Chrzan to warzywo korzeniowe, które jest blisko spokrewnione z wasabi, kapustą i brokułami. Występuje w Europie, Azji, Ameryce Północnej, Nowej Zelandii. Kojarzy nam się głównie z okresem świąt wielkanocnych jako niezastąpiona przyprawa o charakterystycznym smaku i zapachu.
Dawniej chrzan używany był jako roślina lecznicza, w tej chwili głównie jako składnik wielu potraw. Korzeń chrzanu zawiera szereg związków, które wykazują działanie prozdrowotne.
Chrzan jest niskokaloryczny, zawiera dużą ilość witaminy C oraz kwasu foliowego. Oprócz tego porcja chrzanu zawiera również niewielką ilość wapnia, magnezu, potasu, cynku, manganu, witaminy B6 i selenu. Korzeń chrzanu posiada kilka fitozwiązków, rodzajów przeciwutleniaczy, które są niezwykle ważne dla zachowania optymalnego zdrowia organizmu, gdyż wykazują działanie antymutagenne, co oznacza, iż mogą chronić organizm przed mutagenami. Glukozynolany zawarte w chrzanie zwiększają zdolność wątroby do detoksykacji czynników rakotwórczych i dzięki temu, mogą hamować wzrost guzów nowotworowych.
Składniki odżywcze i fitochemikalia, które znajdziemy w chrzanie mają adekwatności przeciwutleniające, które z kolei wzmacniają układ odpornościowy oraz stymulują aktywność i produkcję białych krwinek. Dzięki zawartości witaminy C chrzan wzmacnia układ odpornościowy i chroni przed wolnymi rodnikami. Ze względu na antybiotyczne adekwatności chrzanu od wielu lat jest stosowany w medycynie tradycyjnej w leczeniu zapalenia oskrzeli, zatok, kaszlu i przeziębienia. Ostry zapach chrzanu pomaga również w usuwaniu śluzu z górnych dróg oddechowych. Sinigrin znajdujący się w chrzanie pomaga w infekcji dróg moczowych, zapobiega zatrzymywaniu wody oraz jest skutecznym lekiem moczopędnym. Niektóre enzymy w korzeniu chrzanu mogą stymulować trawienie i wspomagać ruchy perystaltyczne jelit. Chrzan można też stosować na obrzęk mięśni i stawów w celu złagodzenia bólu w schorzeniach takich, jak dna moczanowa, zapalenia stawów i odmrożenia. Chrzan jest bogaty w potas, a włączenie go do diety zmniejszy ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i chorób serca, takich jak miażdżyca, zawały serca i udary mózgu. Potas obecny w chrzanie pomaga zadbać o serce, obniżając ciśnienie krwi oraz regulując przepływ płynów i składników odżywczych.
Chrzan znajduje również zastosowanie w kosmetyce. Ze względu na działanie antybakteryjne i przeciwutleniające używany jest jako składnik toników. Chrzan to naturalne lekarstwo na rozjaśnienie plam i przebarwień skóry, zwłaszcza o ile chodzi o tzw. plamy starcze. Oprócz tego spotkać go można jako składnik masek do włosów i szamponów wzmacniających.
Niestety, ale chrzan może także mieć efekty uboczne, zwłaszcza o ile stosujemy go w nadmiarze. Są to: podrażnienie przewodu pokarmowego dzieci poniżej 4. roku życia, podrażnienie przewodu pokarmowego u osób z wrzodami żołądka lub jelit, nieswoistymi zapaleniami jelit, infekcjami przewodu pokarmowego lub innymi chorobami przewodu pokarmowego, zwiększony przepływ moczu, nasilająca się niedoczynność tarczycy.
Wielkanocny chrzan
•5 jajek
•1 słoiczek chrzanu (200 gram)
•1 korzeń chrzanu świeży
•majonez
•śmietana
•musztarda
•sól
•pieprz
Jajka ugotuj, ostudź, obierz i utrzyj na tarce o drobnych oczkach. Chrzan świeży również utrzyj na tarce o drobnych oczkach, połącz z jajkami i chrzanem ze słoika, dopraw do smaku pieprzem i solą i dodaj wedle uznania: musztardę, majonez i śmietanę. Wszystko razem wymieszaj.
Sos chrzanowy na zimno
•3 łyżki chrzanu
•5 łyżek majonezu
•8 łyżek jogurtu naturalnego
•2 łyżki soku z cytryny
•szczypta soli i pieprzu
W miseczce połącz majonez z chrzanem. Dodaj jogurt i sok z cytryny. Przypraw solą i pieprzem i wymieszaj. Możesz udekorować sos szczypiorkiem.
CONCILIO
