, gdzie reguluje uczucie sytości i apetyt.
Warto pamiętać, iż receptory GLP-1 znajdują się nie tylko w trzustce, ale również w podwzgórzu – regionie mózgu zaangażowanym w regulację przyjmowania pokarmu i bilansu energetycznego. Aktywacja tych receptorów zmniejsza spożycie kalorii, prowadząc do utraty wagi. Dodatkowo analogi GLP-1 opóźniają opróżnianie żołądka, co pomaga pacjentom ograniczyć spożycie kalorii.
W Polsce dostępnych jest kilka analogów GLP-1, w tym:
- semaglutyd (Ozempic, Rybelsus, Wegovy)
- liraglutyd (Saxenda, Victoza)
- dulaglutyd (Trulicity)
- eksenatyd (Bydureon)
Skuteczność analogów GLP-1 została potwierdzona badaniami klinicznymi. Pacjenci stosujący te leki mogą stracić od 10% do 15% swojej wagi w ciągu roku leczenia. Badania wykazały również, iż semaglutyd może obniżać ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru mózgu, a u części pacjentów zaobserwowano spadek ciśnienia krwi oraz zmniejszenie poziomu cholesterolu.
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego z 2023 roku, analogi GLP-1 są jednymi z leków pierwszego wyboru przy rozpoczynaniu leczenia cukrzycy typu 2. Oprócz regulacji poziomu glukozy, przynoszą one szerokie korzyści metaboliczne – poprawiają kontrolę innych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, wspierają również funkcję wątroby i nerek.
Dlaczego te leki są tak wyjątkowe? Analogi GLP-1 są pierwszą grupą leków przeciwcukrzycowych, które skutecznie pomagają w redukcji masy ciała, co jest szczególnie istotne biorąc pod uwagę, iż otyłość często towarzyszy cukrzycy typu 2.
Czy analogi GLP-1 są dostępne bez recepty?
Na pytanie czy analogi GLP-1 są dostępne bez recepty, odpowiedź jest jednoznaczna – wszystkie te leki wymagają recepty i nie można ich legalnie nabyć bez niej w Polsce. To ważna informacja dla osób poszukujących szybkiego dostępu do tych preparatów.
W polskich aptekach dostępne są preparaty takie jak Saxenda,Mounjaro, Wegovy oraz Ozempic. Wszystkie podawane są w formie iniekcji podskórnych. Niektóre z nich (liraglutyd, eksenatyd, liksysenatyd) przyjmuje się codziennie, podczas gdy inne – jak dulaglutyd czy semaglutyd – wystarczy aplikować raz w tygodniu.
Warto pamiętać, iż leczenie analogami GLP-1 wymaga fachowej oceny stanu zdrowia pacjenta. Lekarz może przepisać te leki tylko wtedy, gdy:
- inne metody leczenia nie przyniosły efektów
- wskaźnik BMI pacjenta wynosi ≥30 kg/m² (otyłość)
- lub BMI ≥27 kg/m² przy jednoczesnym występowaniu powikłań typowych dla otyłości
Niepokojący jest fakt, iż około 4% recept pochodzi z tzw. „receptomatów”, czyli automatycznych systemów umożliwiających uzyskanie recepty za opłatą, często bez odpowiedniej konsultacji lekarskiej.
Istnieje możliwość legalnego uzyskania e-recepty na analogi GLP-1 poprzez teleporadę medyczną. Jednakże próby zdobycia tych leków bez konsultacji z lekarzem są niebezpieczne dla zdrowia. Duża popularność tych preparatów sprawia, iż pojawiają się różne oferty sprzedaży poza oficjalną dystrybucją, jednak stosowanie podrobionych leków jest nieskuteczne i zagraża zdrowiu. Znacznie lepszym rozwiązaniem jest zwrócenie się do specjalistów, gdzie podczas regularnych wizyt lekarz kontroluję dawkę sprawdzonego leku, przepisanego na receptę. Sprawdź szczegóły na Kliniki Holi.
Dane Ministerstwa Zdrowia pokazują, iż wśród 8,7 mln wydanych opakowań analogów GLP-1, zaledwie 27% zostało objętych refundacją, a aż 73% zakupiono pełnopłatnie. Niestety od 1 października 2024 roku preparat Trulicity (dulaglutyd) straci refundację, ponieważ producent nie wypełnił ustawowego obowiązku obniżenia ceny. Mimo to pacjenci przez cały czas będą mogli korzystać z refundacji innych analogów GLP-1, takich jak Ozempic (semaglutyd). jeżeli zmagasz się z otyłością, alternatywą może być również lek Mounjaro (tirzepatyd) lub Saxenda (liraglutyd), choć w tej chwili nie są one refundowane we wskazaniu redukcji masy ciała.
materiały partnera (wp)12 fot. istock https://www.istockphoto.com/pl/zdj%C4%99cie/powa%C5%BCne-wykwalifikowanych-dietetyk-rozmawia-z-stout-kobieta-gm957383132-261420240
