19 listopada 2025 r. – w trzecią środę miesiąca – obchodzony jest Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc (POChP), mający na celu zwiększenie świadomości na temat tej choroby płuc i zachęcanie do jej profilaktyki oraz wczesnej diagnozy. Z tej okazji warto przypomnieć sobie wyniki badań naukowców z chińskiego Sichuan University, którzy wykazali iż bakterie odpowiedzialne za rozwój chorób przyzębia mogą bezpośrednio wpływać na rozwój POChP.
POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc, to choroba zapalna, która prowadzi do utrudnienia przepływu powietrza w drogach oddechowych. Główną przyczyną (około 90% przypadków) jest palenie tytoniu, ale do rozwoju choroby przyczynia się również narażenie na pyły i gazy w miejscu pracy lub zanieczyszczenie środowiska. W jej przebiegu dochodzi do nieodwracalnych zmian w płucach, takich jak zniszczenie ścian pęcherzyków płucnych i pogrubienie ścian oskrzeli.
Wczesne stadia POChP zwykle są podstępne i ignorowane. Najczęstszym pierwszym objawem jest przewlekły poranny kaszel, który nasila się z czasem, a wraz z rozwojem choroby dochodzi do tego duszność (początkowo po wysiłku, później także w spoczynku), łatwe męczenie się i coraz silniejszy kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny.
POChP może wpływać na inne narządy, powodując utratę masy ciała, niedożywienie, choroby serca, osteoporozę, niedokrwistość, a także zaburzenia nastroju. Jest to schorzenie nieuleczalne, jednakże odpowiednia terapia może spowalniać jego postęp i łagodzić objawy. Farmakoterapia obejmuje m.in. leki rozszerzające oskrzela oraz kortykosteroidy wziewne, a równie istotne są eliminacja czynników ryzyka, edukacja, wsparcie psychologiczne i tlenoterapia u pacjentów w zaawansowanym stadium
Choroby przyzębia a nasilenie POChP
Związek między chorobami przyzębia a rozwojem i nasileniem POChP został potwierdzony już jakiś czas temu, ale niejasne pozostawały szczegóły immunologiczne tej zależności. Kilka miesięcy temu wyniki badania dotyczącego tego zagadnienia zostały opublikowane w artykule „Periodontitis aggravates COPD through the activation of γδ T cell and M2 macrophage” na łamach czasopisma „mSystems”.
Jego autorzy – zespół naukowców z chińskiego Sichuan University – zidentyfikował dwa typy komórek układu odpornościowego: limfocyty gamma delta T oraz makrofagi typu M2, które odgrywają kluczową rolę w interakcji między bakteriami jamy ustnej a tkanką płucną.
Bakterie z jamy ustnej migrują do płuc
Zespół naukowców przeprowadził badania na myszach, w których wykazano, iż obecność paradontozy przyspiesza rozwój POChP. Kluczową rolę w tym procesie odgrywała bakteria Porphyromonas gingivalis – dobrze znana z wcześniejszych badań jako główny patogen w chorobach przyzębia.
W jednym z eksperymentów zwierzęta zakażone zarówno paradontozą, jak i POChP wykazywały znacznie cięższy przebieg choroby płuc w porównaniu z grupą kontrolną. W innym – po zakażeniu jamy ustnej bakterią P. gingivalis drobnoustroje zostały wykryte również w tkance płucnej, gdzie istotnie zmieniały skład mikrobioty. Obserwacje przeprowadzone z użyciem cytometrii przepływowej oraz immunofluorescencji wykazały aktywację i proliferację komórek odpornościowych, co skutkowało wzrostem produkcji cytokin związanych z pogorszeniem POChP.
Możliwe nowe strategie leczenia POChP?
Choć wpływ bakterii i reakcji immunologicznej był umiarkowany – co autorzy przypisują ograniczeniom modelu doświadczalnego – uzyskane dane są istotnym krokiem w kierunku nowego podejścia terapeutycznego.
– W kolejnych badaniach planujemy rozszerzyć ekspozycję modeli zwierzęcych na dym tytoniowy, aby lepiej odwzorować warunki panujące u ludzi – powiedział dr Yan Li, jeden z współautorów badania. – Chcemy również przeprowadzić badania kliniczne z udziałem pacjentów cierpiących zarówno na POChP, jak i paradontozę. Będziemy analizować wpływ leczenia przyzębia na funkcję płuc oraz poziom komórek odpornościowych.
Zespół ma nadzieję, iż jego odkrycia doprowadzą do opracowania nowych metod leczenia, które nie tylko będą łagodzić objawy POChP, ale też zapobiegać jej progresji poprzez działania w obrębie jamy ustnej.
– Istnieje wiele badań wskazujących na to, iż choroba przyzębia ma duży wpływ na zdrowie ogólne. Wiąże się ją z chorobami układu sercowo-naczyniowego, reumatoidalnym zapaleniem stawów, preeklampsją czy cukrzycą – mówi prof. dr hab. n. med. Marta Cześnikiewicz-Guzik, kierownik Zakładu Periodontologii, Profilaktyki i Klinicznej Patologii Jamy Ustnej Instytutu Stomatologii Wydziału Lekarskiego UJ CM w Krakowie, specjalistka chirurgii stomatologicznej i periodontologii, autorka ponad 100 artykułów naukowych, członek Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego oraz British Society of Periodontology.
Źródło: https://asm.org/press-releases
