„Zadbajmy o dobrostan” – inauguracja Roku Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki

Zdjęcie: „Zadbajmy o dobrostan” – inauguracja Roku Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki

15 stycznia 2025 roku w Senacie RP odbyła się konferencja „Zadbajmy o dobrostan”, zorganizowana z okazji ustanowienia roku 2025 Rokiem Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki.

Celem konferencji było podkreślenie znaczenia edukacji zdrowotnej i profilaktyki. Wzięli w niej udział eksperci z różnych dziedzin medycyny, przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz instytucji publicznych, którzy dyskutowali na temat wyzwań i możliwości związanych z promocją zdrowia oraz profilaktyką chorób. Podczas paneli tematycznych rozmawiano m.in. o stanie zdrowia populacji Polski, otyłości, stylu życia nastolatków oraz o wnioskach z pracy Rady Programowej ukazujących priorytety w zakresie edukacji zdrowotnej i profilaktyki na rok 2025.

Uczestnicy konferencji „Zadbajmy o dobrostan”, która odbyła się 15 stycznia 2025 r. w Senacie RP (foto: Łukasz Kamiński, Kancelaria Senatu)

Małgorzata Kidawa-Błońska, Marszałek Senatu RP, wyraziła nadzieję, iż Rok Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki przyczyni się do wzrostu świadomości Polek i Polaków, a także uświadomi, jak duże znaczenie dla zdrowia ma profilaktyka. Podkreśliła, iż bardzo potrzebne jest edukowanie wszystkich – i tych najmłodszych, i tych najstarszych – w jaki sposób mądrze dbać o zdrowie. – Jestem dumna, iż Senat ustanowił Rok Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki, bo w ten sposób przypominamy, także my, politycy, iż o własne zdrowie trzeba dbać, najlepiej od dziecka. Na wystawie możemy obejrzeć nowoczesny sprzęt medyczny, który ratuje zdrowie, kiedy go już zabraknie – powiedziała.

Minister zdrowia Izabela Leszczyna w swoim wystąpieniu również podkreślała rolę profilaktyki i promocji zdrowia. Zwróciła uwagę na to, jak istotna jest rola młodych ludzi w budowaniu społeczeństwa świadomego, dbającego o profilaktykę i dobrostan. Nie zabrakło też wątku dotyczącego wprowadzenia edukacji zdrowotnej w szkołach, która zgodnie z planami ma być wprowadzona we wrześniu tego roku. – Edukacja zdrowotna musi stać się immanentną częścią edukacji w polskiej szkole w ogóle i tak się stanie – podkreślała.

– To istotny krok w kierunku wzmacniania świadomości zdrowotnej i odpowiedzialności za zdrowie w naszym społeczeństwie. Wyzwania zdrowotne, przed którymi staje całe społeczeństwo, pokazują, jak istotna jest rola profilaktyki w naszym codziennym życiu – mówiła podsekretarz stanu Paulina Piechna-Więckiewicz. – Współpraca instytucji państwowych, resortów, samorządów i organizacji pozarządowych jest kluczowa. Tylko wspólnymi działaniami możemy budować zdrowe i świadome społeczeństwo – dodała, podkreślając znaczenie współpracy międzyresortowej, m.in. w zakresie szczepień przeciwko HPV w szkołach.

Programy „Moje Zdrowie” i nowoczesne badania przesiewowe

Minister Izabela Leszczyna zapowiedziała wprowadzenie programu „Moje Zdrowie” (zastąpi on program „Profilaktyka 40 Plus”), skierowanego do osób dorosłych. Dzięki niemu będzie można przebadać się bardziej kompleksowo i uzyskać wsparcie specjalistów, np. jeżeli chodzi o interpretację wyników badań. – Umiemy je umieścić w jakiejś normie, którą mamy podaną, ale przecież to jest bardziej złożone i do tego potrzebujemy lekarza – wyjaśniała. – Jestem przekonana, iż wprowadzanie pewnymi etapami tego programu od maja nam się uda – zapowiedziała.

Ministerstwo Zdrowia wprowadza także zmiany do programu profilaktyki raka szyjki macicy. – Nie mogę nie powiedzieć o jeszcze jednej, chyba bardzo pozytywnej rzeczy. Wprowadzamy do programu profilaktyki raka szyjki macicy nowoczesne badanie przesiewowe HPV HR. Badanie, które pozwala wykryć groźne wirusy onkogenne i wprowadzamy cytologię na podłożu płynnym. Rozmawiałam o tym z wieloma z państwa od kilku miesięcy i rzeczywiście robimy to – poinformowała.

Promocja profilaktyki i kondycja Polaków

Senator Beata Małecka-Libera, wyjaśniając tytuł konferencji, zaznaczyła, iż dobrostan to subiektywnie postrzegane przez poczucie szczęścia, pomyślności, zadowolenie ze stanu życia. To ostatnie zapewnia dobry stan zdrowia zarówno psychicznego, jak i fizycznego. Przewodnicząca Komisji Zdrowia przedstawiła też wnioski z pracy Rady Programowej REZiP, wśród których jest potrzeba przygotowania rekomendacji i dobrych praktyk w zakresie promocji profilaktyki i edukacji zdrowotnej. W Roku Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki na stronie internetowej Senatu będzie można śledzić wszystkie wydarzenia organizowane w ramach tych obchodów.

Dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego dr Bernard Waśko podkreślił, iż Polaków populacyjnie cechują gorsze wskaźniki dotyczące oczekiwanej długości życia w stosunku do średniej w krajach UE i wyższa śmiertelność, której można by uniknąć. Różnica to aż 4-5 lat w przypadku mężczyzn (w stosunku do państw tzw. piętnastki różnica wynosi 8 lat) i 2-3 lata w przypadku kobiet. Według danych GUS z 2023 roku, przeciętne trwanie życia mężczyzn w Polsce wynosiło 74 lata i 7 miesięcy, a kobiet – 82 lata.

Zdrowie komunikacyjne

O ochronie zdrowia komunikacyjnego mówił prof. Henryk Skarżyński, dyrektor Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach. – Myśląc o ochronie zdrowia komunikacyjnego, nie mogę nie myśleć przede wszystkim o badaniach przesiewowych, które mogą i powinny dotyczyć każdej populacji i powinny być realizowane w skali powszechnej – zaznaczył. Ochrona zdrowia komunikacyjnego ma na celu skuteczne zapobieganie zaburzeniom komunikacji, wyrównanie szans zdrowotnych, edukacyjnych, społecznych i zawodowych we wszystkich grupach wiekowych. Poziom jakości komunikacji jest niezwykle istotny, ponieważ przekłada się bezpośrednio na to, jak człowiek funkcjonuje na co dzień. Podkreślił, iż od zdrowia komunikacyjnego zależy rozwój współczesnych społeczeństw.

Słuch jest niezwykle istotny i decyduje o możliwości rozwoju komunikacji, ale nie tylko – także o rozwoju mowy, języka, edukacji, życia i pracy. Mówi się o przesiewowych badaniach słuchu u dzieci, dorosłych i seniorów – prof. Henryk Skarżyński proponuje, by rozpoczynać ich przeprowadzanie już od wieku prenatalnego. – Od 21. tygodnia życia prenatalnego droga słuchowa jest pierwszym i najważniejszym kanałem odbierającym informacje z otoczenia, które kształtują naszą inteligencję. W tym okresie możemy wpływać pozytywnie i możemy wpływać negatywnie na to, co się dzieje z płodem, z jego drogą słuchową, centralnym układem słuchowym, gdzie dochodzi do budowania połączeń sieci neuronalnej – wyjaśniał. Pozytywne odbieranie dźwięków z otoczenia to kształtowanie inteligencji, predyspozycji i możliwości człowieka w przyszłości.

Przybliżył główne założenia projektu ochrony zdrowia komunikacyjnego. Znalazły się wśród nich: powszechne badania przesiewowe narządów zmysłów; organizacja w każdej szkole stanowisk do badań; uruchomienie innowacyjnego Krajowego Programu Rehabilitacji Narządów Zmysłów; zwiększenie liczby wykonywania usług wysokospecjalistycznych, głównie u dzieci; zwiększenie efektywności usług medycznych, skrócenie czasu leczenia i zmniejszenie kosztów w obrębie kilku specjalności; zwiększenie liczby wczesnych kwalifikacji w zakresie otochirurgii, rynologii, fonochirurgii, chirurgii okulistycznej i podstawy czaszki; wzrost kwalifikacji i wiedzy kadry medycznej w zakresie wykorzystania nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji;wzrost o 50 proc. wczesnej identyfikacji docelowych grup pacjentów kwalifikowanych do najnowszych metod leczenia; zwiększenie oddziaływania edukacyjnego na całe społeczeństwo w dbaniu o swoje zdrowie i zwiększenie poziomu interakcji pomiędzy pacjentem a terapeutą (asystent lekarza); przeciwdziałanie izolacji, wykluczeniu wzrostu schorzeń neurodegeneracyjnych

Relacja z wydarzenia dostępna jest tutaj.

——
Senat Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę o ustanowieniu roku 2025 Rokiem Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki na 20. posiedzeniu XI kadencji w dniu 10 października 2024 r. Celem tej inicjatywy jest zwiększenie świadomości społecznej na temat profilaktyki zdrowotnej oraz promowanie zdrowego stylu życia. Kampanie społeczne, przedsięwzięcia edukacyjne i programy profilaktyczne mają na celu zmniejszenie dystansu między Polską a krajami Unii Europejskiej, które notują niższe statystyki zachorowań na choroby przewlekłe.

Tekst: Marta Jakubiak
Foto: Łukasz Kamiński, Kancelaria Senatu; senat.gov.pl