Autyzm u dziecka
Autyzm u dziecka | Statystycznie, każde dziecko zna przynajmniej jedno dziecko z autyzmem i może mieć z nim na co dzień do czynienia.
Im więcej rozmawiamy z naszą pociechą na temat akceptowania i rozumienia różnic u innych osób, tym staje się ona mniej chętna do dokuczania innym dzieciom.
Jeżeli rozmawiasz ze swoim dzieckiem na temat akceptowania „dziwnych”, nietypowo zachowujących się dzieci w klasie, tak naprawdę uczysz je tolerancji i akceptacji generalnie dla innych rodzajów różnorodności u ludzi.
W kontekście autyzmu z dziećmi należy rozmawiać nie tylko o tym czym różnią się osoby z autyzmem, ale o tym jak są one PODOBNE.
Oto 8 rzeczy, które dzieci powinny wiedzieć na temat autyzmu:
- Nie można stwierdzić „po wyglądzie”, iż ktoś ma autyzm
Nikt nie „wygląda” autystycznie. Kiedy jakaś osoba ma autyzm oznacza to, iż jej mózg pracuje inaczej.
- Tak naprawdę to u każdej osoby mózg pracuje w jakiś sposób INACZEJ
Z pewnością są w klasie dzieci, które świetnie czytają i potrafią pisać, ale potrzebują pomocy np. w nauce matematyki. Są też dzieci, które pięknie malują, są bardzo utalentowane plastycznie, ale mają problemy z płynnym czytaniem i pisaniem…
Każdy z nas ma dziedziny, w których jest zdolny oraz takie, w których jest słabszy i musi więcej nad nimi pracować.
Tak jak wszystkie inne dzieci, również dzieci z autyzmem w niektórych czynnościach są zdolne, ale z innymi mają problemy i praca nad nimi wymaga od nich często bardzo dużego wysiłku.
- Dlaczego oni to robią?
Podczas gdy trudno stwierdzić „po wyglądzie”, czy ktoś ma autyzm, czy też nie, to można zaobserwować dzieci, które wykonują różne czynności w nietypowy sposób, inaczej niż ich rówieśnicy. Np. kręcą się wokół własnej osi przez bardzo długi czas, albo nieustannie podskakują lub kołyszą się do tyłu i do przodu.
Te powtarzalne czynności, które dzieci z autyzmem wykonują to tzw. samostymulacja/autoregulacja, która sprawia, iż czują się wtedy lepiej, są bardziej zrelaksowane, zadowolone, lub jest to dla nich sposób na zablokowanie, odcięcie się od zbyt dużego hałasu wokół nich (na który bywają wrażliwe).
- Po prostu wytłumacz zasady gry!
Dzieci z autyzmem też chcą się bawić!
Czasem trudne bywa dla nich zapytanie o to czy mogą się dołączyć do gry, czy mogą się z resztą pobawić. Również mogą nie do końca rozumieć, które dzieci i w co się bawią oraz jak włączyć się w ich grę.
Oprócz zapytania wprost kolegi, czy koleżanki o to czy chce się w tym momencie z innymi pobawić, warto również w prosty sposób wytłumaczyć na czym polega gra lub zabawa oraz kto się w nią teraz bawi.
- Każdy czasem „dziwnie” się zachowuje
Wszyscy od czasu do czasu i w różnych sytuacjach zachowujemy się dziwnie. Niektórzy kiedy są znudzeni, albo bardzo intensywnie się na czymś koncentrują, obgryzają paznokcie, stukają nogą, czy nucą sobie nieświadomie. Inni mamroczą do siebie, są wybredni w kwestii jedzenia lub zakładają tylko określone ubrania.
Osoby z autyzmem również mogą mieć w/w zachowania. Różnica polega jednak na tym, iż im dużo trudniej jest z nich zrezygnować, zaprzestać tych czynności, a nad niektórymi zapanować.
- Wiele dzieci opowiadając macha rękoma
Trzepotanie, machanie rękoma jest dość powszechne u dzieci z autyzmem. Jednak nie każde dziecko, które macha rękoma jest autystyczne, jak również nie każde dziecko z autyzmem musi trzepotać rękoma.
Na ogół trzepotanie, machanie rękoma u dziecka po prostu wyraża podekscytowanie.
- Dzieci z autyzmem mogą mieć problem z wyrażaniem i interpretowaniem emocji na twarzy
Czasem dzieci z autyzmem nie potrafią rozpoznać jak się czujesz tylko patrząc na twoją twarz. Również poprzez swój wyraz twarzy nie zawsze pokazują jak one się czują w danym momencie.
Jeżeli twoja koleżanka, czy kolega z autyzmem ma niejasny wyraz twarzy lub w ogóle nie ma na niej żadnych emocji, może to oznaczać, iż w tym momencie jest bardzo skoncentrowana na jakichś swoich myślach.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się jak ta osoba się w tym momencie czuje, czy czego chce – po prostu ją o to zapytaj.
- Czym się interesujesz?
Niektóre osoby z autyzmem, szczególnie te cierpiące na Zespół Aspergera, często intensywnie interesują się jakąś jedną rzeczą lub dziedziną. Ale tak naprawdę, bardzo, bardzo intensywnie tym się interesują – tak jakby żadne inne tematy nie istniały!
Ich ulubionym tematem może być np. jakaś konkretna gra wideo, jakieś określone zwierzę, albo starożytny Egipt. Czasem dzieci z autyzmem nie rozmawiają o żadnej innej rzeczy oprócz swojego ulubionego tematu.
W takiej sytuacji – kiedy chcesz porozmawiać o czymś innym – należy dziecko wprost o to poprosić: „czy możemy porozmawiać teraz o …?”
Paulina Kamyk, Fundacja RiM
Na podst.: „8 Things Everyone’s Kids Should Know About Autism”, Jeslyn Grey for Babble.com