Charakterystyka siarki
Siarka strącona, jeden z podstawowych składników wielu preparatów farmaceutycznych, występuje w postaci jasnożółtego, drobnego proszku. Ze względu na nierozpuszczalność w wodzie i alkoholu etylowym siarka strącona stosowana jest głównie w formie maści, zawiesin i zasypek, zwykle w stężeniu od 5% do 30%.
Czytaj również: Siarka strącona – adekwatności i zastosowanie
Działanie farmakologiczne siarki obejmuje kilka istotnych mechanizmów, które sprawiają, iż jest ona niezwykle skuteczna w leczeniu różnych problemów skórnych:
- Keratolityczne – wspomaga usuwanie martwego naskórka, co czyni ją pomocną w leczeniu trądziku, łuszczycy oraz innych chorób związanych z nadmiernym rogowaceniem skóry.
- Sebostatyczne – zmniejsza nadmierne wydzielanie łoju, co sprawia, iż jest efektywna w terapii trądziku oraz łojotokowego zapalenia skóry.
- Przeciwbakteryjne – skutecznie zwalcza bakterie, w tym Cutibacterium acnes, które są główną przyczyną powstawania trądziku.
- Przeciwgrzybicze – eliminuje grzyby, co czyni ją pomocną w leczeniu grzybic skóry.
- Przeciwpasożytnicze – zwalcza pasożyty, takie jak świerzbowce czy nużeniec, eliminując je z powierzchni skóry i łagodząc stany zapalne.
Przykłady receptur z siarką
Zawiesiny
Zawiesina z ichtiolem
Rp.
Ichthammoli 2,5
Sulfuris ppt.
Zinci oxidi
Talci veneti aa 10,0
Glyceroli 5,0
Aquae ad 50,0
Mf. susp.
Wykonanie: w moździerzu kolejno rozcieramy proszki siarkę, tlenek cynku i talk. Następnie dodajemy glicerol i dokładnie ucieramy. Do uzyskanej mieszanki dodajemy ichtiol, a po dokładnym wymieszaniu stopniowo wlewamy wodę, uzupełniając do 50,0 g, nieustannie mieszając. Alternatywnie można zacząć od odważenia ichtiolu w parownicy, a następnie rozpuścić go w wodzie. Tak przygotowany roztwór dodajemy do wcześniej przygotowanej mieszanki proszków z glicerolem.
Zastosowanie: zawiesina ta jest polecana w leczeniu trądziku pospolitego, łojotokowego zapalenia skóry oraz w przypadkach występowania nadmiernego wydzielania łoju. Dzięki ichtiolowi, który działa przeciwzapalnie, oraz siarce, która reguluje wydzielanie sebum, preparat efektywnie oczyszcza skórę i zapobiega tworzeniu się nowych wykwitów.
Czytaj także: Rp. Ammonii bituminosulfonas 10,0 Lanolinum 45,0 Vaselinum flavum 45,0 M. f. ung.
Aqua cosmetica Kummerfeldi
Rp.
Sulfuris ppt. 5,0
Camphorae 1,5
Gummi arab. 1,5
Aquae Calcis ad 50,0
Mf. susp.
Wykonanie: gumę arabską rozpuszczamy w 5,0 g wody wapiennej. W moździerzu rozcieramy kamforę z kilkoma kroplami etanolu 96% i siarką. Następnie dodajemy roztwór gumy arabskiej i mieszamy, aż powstanie zawiesina. Stopniowo uzupełniamy wodą wapienną do 50,0g.
Zastosowanie: Aqua cosmetica Kummerfeldi to preparat stosowany przede wszystkim w leczeniu trądziku młodzieńczego oraz w przypadkach nadmiernego wydzielania łoju.
Sprawdź też: Rp. Calcii oxydati 1,0 Aquae purificatae q.s. Sulfuris ppt. 2,0 M. f. sol. D.S. Na brodawki
Zawiesina z detreomycyną
Rp.
Ac. salicylici 0,5
Detreomycini 0,75
Sulfuris ppt. 2,0
Camphorae 1,5
Zinci oxidi
Talci veneti aa 3,7
Ethanolum 70% ad 50,0
Mf. susp.
Wykonanie: lek wykonujemy w warunkach aseptycznych. Kwas salicylowy i detreomycynę rozpuszczamy w etanolu. Następnie do mieszanki dodajemy roztarte proszki: siarkę, tlenek cynku i talk. Intensywnie mieszamy całość, aby uzyskać jednolitą zawiesinę.
Zastosowanie: zawiesina ta znajduje zastosowanie w leczeniu zmian skórnych wywołanych bakteriami i grzybami. Dzięki obecności detreomycyny, działa przeciwbakteryjnie, podczas gdy kwas salicylowy przyspiesza złuszczanie martwego naskórka. Siarka i tlenek cynku wspierają proces leczenia, zwłaszcza przy trądziku oraz łojotokowym zapaleniu skóry.
Zobacz też: Rp. Camphorae 6,0 Gummi arabici 6,0 Sulfuris ppt 20,0 Aquae calcis ad 200,0 M. f. susp.
Maści
Prosta maść siarkowa
Rp.
Sulfuris ppt. 20,0
Vaselini ad 100,0
Mf. ung.
Wykonanie: siarkę dokładnie rozcieramy w moździerzu, a następnie stopniowo dodajemy wazelinę. Mieszamy, aż do uzyskania jednolitej maści.
Zastosowanie: maść siarkowa, w stężeniu 5-30%, jest skutecznie stosowana w leczeniu świerzbu.
Czytaj również: Rp. Picis liquidae Pini Sulfuris ppt. aa 5,0 Pastae Zinci ad 100,0 M. f. pastae
Maść z siarczkiem rtęci
Rp.
Hydrargyri sulfuridi rubri 0,25
Sulfuris ppt. 1,25
Zinci oxidi pastae ad 25,0
Mf. ung.
Wykonanie: siarkę rozcieramy, a następnie dodajemy siarczek rtęci, który również należy dokładnie rozetrzeć. Następnie ucieramy z odrobiną parafiny i dodajemy pastę cynkową, dobrze mieszając, aby uzyskać jednolitą konsystencję.
Zastosowanie: maść z siarczkiem rtęci jest stosowana w miejscowym leczeniu trądziku pospolitego. Dzięki adekwatnościom przeciwbakteryjnym i ściągającym, skutecznie oczyszcza skórę, redukuje stany zapalne oraz pomaga w gojeniu zmian skórnych związanych z trądzikiem.
Czytaj także: Rp. Hydr. sulf. rubri 0,25 Neomycini 0,7 Hydrocortisoni 0,4 Sulf. ppt 0,7 Ac. salicylici 0,3 Vaselini albi 5,5 Lekobaza ad 25,0 M. f. ung.
Maść z balsamem peruwiańskim
Rp.
Ac. salicylici 1,0
Balsami peruviani 3,0
Sulfuris ppt. 20,0
Ricini olei 20,0
Vaselini albi ad 100,0
Mf. ung.
Wykonanie: w moździerzu najpierw rozcieramy balsam peruwiański z olejem rycynowym, aż do uzyskania jednorodnej mieszaniny. Następnie dodajemy kwas salicylowy i siarkę, dokładnie ucierając całość. Na końcu stopniowo dodajemy wazelinę, mieszając do uzyskania jednolitej maści.
Zastosowanie: stosowana w leczeniu stanów zapalnych skóry, takich jak wypryski i egzema. Ma działanie złuszczające, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.
Autor: mgr farm. Magdalena Kozdroń
Bibliografia:
- Farmakopea Polska XII, 2020.
- Jachowicz, R. (red.). Receptura Apteczna. Wydanie III. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2015. ISBN 978-83-200-4894-0.
- Cieślik P, Żołna B, Woźniczka K, i inni. Receptura niezbędnik dla początkujących i zaawansowanych. Wydanie 2022. Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków. ISBN 978-83-66756-25-0.
