Właściwości zdrowotne kawy i herbaty

Wiele osób nie wyobraża sobie życia bez kawy czy herbaty. Poza walorami smakowymi, działają one pozytywnie na organizm. Jak wpływa na zdrowie picie kawy i herbaty?

Spis treści

• Dlaczego ludzie tak kochają kofeinę? Wpływ kawy na organizm.
• Jak kawa wpływa na serce?
  • Czy kawa powoduje nadciśnienie?
• Kawa a poziom cukru we krwi
• Ile kawy dziennie można bezpiecznie pić?
  • Jakie są skutki nadmiernego spożywania kofeiny?
  • Czy kofeina znajduje się tylko w kawie?
• Czarna, zielona czy biała? Która herbata ma największy wpływ na zdrowie?
  • Dlaczego herbata ziołowa nie jest herbatą?
• Herbata a choroby sercowo-naczyniowe
• Czy picie herbaty i kawy jest zdrowe? – Podsumowanie.

Dlaczego ludzie tak kochają kofeinę? Wpływ kawy na organizm.

Wiele osób pije kawę, bo odpowiada im jej specyficzny smak. Jednak przyczyna, która sprawia, iż ten napój jest aż tak popularny na całym świecie, to wpływ kawy na mózg. Działa ona pobudzająco, ze względu na zawartość kofeiny. Substancja ta:

• zwiększa energię,
• zmniejsza zmęczenie,
• poprawia wydolność fizyczną,
• wyostrza czujność,
• poprawia koncentrację,
• przyśpiesza tempo reakcji.[1]

Jak kawa wpływa na serce?

Jak pokazują dane, spożywanie kawy nie zwiększa ryzyka wystąpienia incydentów, takich jak zawał serca czy udar mózgu.[2] Według wielu badań, kawa wypijana w umiarkowanych ilościach, czyli 3-5 filiżanek dziennie, może zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych (chorób serca, tętnic, żył).[2,3]

Czy kawa powoduje nadciśnienie?

Wśród ludzi istnieje przekonanie, iż picie kawy może się przyczynić do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Jednak nie jest to prawdą. Badania nie wykazały związku między spożywaniem tego napoju a pojawieniem się nadciśnienia.[4]

Kawa a poziom cukru we krwi

Dzięki składnikom zawartym w kawie, wpływa ona pozytywnie na przemianę glukozy (cukru). Z tego powodu może zmniejszać ryzyko wystąpienia cukrzycy.[2,5,6] Oczywiście mowa tutaj o piciu gorzkiej kawy, bez dodatku cukru.

Ile kawy dziennie można bezpiecznie pić?

U zdrowej osoby za bezpieczną granicę uznaje się 400 mg kofeiny dziennie, czyli około 4-5 filiżanek kawy parzonej.[7] Oczywiście na zawartość kofeiny wpływa wiele czynników, takich jak: rodzaj ziaren, sposób parzenia, wielkość kubka. Uznaje się, iż średni kubek kawy parzonej zawiera około 95 mg kofeiny. Taka sama objętość kawy rozpuszczalnej zawiera jej około 60mg.[8]

Jakie są skutki nadmiernego spożywania kofeiny?

Przy zbyt dużym stosowaniu kofeiny może pojawić się:

• bezsenność,
• przyspieszone bicie serca,
• mdłości,
• ból głowy,
• niepokój.[6]

Czy kofeina znajduje się tylko w kawie?

Kofeina znajduje się nie tylko w kawie, ale co ciekawe, także w herbacie. Mówimy wtedy o teinie, ale wciąż jest to ten sam związek.[^[9]] Na ogół, w filiżance kawy znajduje się więcej kofeiny niż w takiej samej ilości herbaty. Tutaj także ma wpływ wiele czynników, jak: ilość substancji użytej do przygotowania napoju, wielkość kubka, rodzaj ziaren lub typ herbaty. Przyjmuje się, iż średni kubek czarnej herbaty zawiera około 47 mg kofeiny, a zielonej około 28 mg. Ponadto, kofeinę można znaleźć m.in. w czekoladzie lub napojach energetyzujących.[7]

Czarna, zielona czy biała? Która herbata ma największy wpływ na zdrowie?

W naszym kraju dużą popularnością cieszy się czarna herbata. Jednak to zielona i biała zawierają więcej dobroczynnych substancji, a tym samym mają większy pozytywny wpływ na zdrowie.[5]

Dlaczego herbata ziołowa nie jest herbatą?

Powszechnie mówi się „herbata ziołowa” na napary przygotowywane z różnych ziół, np. z mięty, rumianku, melisy. Herbata to napój zrobiony z liści herbaty chińskiej. Dlatego herbatki ziołowe nią nie są. Nie zawierają one kofeiny oraz mają inne działanie na organizm. Efekty takiego naparu są różne, w zależności od tego, jaką roślinę użyto do jego zrobienia.[10] Przykładowo, napój przyrządzony z mięty będzie dobrym środkiem w zwalczaniu niestrawności czy też wzdęć.[11] Natomiast ten zrobiony z lipy pomoże w łagodzeniu objawów przeziębienia.[12]

Herbata a choroby sercowo-naczyniowe

Choroby układu krążenia, czyli te dotyczące serca i naczyń krwionośnych, są przodującą przyczyną śmiertelności.[13] Jak pokazują badania, większe spożycie herbaty zmniejsza ryzyko śmierci z ich powodu, w tym wystąpienia zawału serca czy też udaru.[14]

Czy picie herbaty i kawy jest zdrowe? – Podsumowanie.

Picie kawy i herbaty ma wiele zalet i może przynieść pozytywne efekty dla zdrowia. Jednak jak zawsze, kluczem jest umiar.

Wykaz źródeł

^[1] Surma S. et al.: Kawa – lekarstwo, używka i narkotyk. Psychiatria. 2020. 17(4), 237-246.

^[2] Nieber, K. The Impact of Coffee on Health. Planta Medica. 2017. 83(16), 1256–1263.

^[3] Harvard T.H. Chan: Moderate coffee, tea consumption can be part of healthy lifestyle for most. 2020. [Dostęp: 29.11.22]

^[4] Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej: Czy nadciśnienie wyklucza kawę? [Dostęp: 29.11.22]

^[5] Ding M, Bhupathiraju SN, Chen M, van Dam RM, Hu FB. Caffeinated and decaffeinated coffee consumption and risk of type 2 diabetes: a systematic review and a dose-response meta-analysis. Diabetes Care. 2014 Feb;37(2):569-86.

^[6] Sirotkin AV, Kolesárová A. The anti-obesity and health-promoting effects of tea and coffee. Physiol Res. 2021. 70(2):161-168.

^[7] FDA: Spilling the Beans: How much Caffeine is too much? 2018. [Dostęp: 29.11.22]

^[8] Harvard T.H. Chan: Caffeine. [Dostęp: 29.11.22]

^[9] National Geographic Polska: Teina – siła drzemiąca w herbacie. 2017. [Dostęp: 29.11.22]

^[10] Harvard Health Publishing. Harvard Medical School: The health benefits of 3 herbal teas. 2021. [Dostęp: 29.11.22]

^[11] European Medicines Agency: European Union herbal monograph on Mentha x piperita L., folium. 2020. [Dostęp: 29.11.22]

^[12] European Medicines Agency: Community herbal monograph on Tilia cordata Miller, Tilia platyphyllos Scop., Tilia x vulgaris Heyne or their mixtures, flos. 2012. [Dostęp: 29.11.22]

^[13] WHO: Cardiovascular diseases. [Dostęp: 29.11.22]

^[14] NIH – National Cancer Institute: NCI study of tea drinkers in the UK suggests health benefits from black tea. 2022. [Dostęp: 29.11.22]

Zdrowa Huta

• Obserwuj