Wśród zaburzeń emocjonalnych okresu dzieciństwa najczęściej występują zaburzenia lękowe, które charakteryzują się długotrwałym i chronicznym przebiegiem. Symptomy, jakie pojawiają się to zwykle ból brzucha, ból głowy, napięcie mięśniowe, nadmierna potliwość czy uczucie dławienia bądź duszenia. W tekście omówione zostaną trzy rodzaje zaburzeń lękowych, a mianowicie zespół uogólnionego lęku, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne oraz lękowe zaburzenia separacyjne.
Zespół uogólnionego lęku
Pierwszy rodzaj zaburzeń łączy się z:
- napięciem,
- nerwowowścią,
- problemami ze snem.
Zazwyczaj występuje w formie nierealistycznego i nadmiernego lęku bądź niepokoju, który nie jest powiązany z żadną w tej chwili występującą sytuacją.
Lęk może dotyczyć obawy przed otrzymaniem negatywnej oceny w szkole, choroby najbliższych, odrzucenia, wyśmiania przez rówieśników, zakładając wyłącznie negatywne scenariusze przebiegu sytuacji. Pomimo licznych zapewnień o braku wskazanych problemów, dziecko nie odczuwa ulgi, przez cały czas zamartwiając się.
Zaburzenia kompulywno-obsesyjne
Natomiast obsesje, czyli uporczywe i natrętne myśli, które wywołują u dzieci lęk, dotyczą głównie sfery utrzymania adekwatnej higieny osobistej, przemocy bądź urazów ciała. U młodzieży lęk budzą zarazki występujące na klamkach drzwi i w łazienkach. Kompulsje określane jako zachowania powtarzające się w celu zmniejszenia lęku lub cierpienia zauważamy np. podczas wielokrotnego mycia się, ciągłego porządkowania, układania książek i zabawek.
Lękowe zaburzenia separacyjne
W końcu, lękowe zaburzenia separacyjne diagnozowane są u dzieci poniżej 18. roku życia, polegają na niewłaściwym dla danego etapu rozwoju, nadmiernym lęku związanym z oddzieleniem od domu rodzinnego lub osób, do których dziecko jest przywiązane najmocniej, ale też w przypadku, gdy pociecha spodziewa się bądź ma obawy, iż jakieś nieszczęście spowoduje rozdzielenie.
Szczególnie dostrzegamy wyżej wymienione reakcje, gdy u dziecka obecna jest trwała niechęć lub odmowa chodzenia do szkoły, przedszkola, zajęcia dodatkowe. Nagle pojawiają się liczne skargi na dokuczające objawy fizyczne, jak gorączka, ból brzucha itp. Dzieci nie tylko nie lubią rozstawać się z rodzicem w miejscach publicznych, ale również niechętnie przebywają w domu same – bez towarzystwa osoby, z którą są najmocniej związane emocjonalnie.
Niekiedy występują choćby koszmary senne na temat rozłąki, stąd również płacz bądź krzyki przez sen. Ponadto, pociechy odmawiają zaśnięcia bez obecności rodzica w pobliżu, nie wspominając o spaniu poza miejscem zamieszkania, np. podczas obozu, wycieczki, koloni. Dziecko poszukuje ratunku prosząc o przeczytanie bajki na dobranoc, przytulenie bądź położenie się obok dziecka w łóżku, dzięki czemu zyskuje poczucie bezpieczeństwa i komfort, gdyż ma rodzica przy sobie.
Lęk przed separacją i oddzieleniem jest naturalną częścią rozwoju każdego dziecka, ale stanowi trudne przeżycie zarówno dla małej pociechy, jak i rodziców. W przypadku, gdy dany stan utrzymuje się dłuższy czas należy zwrócić się o pomoc do specjalisty, a w ostateczności podjąć odpowiednią formę terapii.
