Wakacje: okazja do próbowania nowych doświadczeń
Wakacje to czas, w którym młodzież częściej sięga po używki, w tym papierosy, e-papierosy i saszetki nikotynowe. Zjawisko to dotyczy również Polski, gdzie młodzi ludzie coraz chętniej eksperymentują z np. snusami. Eksperci ostrzegają, iż wakacje to szczególnie niebezpieczny czas, gdyż mniejsza kontrola, nuda i presja rówieśnicza sprzyjają sięganiu po substancje uzależniające. W Polsce brakuje przepisów dotyczących zakazu zakupu e-papierosów i saszetek nikotynowych dla nastolatków. W efekcie młodzi mogą bez trudu kupować je.
– Jest rzeczą absolutnie karygodną, aby nastolatek w Polsce mógł dzisiaj pójść do sklepu i legalnie kupić beznikotynowego e-papierosa czy saszetki z nikotyną – mówi prof. Krzysztof J. Filipiak, specjalista chorób wewnętrznych i prezes Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny "Medycyna XXI".
Jego słowa przywołuje materiał prasowy Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny "MEDYCYNA XXI". Ekspert apeluje o szybkie wprowadzenie zakazu sprzedaży takich używek młodym ludziom, by zapobiec ich uzależnieniu i uważa, iż taki zakaz powinien pojawić się jeszcze przed wakacjami 2025.
Problem sięgania po używki w wakacje nie dotyczy tylko Polski. Z danych amerykańskiej agencji SAMHSA wynika, iż w czerwcu i lipcu 5 tysięcy młodych ludzi codziennie sięga po papierosa po raz pierwszy. To wzrost o 25-40 proc. w porównaniu z innymi miesiącami roku.
Nastolatki nie traktują ich jak używkę
W Polsce największą popularnością cieszą się e-papierosy, które bez zawartości nikotyny są dostępne prawie dla wszystkich, więc młodzież chętnie je kupuje. Co gorsza, wiele osób uważa e-papierosy za mniej szkodliwe, co nie jest prawdą. Zawierają one metylonikotynę, substancję, która może być bardziej toksyczna i uzależniająca niż nikotyna.
– Metylonikotyna jest zdecydowanie bardziej toksyczna niż nikotyna i prawdopodobnie uzależnia silniej – mówi we wspomnianych materiałach prof. Katarzyna Koziak, ekspert w dziedzinie biochemii. Eksperci zgodnie zauważają, iż w wakacje młodzież ma więcej wolnego czasu i zwykle kontrola ze strony dorosłych nie jest aż tak mocna. W tym okresie pojawia się także większa presja rówieśnicza, co sprzyja sięganiu po używki.
– Mniejsza kontrola, nuda, złudne poczucie dorosłości, łatwość zakupu czy presja rówieśnicza – to czynniki mogące stanowić zachętę do eksperymentowania z używkami – mówi prof. Filipiak. Fundacja "Żyjmy Zdrowo" oraz inne organizacje prozdrowotne apelują do rządu o szybkie wprowadzenie zakazu sprzedaży e-papierosów i saszetek nikotynowych osobom niepełnoletnim. Zgodnie z zapowiedziami, projekt nowelizacji jest w trakcie prac. Każdy dzień zwłoki działa na niekorzyść zdrowia młodzieży i na korzyść producentów tych szkodliwych produktów.
E-papierosy o atrakcyjnych smakach, takich jak mojito czy pinacolada, kuszą młodzież i stanowią substytut słodyczy. Dla wielu nastolatków stają się one pierwszym krokiem do nałogu nikotynowego. Z danych Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny wynika, iż e-papierosy stały się główną furtką do uzależnienia od nikotyny wśród młodzieży, często jeszcze przed ukończeniem 15. roku życia.
Ministerstwo Zdrowia wznowi prace
Jak podaje portal strefaedukacji.pl sejmowa komisja zdrowia już w pierwszej połowie maja zajmie się projektem ustawy, który ma na celu ograniczenie dostępności tych wyrobów, zwłaszcza wśród nieletnich. Komisja Europejska przekazała uwagi do projektu, jednak nie wpłynęły one na przedłużenie zawieszenia prac nad nowym prawem. Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało, iż proces legislacyjny zostanie wznowiony.
Ostatnio o wznowienie prac legislacyjnych apelowała też w oficjalnym piśmie do Ministerstwa Zdrowia Rzeczniczka Praw Dziecka, Monika Horna-Cieślak. Zauważała, iż obecne przepisy nie obejmują tych wyrobów, co stwarza lukę prawną, umożliwiającą łatwy dostęp do nich przez dzieci i młodzież. Z danych, na które powoływała się RPD wynika, iż młodsze osoby coraz częściej sięgają po snusy i saszetki nikotynowe, nie zdając sobie sprawy z ich uzależniającego działania.
Chociaż projekt ustawy jest już w trakcie prac legislacyjnych, eksperci zwracają uwagę na konieczność wprowadzenia systemowych działań edukacyjnych, prewencyjnych i terapeutycznych, które pomogą skutecznie walczyć z uzależnieniami nikotynowymi wśród najmłodszych. W tym kontekście pojawiają się postulaty powołania centralnego biura do koordynowania polityki nikotynowej w Polsce oraz opracowania strategii przeciwdziałania nikotynizmowi.
Zbliżające się wakacje, czas, w którym młodzież zyskuje większą swobodę, tylko podkreślają pilną potrzebę wprowadzenia nowych regulacji. jeżeli przepisy nie zostaną wprowadzone przed wakacjami, może to skutkować dalszym wzrostem liczby młodych osób sięgających po produkty nikotynowe. Zatem w trosce o zdrowie przyszłych pokoleń, konieczne staje się jak najszybsze zakończenie prac nad nowelizacją przepisów.
