Wysokie stężenie sugeruje, iż doszło do zawału serca. Takie są normy troponin

Zdjęcie: INTERIA.PL


Choroby układu sercowo-naczyniowego są jedną z wiodących przyczyn zgonów na świecie. Według raportów amerykańskich towarzystw naukowych oraz WHO (Światowej Organizacji Zdrowia,) liczba zgonów z powodu chorób układu krążenia przekracza 17 mln na rok. Prym wiedzie choroba niedokrwienna serca, najczęściej spowodowana miażdżycą tętnic wieńcowych. W procesie diagnozowania chorób układu krążenia jednym z głównych źródeł informacji są badania laboratoryjne, m.in. oznaczenie poziomu troponin sercowych. O czym mówi wzrost tych charakterystycznych białek i kiedy jest to badanie obowiązkowe? Odpowiadamy. Czym jest zawał serca? W prostych słowach, zawał serca jest martwicą mięśnia sercowego, która powstaje wskutek niedokrwienia części serca. Niedokrwienie spowodowane jest zwężeniem lub całkowitym zamknięciem tętnicy wieńcowej, zaopatrującej serce w krew. Zawał serca potocznie nazywany jest "atakiem serca" i wszyscy kojarzymy jego charakterystyczne objawy: ból zamostkowy, uczucie duszności, kłucie klatki piersiowej, problemy z oddychaniem i drętwienie lewej ręki. Zawał serca jest najcięższą postacią ostrego zespołu wieńcowego, na który składają się:Reklama zawał serca z uniesieniem odcinka ST (odcinek pracy serca w zapisie EKG),zawał serca bez uniesienia odcinka ST, orazniestabilna dławica piersiowa. W przebiegu zawału serca dochodzi do obumarcia fragmentu mięśnia sercowego z powodu niedotenienia. Obumierająca tkanka mięśniowa, która buduje serce, zaczyna uwalniać do krążenia substancje normalnie zawarte w komórkach. Jedną z nich są troponiny mięśnia sercowego. Czym są troponiny? Troponiny to frakcja białek, wchodzących w skład tzw. aparatu kurczliwego kardiomiocytów (komórek męśniowych mięśnia sercowego) i mięśni szkieletowych. Są to białka wysoce specyficzne wyłącznie dla serca i mięśni poprzecznie prążkowanych szkieletowych, dlatego wzrost ich stężenia zawsze określa jakiś stopień uszkodzenia tych dwóch grup mięśni. Wśród troponin wyróżnia się: troponinę TnC - przyłączającą wapń podczas skurczu mięśniatroponinę TnI - wiążącą aktynę i hamującą jej kontakt z miozynątroponinę TnT - wiążącą tropomiozynę. Ponieważ troponina C nie występuje w formie swoistej wyłącznie dla mięśnia sercowego, nie znalazła zastosowania w praktyce klinicznej do oceny parametrów zawału mięśnia sercowego. Zastosowanie kliniczne w tym przypadku znalazły za to frakcje T oraz I, przy czym pierwsza z nich osiąga maksimum stężenia we krwi od 24 do 96 h od rozpoczęcia zawału serca, natomiast druga - w czasie od 12 do 24 h po zawale. Wysoki poziom troponin utrzymuje się od 4 do 10 dni, po czym zaczyna spadać. Jest to związane z procesem naprawczym kardiomiocytów, u których rozpoczyna się bliznowacenie rozerwanych fragmentów mięśnia sercowego. Troponiny są najbardziej czułymi i swoistymi markerami uszkodzenia kardiomiocytów. U pacjentów ze świeżym zawałem istotny wzrost ich wartości obserwuje się już w jedną godzinę od rozpoczęcia zawału serca. Troponiny to marker ilościowy, zatem im wyższe jest ich stężenie, tym wyższe prawdopodobieństwo uszkodzenia mięśnia sercowego. Wysokie troponiny - o czym świadczą? Istnieją inne stany i choroby, w których występuje wzrost stężenia troponin we krwi. Związane jest to głównie z rozpadem i uszkodzeniem komórek mięśni szkieletowych i mięśnia sercowego. Do takich chorób i stanów należą między innymi: kardiomiopatie,sepsa, wstrząs i rozległe oparzenia,rozwarstwienie aorty,ciężka niewydolność nerek,ostry incydent neurologiczny, np. udar lub krwotok podpajęczynówkowy,procedury wykonywane na sercu,stłuczenie serca,ekstremalny wysiłek fizyczny z rozpadem mięśni szkieletowych (rabdomiolizą),strukturalne choroby serca,zatorowość płucna,tachykardia,leki kardiotoksyczne. Kiedy badać troponiny? Jedynym sensownym powodem badania troponin jest podejrzenie ostrego zespołu wieńcowego, ewentualnie podejrzenie rozpadu komórek mięśni poprzecznie prążkowanych - szkieletowych. Krew do badania pobiera się z żyły lub tętnicy. adekwatny poziom troponin mieści się w przedziale: TnI - < 9 - 80 ng/l TnT - < 9 - 22 ng/l, a zakres wartości referencyjnych jest zależny od metody oznaczenia i należy zawsze sprawdzać go na wyniku. Inne markery, wykorzystywane w diagnostyce ostrych zespołów wieńcowych Oczywiście, nie samą troponiną żyje człowiek, dlatego w badaniach, które pomogą stwierdzić, czy doszło do ostrego zespołu wieńcowego, wykorzystywane są także inne markery biologiczne. Należą do nich: frakcja sercowa kinazy kreatynowej (CK - MB),mioglobina,leukocyty,OB,CRP,kopeptyna. Decyzję, czy mamy do czynienia z ostrym zespołem wieńcowym lekarze podejmują na podstawie trzech parametrów: objawy przedmiotowe i podmiotowe,wyniki badań laboratoryjnych orazzapis EKG. Należy pamiętać, iż "objawy sercowe" to zawsze powód do zachowania wzmożonej czujności i stanowią powód do natychmiastowego wezwania pogotowia ratunkowego. Źródła: Dembińska - Kieć A., Naskalski J. W. (red.), Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Urban & Partner, Wrocław 2002. Praca zbiorowa, Interna Szczeklika 2023, Medycyna Praktyczna, Kraków 2023.https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/152291,troponiny-sercowe (dostęp z dn. 16.11.2024). CZYTAJ TAKŻE: