Żywienie dojelitowe to forma podawania pacjentowi diety w sytuacji, gdy nie może on przyjmować posiłków tradycyjną drogą. Stosuje się je także wówczas, gdy tradycyjna podaż jest niewystarczająca.
- Czy lęk pacjenta przed terapią jest słuszny?
- Wskazania do zastosowania żywienia dojelitowego
- Okresowe czy długoterminowe podawanie diety?
- Po zabiegu
Innymi słowy, żywienie enteralne służy temu, aby do organizmu pacjenta dostarczano w zbilansowanej formie substancje odżywcze, witaminy, mikro- i makroelementy. Podaje się je bezpośrednio do żołądka lub jelita pacjenta.
Czy lęk pacjenta przed terapią jest słuszny?
Bardzo często zalecenie wykonania sztucznego dostępu do przewodu pokarmowego budzi u pacjentów lęk i opór. Czy słusznie?
Pojęcia „dieta przemysłowa”, „sztuczny dostęp” – budzą nieufność pacjentów. Niepotrzebnie, ponieważ to żywienie ma uzupełnić lub zastąpić naturalną podaż pokarmu.
Czasami żywienie dojelitowe łączy się z naturalną, doustną podażą diety.
Tym niemniej, lęk przed nowymi procedurami medycznymi, szczególnie w opiece długoterminowej, jest zrozumiały. Warto jednak wiedzieć, iż w przypadku konieczności klinicznego dożywiania pacjenta, wybiera się możliwie najbardziej fizjologiczną drogę podania diety.
W żywieniu enteralnym omijamy jamę ustną – dieta rurką trafia do żołądka lub jelita.
Tę formę dożywiania stosuje się u osób ze sprawnym przewodem pokarmowym. U pacjentów, którzy mają jelita, u których następuje proces trawienia, jednak z jakiejś przyczyny, np. nadżerek w jamie ustnej, zaburzeń połykania itp. przyjmowanie pokarmu przez jamę ustną jest utrudnione. W tym przypadku wykonuje się gastrostomię. jeżeli natomiast z jakiejś przyczyny proces trawienia pokarmu jest zaburzony, wykonuje się dostęp do jelita cienkiego, tzw. jejunostomię.
Ostatecznym rozwiązaniem jest żywienie pozajelitowe, dożylne. To jednak ostateczność – tę formę terapii stosuje się u pacjentów z niesprawnym przewodem pokarmowym.
Wskazania do zastosowania żywienia dojelitowego:
- jeśli pacjent nie może jeść
- jeśli waga pacjenta spada, mimo zmiany konsystencji pokarmu, włączenia do diety tzw. ONS-ów, itp.
- pacjent spożywa zbyt mało pokarmu.
W takiej sytuacji, np. przy dysfagii, gdy przełknięcie pokarmu okazuje się niemożliwe, lub gdy kęsa nie można przesunąć w jamie ustnej dalej z powodu niedrożności, ran, owrzodzenia, itp. można rozważyć połączenie odżywiania klasycznego z żywieniem dojelitowym. To rozwiązanie jest wskazane, gdy pacjent przyjmuje doustnie mniej niż 60% potrzebnego pokarmu.
Okresowe czy długoterminowe podawanie diety?
Pacjenta czasami przygotowuje się do wykonania dostępu do podaży diety wcześniej. Procedury nie przeprowadza się jednak wówczas, gdy pacjent jest bardzo słaby i wyniszczony. Zdarza się, iż terapia żywieniowa ma charakter przejściowy, krótkoterminowy.
Jeśli terapia ma potrwać 4 do 6 tygodni, można korzystać ze zgłębników nosowo-żołądkowych. Ich stosowanie nie wymaga zabiegu chirurgicznego. Są jednak znacznie bardziej widoczne od gastrostomii. Wadą zgłębników jest również to, iż ich używanie wiąże się dyskomfortem pacjenta. Dlatego też podawanie diety przez zgłębnik ma charakter czasowy.
Jeśli żywienie kliniczne ma mieć charakter długoterminowy, przeprowadza się prosty zabieg chirurgiczny wyłaniający dostęp do żołądka lub jelita cienkiego pacjenta.
Po zabiegu
Po zabiegu wyłonienia dostępu na powłokach brzusznych pacjenta znajduje się “talerzyk” z rurką przez którą podaje się dietę. To proces całkowicie odwracalny. Po usunięciu rurki, miejsce dostępu bardzo gwałtownie zarasta. Ten proces jest tak szybki, iż przy codziennej pielęgnacji osób z gastrostomią należy uwzględnić obracanie rurki, aby uniknąć powikłań.
