Bezdech senny a zaburzenia snu

Chociaż mało się o tym mówi, obturacyjny bezdech senny powoduje problemy ze snem wielu osób. Mniej snu to mniej czasu w regenerację i większe ryzyko przemęczenia. To równia pochyła prowadząca do stale pogarszającego się samopoczucia i braku energii w ciągu dnia. Jak bezdech senny wpływa na naszą codzienność?

Spis treści

1. Jak bezdech senny wpływa na wysypianie się?
2. Jak problemy ze snem mogą wpływać na codzienne życie?
3. Problemy z pamięcią
4. Problemy z uwagą
5. Zaburzenia psychomotoryczne
6. Objawy depresji i lęku
7. Jak poważne są konsekwencje problemów ze snem?
8. Wypadki w pracy
9. Wypadki samochodowe
10. Długofalowe konsekwencje
11. Pamiętajmy!
12. Warto się badać

Jak bezdech senny wpływa na wysypianie się?

Nazwa „obturacyjny bezdech senny” bardzo dobrze oddaje istotę tej choroby. Oddech osób, które na nią cierpią, zatrzymuje się lub spłyca podczas snu. Takie epizody mogą przydarzyć się każdemu, ale jeżeli pojawiają się co najmniej 15 razy na godzinę, świadczą o bezdechu. Na jego obecność wskazują też problemy z oddechem pojawiające się więcej niż 5 razy na godzinę przy dodatkowych objawach takich jak chrapanie czy senność w ciągu dnia. Przerwy w oddychaniu prowadzą do niedotlenienia organizmu (do krwi trafia mniej tlenu niż potrzeba). Wtedy układ nerwowy reaguje i wybudza się, aby zaczerpnąć powietrza. Częste wybudzenia nie pozostawiają czasu w spokojny, nieprzerwany sen, a więc utrudniają pełną regenerację.

Jak problemy ze snem mogą wpływać na codzienne życie?

Bezdech senny może powodować zmęczenie i senność w ciągu dnia. Brak energii z kolei utrudnia zmaganie się z codziennymi czynnościami, a także obniża nastrój. Osoby z bezdechem często zauważają negatywny wpływ choroby na ich życie, m.in. skarżą się na problemy z koncentracją, wykonywaniem monotonnych zadań czy nauką. Warto jednak pamiętać, iż podobne objawy mogą mieć wiele różnych przyczyn, a bezdech senny to tylko jedna z nich.

Problemy z pamięcią

Osoby z bezdechem sennym mogą borykać się z problemami z zapamiętywaniem. Naukowcy przeanalizowali badania oceniające pamięć wśród chorych na bezdech i wskazują, iż te zaburzenia dotyczą zarówno zapamiętywania słów, które usłyszeli (np. pełnych zdań, historii), jak i obrazów czy położenia przedmiotów.

Problemy z uwagą

Nieleczony bezdech senny może prowadzić do zaburzeń uwagi i koncentracji. Takie wnioski wysnuwają autorzy badań, w których uczestnicy rozwiązywali testy weryfikujące m.in. ich stopień koncentracji i czujność, a następnie ich wyniki porównano z rezultatami osób zdrowych. Pacjenci cierpiący na bezdech otrzymali w nich niższe wyniki. Naukowcy sprawdzali także, czy na problemy z uwagą wskazują zmiany w budowie i funkcjonowaniu rejonów mózgu odpowiedzialnych za koncentrację. W tym celu przeprowadzali badania z użyciem rezonansu magnetycznego. Na podstawie otrzymanych tak obrazów można wnioskować, iż u osób z bezdechem sennym pojawiają się zmiany w strukturze mózgu.

Zaburzenia psychomotoryczne

Jak wynika z literatury naukowej, osoby z bezdechem sennym mają także dłuższy czas reakcji i słabszą koordynację ruchową oraz zręczność niż osoby zdrowe.

Objawy depresji i lęku

Naukowcy zajmujący się bezdechem sennym sprawdzali jego wpływ także na zdrowie psychiczne pacjentów. Chociaż badaczom nie udało się tego jeszcze jednoznacznie potwierdzić, wiele wskazuje na to, iż osoby zmagające się z tą chorobą mogą odczuwać objawy depresji (np. obniżony nastrój) lub lęku.

Jak poważne są konsekwencje problemów ze snem?

Jak się okazuje, nadmierne zmęczenie w ciągu dnia spowodowane problemami ze snem może mieć znacznie poważniejsze konsekwencje. Zaburzona koncentracja i koordynacja ruchowa prowadzą choćby do zwiększonego ryzyka wypadków. Co więcej, bezdech senny oddziałuje także długoterminowo na zdrowie.

Wypadki w pracy

Konsekwencje bezdechu sennego mogą ujawniać się m.in. w miejscu pracy. Na podstawie wyników badań przeprowadzonych wśród pracujących chorych na bezdech można wnioskować, iż 2-krotnie częściej ulegali oni wypadkom przy pracy niż zdrowi pracownicy.

Wypadki samochodowe

Problemy z prawidłowym funkcjonowaniem w ciągu dnia wśród osób zmagających się z bezdechem sennym odzwierciedlają dane dotyczące częstotliwości wypadków samochodowych. Według autorów jednego z badań na ten temat, chorzy na bezdech senny mogą mieć choćby 2-krotnie wyższe ryzyko uczestnictwa w wypadkach drogowych jako kierowcy niż osoby zdrowe.

Długofalowe konsekwencje

Bezdech senny nie pozwala na wystarczające dotlenienie organizmu, co może mieć poważne konsekwencje. Autorzy dostępnych w tym obszarze badań wskazują, iż bezdech senny może zwiększać ryzyko rozwoju:

• Chorób krążenia, takich jak udar czy zawał,

Nadciśnienia,

• Cukrzycy typu 2.

Pamiętajmy!

Opisane wyżej konsekwencje bezdechu sennego nie dotykają wszystkich osób zmagających się z tą chorobą. Chociaż zdarzają się częściej wśród osób chorych, nie wszystkie rozwijają się u każdego z nich. Może się również okazać, iż bezdech senny doskwiera komuś, u kogo nie rozwinęła się żadna z nich.

Warto również pamiętać, iż zwiększone ryzyko wypadków samochodowych i tych w miejscu pracy nie oznacza, iż osoby z bezdechem powinny całkowicie zrezygnować z prowadzenia auta i dotychczasowej kariery zawodowej. Ryzyko wypadku towarzyszy każdej osobie, zarówno zdrowej jak i chorej. Ważne jest, aby obserwować swój organizm i skonsultować się z lekarzem, jeśli pojawią się jakiekolwiek nowe objawy, nie tylko te utrudniające koncentrację i codzienną efektywność.

Warto się badać

Bezdech senny może powodować zmęczenie i zaburzać funkcjonowanie w ciągu dnia, co znacznie obniża komfort życia. Co ważne, odpowiednia diagnoza i skuteczne leczenie pozwalają na poprawę jakości snu i co za tym idzie, pomagają odzyskać siły i powrócić do pełni sprawności. Dlatego pamiętajmy o skonsultowaniu z lekarzem wszelkich niepokojących objawów i badaniach! Na jakie dolegliwości warto zwrócić uwagę? Zachęcamy do lektury artykułu, w którym przedstawiamy najczęściej pojawiające się objawy.

Wykaz źródeł

1. World Health Organization: ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics (Version: 01.2024): 7A41 Obstructive sleep apnoea. (online) https://icd.who.int/browse/2024-01/mms/en#1919233290 [dostęp: 16.01.2025]
2. Kimoff RJ. Sleep fragmentation in obstructive sleep apnea. Sleep. 1996 Nov;19(9 Suppl):S61-6.
3. Lal C, et al. Excessive Daytime Sleepiness in Obstructive Sleep Apnea. Mechanisms and Clinical Management. Ann Am Thorac Soc. 2021 May;18(5):757-768.
4. Vaessen TJ, et al. Cognitive complaints in obstructive sleep apnea. Sleep Med Rev. 2015 Feb;19:51-8. doi: 10.1016/j.smrv.2014.03.008. Epub 2014 Apr 2.
5. Wallace A, Bucks RS. Memory and obstructive sleep apnea: a meta-analysis. Sleep. 2013 Feb 1;36(2):203-20.
6. Stranks EK, Crowe SF. The Cognitive Effects of Obstructive Sleep Apnea: An Updated Meta-analysis. Arch Clin Neuropsychol. 2016 Mar;31(2):186-93.
7. Angelelli P, et al. The Neuropsychological Profile of Attention Deficits of Patients with Obstructive Sleep Apnea: An Update on the Daytime Attentional Impairment. Brain Sci. 2020 May 27;10(6):325.
8. Ghaderi S, et al. Obstructive sleep apnea and attention deficits: A systematic review of magnetic resonance imaging biomarkers and neuropsychological assessments. Brain Behav. 2023 Nov;13(11):e3262.
9. Stranks EK, Crowe SF. The Cognitive Effects of Obstructive Sleep Apnea: An Updated Meta-analysis. Arch Clin Neuropsychol. 2016 Mar;31(2):186-93.
10. Bilyukov RG, et al. Cognitive Impairment and Affective Disorders in Patients With Obstructive Sleep Apnea Syndrome. Front Psychiatry. 2018 Aug 7;9:357.
11. Zhao DF, et al. Association between obstructive sleep apnea severity and depression risk: a systematic review and dose-response meta-analysis. Sleep Breath. 2024 Oct;28(5):2175-2185.
12. Edwards C, et al. Obstructive sleep apnea and depression: A systematic review and meta-analysis. Maturitas. 2020 Dec;142:45-54.
13. Garbarino S, et al. Association of Anxiety and Depression in Obstructive Sleep Apnea Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis. Behav Sleep Med. 2020 Jan-Feb;18(1):35-57.
14. Garbarino S, et al. Risk of Occupational Accidents in Workers with Obstructive Sleep Apnea: Systematic Review and Meta-analysis. Sleep. 2016 Jun 1;39(6):1211-8.
15. Luzzi V, et al. Correlations of Obstructive Sleep Apnea Syndrome and Daytime Sleepiness with the Risk of Car Accidents in Adult Working Population: A Systematic Review and Meta-Analysis with a Gender-Based Approach. J Clin Med. 2022 Jul 8;11(14):3971.
16. Dong JY, et al. Obstructive sleep apnea and cardiovascular risk: meta-analysis of prospective cohort studies. Atherosclerosis. 2013 Aug;229(2):489-95.
17. Salari N, et al. The effect of obstructive sleep apnea on the increased risk of cardiovascular disease: a systematic review and meta-analysis. Neurol Sci. 2022 Jan;43(1):219-231.
18. Meng F, et al. Obstructive sleep apnea syndrome is a risk factor of hypertension. Minerva Med. 2016 Oct;107(5):294-9. Epub 2016 May 10.
19. Yuan F, et al. Correlation between obstructive sleep apnea hypopnea syndrome and hypertension: a systematic review and meta-analysis. Ann Palliat Med. 2021 Dec;10(12):12251-12261.
20. Qie R, et al. Obstructive sleep apnea and risk of type 2 diabetes mellitus: A systematic review and dose-response meta-analysis of cohort studies. J Diabetes. 2020 Jun;12(6):455-464.
21. Wang C, et al. Obstructive sleep apnea, prediabetes and progression of type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis. J Diabetes Investig. 2022 Aug;13(8):1396-1411.
22. Bjornsdottir E, et al. Quality of life among untreated sleep apnea patients compared with the general population and changes after treatment with positive airway pressure. J Sleep Res. 2015 Jun;24(3):328-38.
23. Durtette A, et al. Impact of continuous positive airway pressure on cognitive functions in adult patients with obstructive sleep apnea: A systematic review and meta-analysis. Sleep Med. 2024 Nov;123:7-21.
24. Sharples LD, et al. Meta-analysis of randomised controlled trials of oral mandibular advancement devices and continuous positive airway pressure for obstructive sleep apnoea-hypopnoea. Sleep Med Rev. 2016 Jun;27:108-24.