Cyklosporyna czy metotreksat dla dzieci i młodzieży z ciężkim AZS?

Zdjęcie: 123RF


W ostatnich latach pojawiły się liczne dowody na skuteczność kilku leków biologicznych w leczeniu ciężkich postaci atopowego zapalenia skóry u dzieci i młodzieży.

Chociaż nowe terapie poszerzają możliwości, ich wysoki koszt sprawia, iż nie są dostępne dla wszystkich chorych. Jakiego wyboru dokonać zatem spośród leków konwencjonalnych? Odpowiedź pojawiła się na łamach prestiżowego „British Journal of Dermatology”.

Konwencjonalne leczenie systemowe jest stosowane w terapii dzieci i młodzieży z ciężkim atopowym zapaleniem skóry, ale brakuje solidnych dowodów z wysokiej jakości badań dotyczących ich skuteczności i bezpieczeństwa w tej populacji. Z powyższych względów wieloośrodkowy zespół brytyjskich naukowców przeprowadził randomizowane, równoległe grupowo badanie, w którym oceniono, który z dobrze znanym klinicystom leków – cyklosporyna i metotreksat – okaże się skuteczniejszy w indukcji i utrzymaniu remisji.

Zakwalifikowano 103 dzieci z AZS w wieku od 2 do 16 lat, które nie reagowały na agresywne leczenie miejscowe; pacjenci zostali losowo przydzieleni w stosunku 1:1 do grupy otrzymującej doustną cyklosporynę A (w dawce 4 mg na kg masy ciała na dobę) lub metotreksat (0,4 mg na kg masy ciała na tydzień) przez 36 tygodni, a następnie obserwowano ich przez 24 tygodnie. Równorzędnymi pierwszorzędowymi wynikami była zmiana od wartości początkowej do 12 tygodni w skali o-SCORAD (na jej podstawie określa się ciężkość choroby – wynik poniżej 15 pkt to postać łagodna, od 15 do 40 umiarkowana i powyżej 40 ciężka) oraz czas do pierwszego zaostrzenia po zakończeniu terapii.

Udowodniono, iż cyklosporyna A wykazuje większą poprawę w zakresie spadku ciężkości choroby po 12 tygodniach (spadek w o-SCORAD o średnio 5,69 punktu). Ponadto około 2,5 razy więcej uczestników osiągnęło co najmniej 50-proc. spadek w o-SCORAD-50 po 12 tygodniach przy zastosowaniu właśnie cyklosporyny. Jednak długofalowy trend w skuteczności ukazał wyższość metotreksatu – po 60 tygodniach lek ten dał większy odsetek poprawy o 75 proc. w o-SCORAD-75, a także w zakresie 50- i 75-proc. poprawy w skali EASI. Po przeprowadzonym leczeniu osoby leczone cyklosporyną ponad 3-krotnie częściej zgłaszały zaostrzenia choroby. Jakość życia poprawiła się po obu terapiach i utrzymywała po zaprzestaniu leczenia, a odsetek działań niepożądanych był porównywalny w obu grupach.

Metotreksat okazał się lekiem skuteczniejszym w perspektywie długofalowej, z kolei cyklosporyna szybciej prowadziła do spadku nasilenia choroby. Powyższe dane z pewnością pozwolą klinicystom na podejmowanie optymalnych dla pacjenta decyzji terapeutycznych.

Opracowanie: lek. Damian Matusiak