Wzrosty na rynku prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych

Coraz więcej posiadaczy prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych – ostatnio odnotowano wzrost o ponad 12 proc. rok do roku.

W ostatnich dwunastu latach stale zwiększa się zainteresowanie prywatną opieką medyczną dostępną za pośrednictwem dodatkowych, prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych – w literaturze określanych jako ubezpieczenia kosztów leczenia¹. Na koniec 2024 r. liczba osób objętych polisami ubezpieczeń zdrowotnych wyniosła 5,39 mln, a składka przypisana brutto osiągnęła prawie 2,3 mld zł². Tym samym odnotowano wzrost ubezpieczonych o ponad 12 proc., a wzrost składki – o ponad 35 proc. rok do roku.

Należy przy tym zaznaczyć, iż dane te nie obejmują abonamentów medycznych, a ich faktyczna skala nie jest znana. Według raportu PwC rynek ubezpieczeń i abonamentów łącznie wygenerował w 2023 r. przychody o wartości 6,9 mld zł³ . Dane sprawozdawcze wyraźnie potwierdzają coroczny trend wzrostowy w przypadku ubezpieczeń zdrowotnych i, biorąc pod uwagę rosnący popyt na tego typu produkt, zasadne jest więc założenie podobnego trendu w przypadku zainteresowania abonamentami medycznymi. Prognozy PIU na 2025 rok również przewidują dalszyc wzrost udziału ubezpieczeń zdrowotnych w rynku i znaczenia w systemie ochrony zdrowia⁴. Faktyczna liczba osób posiadających już prywatną opiekę (w formie ubezpieczenia lub abonamentu) jest więc z pewnością istotnie wyższa niż poniższe 14,7 proc. obywateli.

Wykres 1. Liczba osób posiadających prywatne ubezpieczenia zdrowotne w Polsce na przestrzeni lat (dane kwartalne)

Opracowanie własne na podstawie danych PIU

Szczególnie popularną formą zakupu prywatnej opieki medycznej jest oferta grupowa, finansowana lub zapewniana przez pracodawców w formie dodatkowego benefitu⁵. Argumentem pojawiającym się za tego typu benefitem pozapłacowym jest przede wszystkim szybszy dostęp do leczenia i, w efekcie, szybszy powrót pracownika do pracy. Według raportu Medicover „Zdrowie. Praca. Ekonomia”, zapewnienie prywatnego pakietu medycznego skraca czas absencji chorobowej i redukuje koszty pracodawcy z tego tytułu o 1462 zł rocznie na pracownika⁶. Podobne wnioski wysnuwa PIU, podkreślając rolę prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych jako odpowiedź na zmiany demograficzne (w tym populacji aktywnej zawodowo) oraz jako element strategii biznesowej⁷.

Aktualnie na rynku dostępna jest oferta od kilku ubezpieczycieli (oraz firm medycznych w przypadku abonamentów). Rośnie nie tylko liczba posiadaczy prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych, ale również ceny tego typu produktów. Niezależnie od wybranej formy, coroczne podwyżki składek stały się już standardem. Wpływ na rosnące ceny na rynku prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych mają przede wszystkim:

• rosnący popyt – wynikający między innymi z kondycji publicznego systemu,
• szkodowość ubezpieczenia – koszty wykorzystanych usług i obsługi ubezpieczenia,
• wzrost cen usług medycznych,
• dostęp do nowych technologii i bardziej zaawansowanych procedur medycznych.

Nie bez znaczenia jest kondycja publicznego systemu oraz otoczenie gospodarcze.

Tabela 1. Inflacja w kategorii zdrowie w latach 2022–2024 (średnioroczna)

Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Wyzwania stojące przed prywatną opieką medyczną nie są dalekie od publicznego systemu: rosnący popyt na usługi, koszty i (naturalnie) ograniczone zasoby. Nie jesteśmy w tym odosobnieni, gdyż problemy te dotyczą większości krajów. Według globalnego badania firmy Mercer „Health on Demand”, niezależnie od poziomu rozwoju ekonomicznego kraju i funkcjonującego systemu ochrony zdrowia, istotnym wyzwaniem pozostaje dostęp do opieki medycznej, a pracodawcy odgrywają istotną rolę jako źródło jej finansowania. Szczególnie narażeni na ograniczenia w dostępie do świadczeń zdrowotnych są pracownicy o niższych dochodach, którzy z powodów finansowych opóźniają leczenie, ograniczają jego zakres lub całkowicie z niego rezygnują.

Z raportu wynika, iż ponad 20 proc. pracowników nie ma pewności, czy będzie dysponować wystarczającymi środkami na zaspokojenie swoich potrzeb zdrowotnych. Obawy te najczęściej zgłaszają kobiety, osoby zatrudnione w niepełnym wymiarze godzin oraz pracownicy z chorobami współistniejącymi. Problem ten dotyczy nie tylko opieki ambulatoryjnej, często oferowanej i finansowanej przez pracodawców w formie prywatnych ubezpieczeń, ale również dostępu do leków, pogłębiając tym samym nierówności w zdrowiu również wśród osób aktywnych zawodowo.
Nie sposób oprzeć się wrażeniu, iż obowiązki ustawodawcy w zakresie zapewnienia obywatelom dostępu do opieki zdrowotnej są w pewnym stopniu cedowane na pracodawców. Ci, chcąc nie chcąc, ponoszą istotne i systematycznie rosnące koszty finansowania prywatnej opieki medycznej dla swoich pracowników. Również sami pracownicy coraz częściej odczuwają konsekwencje tych zmian, mierząc się z regularnymi podwyżkami cen pakietów medycznych, zwłaszcza w sytuacjach, gdy muszą samodzielnie finansować pakiet, dopłacać do szerszego zakresu usług lub dokupują ochronę dla członków rodziny. Jednocześnie należy zauważyć, iż brak jest rozwiązań systemowych, które promowałyby finansowanie opieki zdrowotnej dla pracowników i wspieranie profilaktyki zdrowotnej w miejscu pracy. W efekcie ani pracodawcy ani pracownicy, mimo rosnących kosztów świadczeń zdrowotnych, nie mogą liczyć na żadne ulgi czy zachęty podatkowe, które rekompensowałyby te wydatki lub motywowały do inwestowania w zdrowie.
Tymczasem warto zwrócić uwagę na przykład Czech, gdzie od początku tego roku wprowadzono oddzielny roczny limit zwolnienia z podatku dla świadczeń pracowniczych związanych ze zdrowiem do wysokości średniego rocznego wynagrodzenia⁸. Świadczenia związane ze zdrowiem obejmują: płatności za opiekę medyczną, zakup urządzeń medycznych przepisanych przez lekarza oraz usługi udzielane przez zarejestrowanych dostawców. Założeniem wprowadzonego oddzielnego limitu jest zapewnienie pracownikom większej liczby świadczeń zdrowotnych, których znaczenie przybiera na sile. Co ważne, kwoty są zwolnione z podatku i składek ubezpieczeniowych po stronie pracownika⁹. W tym miejscu warto wspomnieć, iż w Czechach składka na powszechne ubezpieczenie zdrowotne wynosi 13,5 proc., z czego 4,5 proc. jest finansowane przez pracowników, a 9 proc. przez pracodawców¹⁰. Wprowadzone rozwiązanie umożliwia zatem oferowanie benefitów zdrowotnych, które stają się bardziej przystępne finansowo dla pracowników.

Zwiększające się koszty prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych (i abonamentów medycznych) stanowią poważne wyzwanie zarówno dla ubezpieczonych, jak i – w przypadku benefitów pozapłacowych – dla pracodawców. Pytaniami bez odpowiedzi pozostają, jak długo pracownicy i pracodawcy będą ponosić ten ciężar w obecnej formie i jakie ewentualne formy kontroli kosztów zostaną zaproponowane przez rynek na własną rękę.

Przypisy:

1. Osak M., Więckowska B., Oferta dodatkowych ubezpieczeń chorobowych w Polsce, w: Społeczne aspekty ubezpieczenia, red. T. Szumlicz, SGH, Warszawa 2005
   
2. Prywatne ubezpieczenia zdrowotne coraz popularniejsze – wyniki za 2024 r., PIU: https://piu.org.pl/prywatne-ubezpieczenia-zdrowotne-coraz-popularniejsze-wyniki-za-2024-r/, 6.07.2025
   
3. Rynek ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce: szansa na dwucyfrowy wzrost, PWC, czerwiec 2023: https://www.pwc.pl/pl/publikacje/rynek-ubezpieczen-zdrowotnych-w-polsce.html, 1/07/2025
   
4. Prognozy na 2025 rok – istotne kwestie dla branży ubezpieczeniowej, PIU: https://piu.org.pl/blogpiu/prognozy-na-2025/, 6/07/2025
5. https://wellbeingpolska.pl/benefity-pracownicze-w-2025-roku-top-10-rozwiazan/, dostęp 6.06.2025 r.
   
6. https://biuroprasowe.medicover.pl/292822-wspieranie-pracownikow-w-dbaniu-o-zdrowie-to-inwestycja-wyniki-9-raportu-praca-zdrowie-ekonomia-perspektywa-2023, dostęp 28.04.2025
   
7. Prognozy na 2025 rok – istotne kwestie dla branży ubezpieczeniowej, PIU: https://piu.org.pl/blogpiu/prognozy-na-2025/, 6/07/2025
   
8. https://expat-tax.cz/employee-benefits-what-changed-in-2024-and-2025/
9. https://accace.com/tax-exemption-on-health-benefits-in-the-czech-republic/
   
10. Czech Rebuplic. Individual – other taxes, PWC: https://taxsummaries.pwc.com/czech-republic/individual/other-taxes.

Artykuł dr n. o zdr. Agaty Olearczyk, adiunkt w Zakładzie Innowacji w Ochronie Zdrowia Szkoły Głównej Handlowej.