Współczesna medycyna pozwala na dożywianie pacjenta choćby wówczas, gdy podawanie substancji odżywczych do układu pokarmowego – żołądka lub jeżeli ta – jest niemożliwe. Substancje odżywcze można pacjentowi dostarczać także dożylnie.
- Rodzaje żywienia pozajelitowego:
- Wskazania do żywienia parentalnego
- Żywienie pozajelitowe – cel
Odżywianie parentalne stosuje się wówczas, gdy żywienie drogą przewodu pokarmowego (doustne, dożołądkowe, dojelitowe) jest niewystarczające lub przeciwwskazane.
Dożylne podawanie pacjentowi substancji odżywczych może całkowicie zastąpić podaż do układu pokarmowego lub wesprzeć żywienie przez przewód pokarmowy, gdy okazuje się ono niewystarczające.
Rodzaje żywienia pozajelitowego:
- Obwodowe – substancje odżywcze są podawane przez venflon wprowadzony do żyły obwodowej.
- Centralne – odbywa się dzięki cewnika, który wprowadza się do żyły szyjnej wewnętrznej lub żyły podobojczykowej.
Żywienie pozajelitowe polega na dostarczeniu pacjentowi źródła białka, energii, elektrolitów, witamin, pierwiastków śladowych i wody, które są składową tzw. mieszaniny odżywczej. Cechą charakterystyczną diety dożylnej jest to, iż w uzasadnionych przypadkach w stosunkowo krótkim czasie można pacjentowi podać znaczne ilości substancji odżywczych. Taka potrzeba zachodzi np. w przypadku pacjentów wyniszczonych chorobą, poważnie niedożywionych, leczonych na oddziałach intensywnej terapii.
Dobranie konkretnego składu „koktajlu” substancji odżywczych ma charakter zindywidualizowany. Odpowiednio modyfikowany u każdego pacjenta. Ta decyzja uwzględnia zapotrzebowanie chorego, jego stan, chorobę podstawową i choroby współistniejące.
Wskazania do żywienia parentalnego
W największym uproszczeniu, żywienie pozajelitowe zaleca się pacjentowi wówczas, gdy podawanie diety drogą przewodu pokarmowego staje się niemożliwe. Wśród najczęstszych wskazań do żywienia pozajelitowego są:
- zwężenie przełyku nowotworowe lub pozapalne,
- nowotwór przełyku,
- rak trzustki,
- rak żołądka uniemożliwiający odżywianie drogą przewodu pokarmowego,
- okres pooperacyjny,
- zespół krótkiego jelita,
- krańcowe wyniszczenie nowotworowe,
- choroby i urazy ośrodkowego układu nerwowego,
- żywienie krytycznie chorych na oddziałach intensywnej terapii.
Żywienie pozajelitowe – cel
Najważniejszym celem jest utrzymanie i poprawa sprawności pacjenta poprzez przeciwdziałanie niedożywieniu. Żywienie parentalne pozwala także wyeliminować problemy żołądkowo-jelitowe, dotykające niektórych pacjentów.
Zastosowanie żywienia pozajelitowego pozwala również na poprawę jakości życia pacjentów w zaawansowanych stadiach nowotworów układu pokarmowego.
W domu, pod kontrolą personelu medycznego
Żywienie pozajelitowe jest świadczeniem medycznym, w którego pacjenci mogą korzystać w zaciszu swojego domu. Warunkiem jest jednak pozostawanie w kontakcie z zespołem medycznym. W opiece paliatywnej z żywienia pozajelitowego korzystają pacjenci, których czas przeżycia przekracza 2-3 miesiące.
