Usunięcie tarczycy to operacja, która dotyczyć może całego gruczołu, bądź tylko jego części. W związku z tym, jak każda operacji niesie za sobą możliwe powikłania, a usunięcie gruczołu prowadzi do zmian w pracy naszego organizmu. Jakie są powikłania po zabiegu, jakie są wskazania do usunięcia tarczycy i jak wygląda życie po takim zabiegu? Tego dowiesz się w tym artykule.
Wskazania do usunięcia tarczycy
Operacja usunięcia tarczycy jest ostatecznością, a decyzja o takim zabiegu podejmowana jest przez lekarza prowadzącego na podstawie zleconych wcześniej dokładnych badań. Należą do nich między innymi: USG tarczycy, biopsja tarczycy, badania laboratoryjne tj. morfologia krwi, hormony tarczycy, TSH czy układ krzepnięcia.
Do wskazań do zabiegu usunięcia tarczycy zaliczamy przede wszystkim złośliwy nowotwór tarczycy (rak tarczycy stanowi około 1% wszystkich nowotworów złośliwych). Operacja może być również konieczna w przypadku podejrzenia wola (powiększenia tarczycy) wieloguzkowego obojętnego lub wola wieloguzkowego nadczynnego. Kolejnym wskazaniem jest wole, które jest zbyt wielkie i zaczyna blokować drogi oddechowe i naciskać na śródpiersie, a także takie, które mimo leczenia nie znika.
Jak wygląda operacja usunięcia tarczycy (tyreoidektomia)?
Wycięcie tarczycy jest jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów w chirurgii endokrynologicznej. W skali roku w Polsce wykonuje się >20 000 zabiegów rocznie (według danych Narodowego Funduszu Zdrowia). Jest to zabieg przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym. Chirurg prowadzący dokonuje wówczas poprzecznego nacięcia o długości kilku centymetrów w dolnej części szyi i przez nie usuwa całą tarczycę. Później następuje zszycie skóry, gdzie pozostawiany jest dren, czyli niewielka rurka. Pozwala ona bowiem na odpływ płynów, które mogą się gromadzić w miejscu po zabiegu. jeżeli operacja przebiegła pomyślnie i nie niesie za sobą powikłań, to wówczas następnego dnia dren ten jest usuwany. Przed zabiegiem bardzo ważne jest, aby unormować poziom hormonów tarczycy w porozumieniu z lekarzem oraz być na czczo.
Jakie są możliwe powikłania po zabiegu?
Zabieg usunięcia tarczycy może wywołać krwawienie, jednak najczęściej nie jest ono duże i trudne do zatamowania. Możliwe jest również pooperacyjne uszkodzenie lub podrażnienie nerwów w obszarze gardła, które odpowiadają za struny głosowe. W związku z tym możliwa jest utrata głosu bądź chrypka pooperacyjna. Jest to jednak sytuacja przejściowa. Odczuwalne są również dolegliwości bólowe w okolicy blizny pooperacyjnej. Niepożądane objawy to wysoka gorączka, nieznikająca chrypka czy też wyciek z miejsca przeprowadzenia zabiegu. W takich sytuacjach konieczna jest pilna konsultacja z lekarzem. Zdarza się również niedoczynność przytarczyc, gdyż przytarczyce zlokalizowane są często w obrębie samego gruczołu tarczowego, co powoduje, iż chirurg może je uszkodzić, bądź zupełnie wyciąć w celu dokładnego usunięcia tkanki. W związku z ich usunięciem bądź uszkodzeniem może występować tzw. hipokalcemia pooperacyjna (niedobory wapnia). Występuje ona u od 1,6% do 54% operowanych pacjentów i w większości przypadków jest przejściowa.
Jak wygląda życie po usunięciu tarczycy?
Usunięcie tarczycy wiąże się z przyjmowaniem syntetycznych hormonów tarczycy w postaci tabletek przez całe życie. Odpowiednią dawkę hormonu ustali lekarz prowadzący. W przypadku pacjentów, u których powodem wycięcia tarczycy był nowotwór złośliwy, ważne są regularne kontrole onkologiczne w celu monitorowania stanu zdrowia pacjenta i ewentualnych nawrotów. Monitorowanie stanu zdrowia po operacji opiera się głównie na analizie określonych hormonów oraz badaniu obrazowym operowanego miejsca. Oznaczenie stężenia wapnia zjonizowanego (Ca2+) powinno mieć miejsce już 24 godziny po zabiegu w celu wykrycia pooperacyjnej niedoczynności przytarczyc. W związku z możliwym uszkodzeniem bądź całkowitym usunięciem przytarczyc ważna jest kontrola poziomu wapnia w surowicy krwi. Istotna jest wówczas jego odpowiednia suplementacja, która połączona jest dodatkowo z suplementacją witaminy D.
Zaplanuj odpowiednią suplementację z Thyroset. Sprawdź gdzie kupić Thyroset i jak najszybciej zacznij inteligentne wsparcie swojej tarczycy i układu immunologicznego.
Życie po usunięciu tarczycy a normalizacja masy ciała
Niedoczynność tarczycy, która może wystąpić po zabiegu, sprzyja przyrostowi masy ciała zatem warto, aby nasza dieta była dobrze zbilansowana i obfitowała w zdrowe tłuszcze, białka i witaminy. Istotne jest również, aby pamiętać o odpowiedniej aktywności fizycznej dostosowanej do naszego stanu zdrowia. jeżeli do tej pory nie ćwiczyliśmy,warto zacząć od takich aktywności jak spacer, rozciąganie, jogging czy pływanie. Warto dostosować wysiłek fizyczny do potrzeb naszego organizmu i zobaczyć, w jakiej aktywności czujemy się najlepiej.
Z codziennego jadłospisu warto możliwie ograniczyć produkty typu fast food, słodycze czy słodkie napoje, a postawić na zdrowsze odpowiedniki. Lepiej sprawdzi się lemoniada domowej roboty na bazie wody gazowanej i owoców, ciasta bogate w białko jak np. sernik czy frytki pieczone w piekarniku. Warto dbać o smakowitość diety, ale równocześnie stawiać na zdrowsze alternatywy.
W przypadku planowanej redukcji masy ciała po zabiegu warto obniżyć dzienną kaloryczność posiłków o ok. 10%. Aby zminimalizować ryzyko bycia głodnym/podjadania warto jeść powoli, dokładnie przeżuwać każdy pokarm. Zalecane jest odżywianie w nurcie mindful eating – z pełną uważnością, skupieniem na posiłku (nie warto jeść przy włączonym telewizorze, podczas używania telefonu). Wtedy informacja o sytości dojdzie szybciej do naszego ośrodka głodu i sytości w podwzgórzu. Zdrowe nawyki żywieniowe ułatwią normalizację masy ciała po usunięciu tarczycy.
Zalecenia żywieniowe po usunięciu tarczycy
Należy pamiętać o tym, iż tuż po operacji tarczycy pacjent powinien stosować dietę płynną. Trwa to zwykle około tygodnia w zależności od przypadku. Następnie stopniowo rozszerzamy dietę, wówczas przechodzi się na zupy krem czy musy i powoli wraca do spożywania pokarmów stałych. Warto, aby nasza dieta była bogata w błonnik pokarmowy (znajdziemy go w takich produktach jak np. otręby, fasola, groch, pieczywa pełnoziarniste, suszone owoce) oraz wszystkie niezbędne witaminy i minerały. Warto również postawić na produkty bogate w żelazo, selen i cynk. W okresie pozabiegowym nie należy również spożywać alkoholu.
Podsumowanie:
- najczęstszym powodem usunięcia tarczycy jest nowotwór złośliwy lub wole tarczycowe
- do możliwych powikłań pozabiegowych zaliczamy krwawienie, uszkodzenie nerwów krtaniowych, niedoczynność przytarczyc oraz bóle w okolicy blizny
- po zabiegu pacjent musi przyjmować syntetyczne hormony tarczycy przez całe życie
- po zabiegu ważna jest kontrola poziomu wapnia w surowicy krwi w związku z częstym uszkodzeniem przytarczyc
- Ważne jest utrzymanie odpowiedniej zbilansowanej diety oraz umiarkowanej aktywności fizycznej dostosowanej do możliwości pacjenta
- W przypadku choroby nowotworowej regularne kontrole onkologiczne po zabiegu
Bibliografia:
[1] Cichoń S., Pomorski L., „Chirurgia endokrynologiczna”, Warszawa, 2010, ISBN: 978-83-200-3863-7
[2] Grzegory A., Pomorski L., “Okołooperacyjna suplementacja wapnia i witaminy D u pacjentów poddanych wycięciu tarczycy – przegląd literatury”, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Wydział Nauk Biomedycznych i Kształcenia Podyplomowego Klinika Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej, Pol Przegl Chir 2018; 90 (4): 46-50
[3] Reeve T., Thompson N.W.: Complications of thyroid surgery: how to avoid them, how to manage them and observation on their possible effect on the whole patient. World. J. Surg. 2000; 24 (8): 971–975.
[4] Ozogul B., Akcay M.N., Akcay G., Bulut O.H.: Factors Affecting Hypocalcaemia Following Total Thyroidectomy: A Prospective Study. Eurasian J. Med. 2014; 46 (1): 15–21.
Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.
