Likwidacja tzw. pułapki rentowej i wprowadzenie systemowej asystencji osobistej to rozwiązania, które zwiększyłyby zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami – powiedział PAP wiceminister rodziny Łukasz Krasoń. Wyraził nadzieję, iż usługi asystenckie wejdą w życie w przyszłym roku.
Państwowa Inspekcja Pracy w raporcie opublikowanym na początku maja zauważyła, iż mimo postępu technologicznego odsetek osób z wyższym wykształceniem wśród osób z niepełnosprawnościami pozostaje niski i wynosi zaledwie 12 proc., podczas gdy w ogólnej populacji Polaków wskaźnik ten sięga 40 proc.
W ostatnim kwartale 2024 r. zarejestrowanych było 553 tys. aktywnych zawodowo osób z niepełnosprawnościami, co oznacza, iż ponad 2,3 mln takich osób pozostaje bez pracy.
Wiceminister rodziny Łukasz Krasoń podkreślił, iż zwiększenie zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami jest wyzwaniem, na które trzeba spojrzeć wieloaspektowo. Wskazał, iż oprócz działań edukacyjnych ważne jest wprowadzenie rozwiązań legislacyjnych, jak asystencja osobista i zniesienie tzw. pułapki rentowej.
„Jestem wielkim zwolennikiem i ambasadorem tego, aby tak zwana pułapka rentowa została zlikwidowana. Nie powinniśmy karać osób z niepełnosprawnościami za to, iż chcą działać, chcą godnie zarabiać i być bardziej samodzielnymi” – podkreślił Krasoń.
Zauważył, iż postulat ten środowisko osób z niepełnosprawnościami podnosi od lat. Zaznaczył, iż wprowadzenie zmian w tym zakresie wymaga analiz.
„To też nie jest sytuacja zerojedynkowa, jak niektórzy podnoszą, ale mogę zapewnić, iż będę robił wszystko, by przekonać każdego nieprzekonanego do tego, iż to rozwiązanie nie będzie kosztem, ale inwestycją” – powiedział Krasoń.
Z tzw. pułapką rentową mają do czynienia osoby z niepełnosprawnością rezygnujące z pracy lub awansu zawodowego, by nie przekroczyć progów dochodowych uprawniających do renty socjalnej lub renty z tytułu niezdolności do pracy.
Świadczenie można utracić częściowo, jeżeli osiąga się przychód większy niż 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia z ostatniego kwartału, lub całkowicie, gdy zarabia się 130 proc. tej kwoty.
Zdaniem wiceministra rodziny do zwiększenia zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami przyczyni się też ustawa o asystencji osobistej. Krasoń zaznaczył, iż będzie to innowacyjne rozwiązanie, dlatego „prace nad projektem są skrupulatne”.
„Oczywiście, chciałbym, żeby to się działo dużo szybciej. Powiedziałbym nawet, iż ustawa o asystencji powinna być nie miesiąc temu, nie pół roku temu, ale pięć lat temu” – powiedział Krasoń.
Projekt jest na etapie Stałego Komitetu Rady Ministrów.
„Robimy wszystko, aby ten proces zamknąć jak najszybciej, abyśmy mogli w końcu w Sejmie, przy mam nadzieję pełnej sali, wszyscy podnieść rękę za tą ustawą” – powiedział Krasoń.
Jak dodał, liczy na to, iż w przyszłym roku usługi asystenckie będą ustawowo dostępne dla wszystkich, kto tego potrzebuje.
„Od samego początku projektowaliśmy, iż przyszły rok to będzie ten czas, kiedy asystent, już ustawowo zagwarantowany przez państwo, pojedzie do domu osób z niepełnosprawnościami” – podkreślił.
Na stronach Rządowego Centrum Legislacji projekt ustawy o asystencji osobistej znalazł się w grudniu 2024 r. Przeszedł konsultacje społeczne, międzyresortowe, był poprawiany i zmieniany. Wcześniej wiele zastrzeżeń do niego złożyło Ministerstwo Finansów.
Według regulacji zaproponowanej przez MRPiPS z usług osobistego asystenta będzie mogła bezpłatnie skorzystać osoba z niepełnosprawnością od 13. do 65. roku życia. Miesięczny wymiar godzin asystencji i zakres wsparcia będą ustalane indywidualnie przez powołany do tego zespół. Projekt powstał w Biurze Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Łukasza Krasonia.
Obecnie usługi asystenckie realizowane są przez MRPiPS w ramach czasowych programów kierowanych do samorządów i organizacji pozarządowych. Nie ma systemowego uregulowania usług asystenckich tak, by każda osoba potrzebująca miała do nich dostęp.
W Sejmie procedowany jest prezydencki projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami. Regulacja w październiku 2024 r. trafiła do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Według propozycji prezydenta usługa ma być dostępna w każdym powiecie dla osób powyżej 18 lat i być finansowana z budżetu państwa. Projekt przewiduje od 40 do 200 godzin asystencji osobistej miesięcznie. (PAP)
Karolina Kropiwiec, fot. freepik.com
Data publikacji: 09.06.2025 r.
