Trwające ponad rok negocjacje nie doprowadziły do polubownego rozwiązania sprawy dostaw szczepionek przeciw COVID-19. Firma Pfizer skierowała ją na ścieżkę sądową, a wstępna rozprawa jest wyznaczona na 6 grudnia – poinformowało Ministerstwo Zdrowia.
Spór z firmą farmaceutyczną Pfizer dotyczy kontraktów zobowiązujących Polskę do zakupu kolejnych partii szczepionek przeciwko COVID-19. W obliczu wielomiesięcznej nadpodaży tych preparatów, a także obciążeń dla finansów publicznych w konsekwencji rosyjskiej agresji zbrojnej na Ukrainę, Polska postanowiła renegocjować umowy zawarte na wcześniejszym etapie pandemii COVID-19. Pfizer pozwał Polskę za niewywiązanie się z umowy szczepionkowej. „Dziennik Gazeta Prawna” poinformował w środę, iż koncern żąda zapłaty 6 mld zł, a sprawa dotyczy 60 mln szczepionek przeciw COVID-19, których Polska nie odebrała. Pozew został złożony w Brukseli.
Rzeczniczka resortu zdrowia Iwona Kania w informacji udostępnionej PAP napisała, iż 12 kwietnia 2022 r. Polska notyfikowała koncernowi Pfizer wystąpienie siły wyższej, stanu wyższej konieczności, związanej z konsekwencjami agresji zbrojonej Rosji na Ukrainę. Mechanizm ten – jak wyjaśniła – wynika z umowy zawartej między Polską a Pfizer; jest to kontrakt unijny. W notyfikacji wskazano, iż z uwagi na niemożliwą do przewidzenia wcześniej sytuację związaną z nadzwyczajnym wsparciem, jakiego udziela nasz kraj uchodźcom wojennym z Ukrainy oraz rządowi ukraińskiemu, Polska wnioskowała o zaprzestanie produkcji i dostarczania dawek szczepionek na potrzeby naszego kraju.
Rzecznik MZ wskazała ponadto, iż sytuacja, w której znalazła się Polska, została szczegółowo przedstawiona Komisji Europejskiej, która zawierała w imieniu państw członkowskich umowy na zakup szczepionki przeciw COVID-19, i producentom szczepionek, w tym firmą Pfizer. Kontrakt z Pfizer dotyczy największej liczby szczepionek i najwyższej kwoty zapłaty za nie – „W pierwszej kolejności podjęliśmy próby kompromisowego rozwiązania zaistniałej sytuacji z przedstawicielami koncernu Pfizer – na forum unijnym, bilateralnie i w tym poprzez zaangażowanie przedstawicieli Komisji Europejskiej w rozmowy z Pfizer. Przedstawiciele Pfizer – mimo wielokrotnych deklaracji, iż są gotowi do dialogu z Polską i rozumieją sytuację, w której polski rząd koncentruje wysiłki na rzecz pomocy krajowi ogarniętemu wojną – nie przedstawili faktycznych rozwiązań tej nadzwyczajnej sytuacji”. Trwające ponad rok negocjacje nie doprowadziły do polubownego rozwiązania tej sprawy i firma Pfizer skierowała ją na ścieżkę sądową. „Wstępna rozprawa sądowa odbędzie się 6.12.2023 r.” – podała Iwona Kania.
Minister zdrowia Katarzyna Sójka, pytana o pozew koncernu Pfizer, powiedziała w środę w TVN24, iż „jest pewne światełko, które będzie mówić, iż mamy szansę, by w dobry sposób zakończyć ten proces. Zaznaczyła, iż sprawa jest trudna, ale dotyczy nie tylko Polski. Jest więcej krajów, które mają podobny problem – wskazała. W kwietniu 2022 r. ówczesny rzecznik Ministerstwa Zdrowia Wojciech Andrusiewicz informował, iż Polska ma zapasy szczepionek przeciw COVID-19 i „nie może przyjmować kolejnych dostaw, o czym poinformowano koncern Pfizer i Komisję Europejską. „Zmieniła się sytuacja epidemiczna, ale przede wszystkim geopolityczna, zmienić muszą się kontrakty na szczepionki przeciw COVID-19” – mówił w kwietniu 2022 r. w wywiadzie dla PAP ówczesny szef MZ Adam Niedzielski.
W styczniu 2023 Adam Niedzielski wskazywał, iż Moderna i Pfizer bardzo różnią się w podejściu do kwestii uelastycznienia kontraktów na szczepionki przeciw COVID-19. Zdecydowanie to dwa różne światy. „Dziękuję Modernie za otwartość, zrozumienie naszego stanowiska i w końcu przeformułowanie kontraktu. Koncern Pfizer, niestety, jak na razie cechuje brak wszystkich tych cech” – oceniał. W maju w liście otwartym do udziałowców koncernu Pfizer, minister Niedzielski podnosił, iż firma planuje dostarczyć do Europy setki milionów szczepionek, choć jest to całkowicie bezcelowe z punktu widzenia zdrowia publicznego. „Konieczna jest gruntowna zmiana kontraktów szczepionkowych” – akcentował. (PAP)
