W diagnozie i terapii logopedycznej, jednym z aspektów, który jest niezbędny do rozpoznania przyczyn dotyczących nieprawidłowości z zakresu rozwoju mowy jest wykluczenie występowania wad słuchu u dziecka. Często logopeda słyszy od rodzica, iż badanie słuchu było już wykonane i nie wykazało żadnych anomalii. Taka informacja na etapie poszukiwania przyczyn trudności dotyczących nabywania kompetencji komunikacyjnych jest dla specjalisty istotna. Jednak nie zawsze wyklucza nieprawidłowości w zakresie przetwarzania słuchowego.
Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (APD) lub inaczej Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (CAPD) dotyczy zaburzeń w funkcjonowaniu zmysłu słuchu, które jest przyczyną nieprawidłowości na poziomie CUN, z jednoczesnym stwierdzeniem prawidłowej budowy ucha i pracy części obwodowej.
Występowanie trudności z prawidłowym odbiorem docierających do nas dźwięków, jest wówczas związane z uszkodzeniem centralnej części układu słuchowego. Postawienie prawidłowej diagnozy jest o wiele trudniejsze w przypadku występowania APD. Nierzadko rodzice przechodzą długą drogę i wędrują od drzwi do drzwi lekarzy, jak i różnych terapeutów.
Inną przyczyną utrudnień w rozpoznaniu tej nieprawidłowości jest fakt, iż badania weryfikujące przetwarzanie słuchowe, jest przeprowadzane w Polsce najwcześniej w wieku 4 lat, a w profilaktyce i okresowych badaniach kontrolnych takie badanie nie występuje.
Czym objawia się APD?
Zawsze występują zaburzenia w rozumieniu mowy. Dziecko nie jest w stanie przetwarzać prawidłowo mowy, przez co wypowiedź może stać się niezrozumiała. Nie będzie to dotyczyło wszystkich dźwięków, dlatego zaobserwujemy dużą zmienność w zakresie rozumienia mowy, co przebiega zupełnie inaczej w przypadku głuchoty lub niedosłuchu. Rozwój mowy jest opóźniony, zasób słownictwa jest ubogi, podobnie jak umiejętność formułowania wypowiedzi i prowadzenia dialogu – naturalna konsekwencja występowania znaczących trudności z percepcją słuchową. Nauka pisania i czytania jest wyzwaniem dla dziecka i wymaga od niego większego wysiłku. Objawem, który nasila się wraz ze wzrostem potrzeb związanych z utrzymywaniem i inicjowaniem interakcji, są trudności emocjonalno – społeczne. Nieustanne i powtarzające się problemy z „nadążaniem” za rówieśnikami stają się nierzadko przyczyną występowania frustracji oraz rezygnowania z kontaktów społecznych.
Możemy podejrzewać u dziecka Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego, gdy zaobserwujemy również takie objawy jak:
- trudności z różnicowaniem głosek (dźwięczna – bezdźwięczna)
- problemy z koncentracją
- trudność z lokalizowaniem źródła głosu
- bóle głowy i poczucie zmęczenia po przebywaniu w głośnym miejscu
W procesie diagnostycznym w kierunku stwierdzenia Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego, poza logopedą i psychologiem, bierze również udział lekarz audiolog, który ostatecznie potwierdza lub wyklucza występowanie tej przypadłości, która nierzadko jest mylona z zespołem nadpobudliwości z deficytem uwagi. Poprawne postawienie diagnozy jest kluczem do podjęcia działań, które mogą w znaczny sposób przyczynić się do zmian w układzie słuchowym, przez tworzenie się nowych połączeń nerwowych, do czego najczęściej stosuje się terapię metodę Neuroflow.
Świadomość istnienia trudności z zakresu przetwarzania słuchowego jest niezwykle ważna, gdyż specyfika objawów nie jest na tyle charakterystyczna, by jednoznacznie naprowadzić specjalistów na prawdziwe źródło ich występowania. Obserwacja objawów i kierowania rodziców do audiologa jest zatem najważniejsze w rozpoznawaniu APD.
Żródła:
https://neuroflow.pl/pl/trening-sluchowy/neuroflow-aktywny-trening-sluchowy
Senderski, Rozpoznawanie i postępowanie w zaburzeniach przetwarzania słuchowego u dzieci,
„Otolaryngologia” 2014, vol. 13 (2), s. 78.
Photo by Alireza Attari on Unsplash
Tekst opracowała
Ewelina Damska
Z wykształcenia jestem neurologopedą, filologiem, nauczycielem przedszkola oraz terapeutą metody Growth Trough Play System (GPS).
Pełnię również funkcję wicedyrektora w Terapeutycznym Punkcie Przedszkolnym Neuromind dla dzieci ze spectrum autyzmu.
Poza prowadzeniem terapii i angażowaniem się w rozwijanie przedszkola, zajmuję się także procesem adaptacji dziecka oraz prowadzeniem szkoleń dla rodziców, którzy rozpoczynają współpracę z placówką.
Szczególnie interesuję się rozwijaniem kompetencji komunikacyjnych oraz wprowadzaniem komunikacji wspomagającej.
W mojej pracy towarzyszy mi dużo ciekawości drugiem człowiekiem oraz dążenie do prawdy i autentyczności, które należą do moich wartości
