Współczesne dzieci i młodzież spędzają coraz więcej czasu w świecie wirtualnym – grają w gry, korzystają z mediów społecznościowych, podejmują wyzwania publikowane na TikToku, YouTubie czy Instagramie. Choć wiele z tych aktywności ma charakter rozrywkowy i może rozwijać kreatywność, nie wszystkie są bezpieczne. Niektóre internetowe „zabawy” to tak naprawdę niebezpieczne wyzwania, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, psychicznych, a choćby śmierci.

Tzw. „challenge” (wyzwania) zyskują ogromną popularność dzięki viralowemu zasięgowi – wystarczy, iż kilka osób opublikuje film z udziałem w „zabawie”, by tysiące innych zaczęły je naśladować. Niestety, niektóre z tych wyzwań polegają na:

• zadawaniu sobie bólu (np. duszenie, celowe upadki, jedzenie ostrych lub niebezpiecznych substancji),
• ryzykownych zachowaniach w przestrzeni publicznej (np. skakanie na tory, uciekanie przed samochodami),
• samookaleczaniu lub prowokowaniu zachowań agresywnych,
• psychicznej manipulacji (np. „Blue Whale Challenge”, który nakłaniał do wykonania serii zadań prowadzących do samobójstwa).

Młodzież znajduje się w trudnym okresie rozwojowym. Często szuka akceptacji rówieśników, chce poczuć adrenalinę, wyróżnić się lub po prostu nie wypaść z grupy. Presja ze strony otoczenia i chęć „bycia na czasie” sprawia, iż nie analizują ryzyka. Czasami nie są też świadomi, iż pewne wyzwania są mistyfikacją lub mają na celu wyrządzenie im szkody.

Rodzice nie zawsze są w stanie kontrolować to, co dziecko ogląda i z kim się kontaktuje w sieci, ale istnieją sposoby na ograniczenie zagrożenia:

• Rozmawiaj z dzieckiem o tym, co robi w internecie. Nie oceniaj, ale pytaj i słuchaj.
• Ucz krytycznego myślenia. Tłumacz, iż nie wszystko, co modne, jest bezpieczne.
• Bądź obecny. Wspólne korzystanie z internetu (np. granie czy przeglądanie TikToka) pozwala lepiej zrozumieć świat dziecka.
• Zgłaszaj niepokojące treści. jeżeli zauważysz szkodliwe wyzwania lub zachowania – informuj odpowiednie instytucje lub administratorów portali.

Nie każde internetowe wyzwanie jest złe – niektóre promują kreatywność, sport czy pomaganie innym. Ale wiele z nich to pułapki, które mogą mieć tragiczne skutki. Naszą wspólną odpowiedzialnością – rodziców, nauczycieli, służb i samych młodych ludzi – jest promowanie mądrego i bezpiecznego korzystania z internetu.

Jeśli zauważyłeś, iż Twoje dziecko uczestniczy w niepokojących wyzwaniach lub zachowuje się inaczej niż zwykle – reaguj. Lepiej zapobiegać, niż leczyć.

-/młodszy aspirant Olga Łukaszewicz, KPP Lwówek Śl./-