Leki na ADHD działają poprzez zwiększanie poziomu neuroprzekaźników w mózgu pomagają poprawić koncentrację i zmniejszyć nadpobudliwość. Pozwalają też pacjentom radzić sobie z impulsywnym zachowaniem lub problemami z zadaniami umysłowymi, takimi jak planowanie i organizacja. Chociaż leki te są skuteczne u wielu osób, lekarze i pacjenci powinni być świadomi potencjalnych skutków ubocznych dla zdrowia psychicznego. Szczególnie gdy dawka przyjmowanego leku jest wysoka.
– Leki pobudzające nie mają górnej granicy dawki na etykietach, a dawka jest czynnikiem ryzyka psychozy i powinna być głównym czynnikiem branym pod uwagę przy przepisywaniu leków pobudzających — powiedziała dr Lauren Moran, badaczka, która bada stosowanie, korzyści i ryzyko związane z lekami w dużych populacjach.
Zespół Moran w szpitalu McLean w Belmont, MA, przeprowadził badania dotyczące przyjęć na oddział ratunkowy. Badacze zauważyli, iż pacjenci, którym przepisano leki, takie jak Adderall (asparaginian jednowodnego i siarczanu amfetaminy oraz siarczanu i cukrzanu dekstroamfetaminy), mieli większe szanse na wystąpienie manii lub psychozy w ciągu miesiąca od zażycia leku. Wyniki opublikowano w czwartek w czasopiśmie The American Journal of Psychiatry.
- Czytaj również: Co zamiast atomoksetyny na ADHD? Oto wytyczne…
Analiza objęła 1374 osoby hospitalizowane z powodu manii lub psychoz. Dodatkowo uwzględniono też 2748 osób hospitalizowanych z powodu innych schorzeń psychicznych, najczęściej depresji, lęku lub obu. Hospitalizacje miały miejsce między 2005 a 2019 rokiem, a osoby te miały od 16 do 35 lat. Wybrano ten przedział wiekowy, ponieważ jest on typowy dla początku psychozy lub schizofrenii. Naukowcy byli w stanie kontrolować inne potencjalne wpływy, takie jak używanie substancji, jak poinformowali.
Pacjenci psychiatryczni, którym niedawno przepisano leki będące pochodnymi amfetaminy, mieli ponad dwa razy większe prawdopodobieństwo zdiagnozowania psychozy lub manii w porównaniu z osobami, które ich nie przyjmowały. Osoby, które przyjmowały duże dawki, miały ponad pięciokrotnie większe ryzyko.
Leki na ADHD i psychoza
Powiązanie między psychozą lub manią a lekami na ADHD będących pochodnymi amfetaminy zauważono już w wcześniejszych badaniach. Jednak to najnowsze dostarcza nowych szczegółów na temat tego, jak dawkowanie może wpływać na ryzyko. A najwyższe ryzyko, jak poinformowali naukowcy, zaobserwowano u osób przyjmujących 30 miligramów lub więcej dekstroamfetaminy (odpowiednik 40 miligramów Adderallu).
– Istnieją dwa rodzaje leków stymulujących często przepisywanych na ADHD: leki amfetaminowe i leki metylofenidatowe. Naukowcy zauważyli konkretnie, iż osobom przepisywanym leki metylofenidatowe (sprzedawane pod wieloma nazwami handlowymi, w tym Ritalin i Concerta) nie towarzyszyło zwiększone ryzyko psychozy lub manii. Zwiększone ryzyko ograniczało się do leków stymulujących, takich jak Adderall i Vyvanse – podsumowuje portal WebMD.
- Czytaj również: Lek na złe zachowanie… historia metylofenidatu
Naukowcy zastrzegają, iż ich badanie ma ograniczenia. Przede wszystkim ich dane obejmowały tylko osoby hospitalizowane, a zatem wykluczały osoby z mniej poważnymi problemami ze zdrowiem psychicznym. Mimo to doszli do wniosku, iż „wyniki badania sugerują, iż należy zachować ostrożność przy przepisywaniu dużych dawek amfetamin, z regularnym badaniem przesiewowym w kierunku objawów psychozy lub manii”.
Źródło: ŁW/WebMD
