Tak w największym skrócie określić można ideę, która przyświecała Fundacji Aktywizacja – organizatorowi kongresu i zarazem inicjatorowi powołania nowego partnerstwa na rzecz zatrudniania osób z niepełnosprawnością. Kongres „Inclu(vi)sion: nowa wizja otwartego rynku pracy dla osób z niepełnosprawnościami” odbył się w stołecznym Centrum Nauki Kopernik 10 maja.
Celem Kongresu Inclu(vi)sion było rozpoczęcie dyskusji między trzema ważnymi partnerami na rynku pracy, tj. administracją, organizacjami pozarządowymi i biznesem, o tym jak sprawić żeby firmy i inne podmioty częściej i chętniej zatrudniały osoby z niepełnosprawnościami na różnorodnych stanowiskach.
Prelegentami i prelegentkami wydarzenia byli m.in. Paweł Wdówik – sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, Małgorzata Jarosińska-Jedynak – sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, Krzysztof Michałkiewicz – prezes zarządu PFRON, Maciej Witucki – prezydent Konfederacji Lewiatan, Zuzanna Bartczak – wicedyrektor w Zespole ds. Sektora Publicznego i Infrastruktury PwC, Anna Potocka-Domin – pełnomocniczka BCC ds. społecznych, Anna Stopel – Head of Diversity, Equity and Inclusion Sodexo Polska Sp. z o.o.
Rynek pracy osób z niepełnosprawnością zatrzymał się adekwatnie na latach 90. ubiegłego stulecia. Efekt: mimo upływu ponad 30. lat od pierwszej ustawy z dnia 9 maja 1991 roku o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych jest to jedna z najsłabiej wynagradzanych grup społecznych w Polsce. Wysokość dofinansowania z SODiR to ciągle najniższa krajowa, a dochody osób pracujących na dofinansowanych stanowiskach są niższe o co najmniej 30 proc. od ogółu zatrudnionych.
Nadal też dominuje przekonanie, iż są to pracownicy słabo wykwalifikowani, którzy znajdują zatrudnienie na chronionym rynku pracy, wspieranym pieniędzmi z PFRON. O tym, iż tak nie jest świadczy jednak fakt, iż zaledwie 15 proc. pracodawców tychże osób jest zarejestrowana w SODiR.
Jest też drugi rynek pracy osób z niepełnosprawnością, który, choć powoli, to stale się rozwija. Tworzą go instytucje państwowe i samorządowe oraz biznes, który coraz chętniej zatrudnia osoby z niepełnosprawnością zapewniając im dostosowane miejsca pracy, nie korzystając z dofinansowań. Na ten rynek wchodzą osoby doskonale wykształcone, legitymujące się nieraz kilkoma dyplomami uczelni wyższych, które chcą stale podnosić swoje kwalifikacje.
Jest też druga strona medalu, czyli same osoby z niepełnosprawnością i ich nastawienie do pracy. Aktywnych na rynku jest zaledwie pół miliona tych osób w wieku produkcyjnym.
Wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w naszym kraju to zaledwie 32 proc. w Polsce, w Unii Europejskiej aż 50. Ponad milion, czyli dwa razy więcej, w tym aż 60 proc. osób z orzeczonym lekkim i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, pozostaje poza rynkiem pracy.
Jednym z elementów, które włączyć mają te osoby w obszar zatrudnienia jest zagwarantowanie im prawa do równego traktowania w zatrudnianiu. Tak, aby cel społeczny jakim jest niezależność finansowa łączył się z gospodarczym. A dziś już wiadomo, iż za dwa lata na rynku zacznie brakować pracowników, szczególnie tych dobrze wykształconych i wykwalifikowanych. Przewidywana luka w zatrudnieniu ma wynieść aż 1,5 mln.
O wizji bezpiecznego włączenia osób z niepełnosprawnościami w rynek pracy i o tym jak sprawić żeby podmioty częściej i chętniej zatrudniały je na różnorodnych stanowiskach dyskutowali podczas tego kongresu przedstawiciele instytucji państwowych, organizacji pozarządowych i sektora biznesowego.
Zainaugurowano także szerokie Partnerstwo Inclu(vi)sion, które za cel stawia sobie istotny – ilościowy i jakościowy – wzrost zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy w Polsce do roku 2030. „Naszym priorytetem – jak podkreślono w agendzie kongresu – jest tworzenie partnerstwa i napędzanie zmian na rynku pracy osób z niepełnosprawnościami.
Pierwszy krok w tym kierunku to otwarty dialog i kooperacja z przedstawicielami i przedstawicielkami biznesu, administracji rządowej, samorządowej, instytucji międzynarodowych, organizacji pozarządowych, środowisk naukowych oraz mediów.”
Partnerstwo stworzyło 25 podmiotów, m.in.: Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, PFRON, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej i inicjatywa UN Global Compact, Konfederacja Lewiatan, PwC, Stowarzyszenie Business Centre Club Sodexo, Poczta Polska, Britenet, eRecruitment Solutions sp. z o.o., Wedel, PSONI, Polska Federacja Zatrudnienia Wspomaganego, Fundacja Aktywnej Rehabilitacji, PFON, CN Kopernik, Fundacja Avalon, Tak Pełnosprawni, Santander, Huawei, Microsoft.
Partnerstwo Inclu(vi)sion ujęło rekomendowany kierunek zmian na rynku pracy w 11 postulatach, które mają stworzyć dobre warunki do zatrudniania osób z niepełnosprawnościami:
1. Stałe wspieranie i promocja zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w otwartym, inkluzywnym, dostępnym środowisku pracy, na zasadach równego traktowania z innymi pracownikami i pracowniczkami (także w wymiarze płacowym);
2. Dążenie do zwiększenia wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w Polsce do 40% w perspektywie 2030 r.;
3. Zwiększanie, w miarę możliwości, zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w naszych podmiotach;
4. Identyfikacja i promocja dobrych praktyk w obszarze zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami;
5. Rozwój zdolności działów HR, CSR, kadry menadżerskiej polskich przedsiębiorstw i instytucji w obszarze Diversity&Inclusion ze szczególnym uwzględnieniem równego traktowania osób z niepełnosprawnościami;
6. Wypracowywanie i promowanie rozwiązań służących zwiększaniu zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami wewnątrz nurtu ESG (strategiczne planowanie i raportowanie celów pozafinansowych związanych ze środowiskiem, społeczną odpowiedzialnością i ładem korporacyjnym);
7. Wypracowywanie i wspieranie rozwiązań służących nabywaniu przez osoby z niepełnosprawnościami kompetencji i kwalifikacji deficytowych na rynku pracy (w tym z obszaru nowych technologii), a także wsparcie transferu studentów, studentek, absolwentów i absolwentek z niepełnosprawnościami z uczelni wyższych do biznesu;
8. Wspieranie badań służących identyfikacji istotnych barier oraz szans w aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami;
9. Wypracowywanie rekomendacji dla polityk publicznych w obszarze aktywizacji osób z niepełnosprawnościami oraz rynku pracy;
10. Promocja zasad dostępności architektonicznej, cyfrowej i komunikacyjnej dla osób ze szczególnymi potrzebami (istotna z perspektywy osób z niepełnosprawnościami zatrudnionych w naszych podmiotach oraz korzystających z naszych usług lub towarów) w reprezentowanych przez nas podmiotach oraz ich otoczeniu biznesowym;
11. Tworzenie mniejszych platform współpracy między poszczególnymi Partnerami służącymi realizacji konkretnych projektów, inicjatyw, badań.
Partnerstwo Inclu(vi)sion jest otwarte – Fundacja Aktywizacja zaprasza wszystkie instytucje państwowe i prywatne do udziału w jego pracach. Pierwsze spotkanie w formie online zaplanowano na 27 września br.
Halina Guzowska, fot autorka, z profilu MFiPR
Data publikacji: 11.05.2023 r.
