Wirus RSV – wszystko co powinniśmy o nim wiedzieć

Jeśli zastanawiasz się, co to jest wirus RSV, to musisz wiedzieć, iż jest to patogen, który może powodować poważne infekcje dróg oddechowych. Szczególnie niebezpieczny jest dla niemowląt i osób starszych, jednak może również dotknąć zdrowych dorosłych. Co warto o nim wiedzieć i dlaczego jest on taki groźny?

Jak wyglądało odkrycie wirusa RSV?

Wirus RSV (Respiratory Syncytial Virus) to syncytialny wirus oddechowy. Został on po raz pierwszy zidentyfikowany w 1956 roku przez Morrisona i Andersona, którzy pracowali w National Institutes of Health w Stanach Zjednoczonych. Wyizolowano go z wydzieliny dróg oddechowych dzieci cierpiących na ciężkie infekcje układu oddechowego. Na początku wirus RSV jako wirus nabłonka oddechowego był mylnie klasyfikowany jako wirus grypy, jednak dalsze badania wykazały, iż jest to zupełnie inny wirus, charakteryzujący się specyficzną strukturą i zachowaniem. Podobnie jak patogen grypy wywołuje on określone choroby zakaźne.

Odkrycie omawianego patogenu stanowiło istotny krok w zrozumieniu przyczyn ciężkich infekcji dróg oddechowych u dzieci. W efekcie możliwe stało się opracowanie strategii prewencyjnych oraz terapii, które do dziś są stosowane w walce z wirusem RSV.

Czym charakteryzuje się wirus RSV?

Wirus RSV jest wirusem RNA. Charakteryzuje się on sporą zakaźnością i łatwością rozprzestrzeniania się. Zakażenie RSV odbywa się drogą kropelkową. Źródłem zakażenia RSV mogą być zarówno osoby kaszlące i kichające, jak i niewykazujące widocznych objawów choroby. Infekcje wywołane przez wirus RSV są szczególnie powszechne w okresie jesienno-zimowym.

Omawiany czynnik chorobotwórczy często powoduje zapalenie oskrzelików i prowadzi do ciężkiego zapalenia płuc u najmłodszych dzieci poniżej piątego roku życia. Objawy zakażenia wirusem RSV obejmują suchy kaszel, katar, gorączkę, ból gardła, zapalenie ucha środkowego, a w cięższych przypadkach duszności czy świsty oddechowe. Rozpoznanie zakażenia RSV nie jest jednak łatwe. Typowe objawy wirusa RSV (np. obrzęk śluzówek nosa) do złudzenia przypominają bowiem infekcje górnych dróg oddechowych. Mogą być zatem mylnie interpretowane jako zwykłe przeziębienie, co utrudnia wczesną diagnozę i odpowiednie leczenie.

U dorosłych infekcje wywołane wirusem RSV zwykle mają łagodny przebieg, ale osoby starsze cierpiące często na niedobory odporności w niektórych przypadkach mogą doświadczać poważnych komplikacji w postaci np. zapalenia mięśnia sercowego. Najważniejsze objawy zakażenia wirusem RSV u dorosłych mogą obejmować trudności w oddychaniu, ból w klatce piersiowej, bóle mięśni i nasilony suchy kaszel.

Jak rozpoznać zakażenie wirusem RSV u dzieci i osób starszych?

W diagnostyce wirusa RSV lekarze skupiają się głównie na wykrywaniu antygenów wirusa RSV w badanym materiale. Do tego celu służą odpowiednio dobrane metody bezpośrednie (np. testy molekularne albo immunofluorescencja). W tym przypadku najistotniejsze znaczenie ma dynamika zmian poziomu przeciwciał. Trzeba mieć świadomość, iż w przebiegu zakażenia RSV przeciwciała IgA, IgM oraz IgG pojawiają się najpierw w drogach oddechowych w pochodzących z nich wydzielinach, a dopiero w dalszej kolejności w surowicy krwi. Miano przeciwciał wzrasta do 6 tygodni od momentu zakażenia, a następnie ulega szybkiemu obniżeniu. Na świeże zakażenie wirusem RSV wskazuje obecność w badanych próbkach przeciwciał IgM oraz IgG.

Zdj. 1. Osoba zarażona wirusem RSV.

Kto jest narażony na ciężkie infekcje wywołane wirusem RSV?

Najbardziej narażone na ciężkie infekcje wywołane przez wirus RSV są niemowlęta, zwłaszcza te urodzone przedwcześnie, oraz dzieci z chorobami układu oddechowego bądź serca. Dla tych grup populacyjnych zakażenie wirusem RSV stanowi spore zagrożenie zdrowotne, nierzadko prowadząc do hospitalizacji i poważnych komplikacji. Wirus RSV u dzieci może być naprawdę niebezpieczny, dlatego nie wolno go bagatelizować.

Osoby starsze, szczególnie te z chorobami przewlekłymi, takimi jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc czy cukrzyca, również są w grupie podwyższonego ryzyka. U tych pacjentów zakażenia wirusem RSV nierzadko wywołują ciężkie zapalenia płuc, które wymagają opieki medycznej.

Jak postępować w celu prewencji?

Zapobieganie zakażeniu wirusem RSV opiera się głównie na przestrzeganiu podstawowych zasad higieny oraz niwelowaniu ryzyka ekspozycji na wirusa. Częste mycie rąk, unikanie kontaktu z osobami chorymi i regularne dezynfekowanie powierzchni to podstawowe działania, które mogą zmniejszyć ryzyko zainfekowania wirusem RSV.

Dla niemowląt i małych dzieci zaleca się ograniczenie kontaktu z osobami poza najbliższą rodziną, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, kiedy wirus RSV jest bardzo aktywny. Warto również unikać dużych skupisk ludzi i dbać o odpowiednią higienę osobistą dzieci, zwracając szczególną uwagę na mycie rąk przed jedzeniem i po powrocie do domu.

Dla osób z grupy podwyższonego ryzyka (np. pacjentów z obniżoną odpornością) ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarza dotyczących profilaktyki. Może to obejmować stosowanie specjalnych leków profilaktycznych czy szczepionek, które w ostatnim czasie cieszą się sporą popularnością.

Jaką rolę odgrywają szczepionki w zapobieganiu infekcji wywołanej wirusem RSV?

W celu zwalczania zakażeń wirusem RSV została wynaleziona szczepionka, która ma na celu ochronę najbardziej narażonych grup populacyjnych, w tym niemowląt, osób starszych oraz pacjentów cierpiących na niedobory odporności. Skuteczna wakcyna znacząco zmniejsza liczbę ciężkich przypadków infekcji RSV, hospitalizacji i zgonów związanych z tym wirusem.

Długo czekaliśmy na powszechnie dostępną szczepionkę, jednak przed kilkoma miesiącami doszło do jej premiery. Popularny preparat zwalczający wirus RSV Arexvy cieszy się dużą popularnością i jest rekomendowany osobom, które chcą chronić swoje zdrowie przed niechcianymi chorobami.

Poza szczepionką najważniejsze jest stosowanie dostępnych środków prewencyjnych oraz edukacja społeczeństwa na temat wirusa RSV i potencjalnych zagrożeń z nim związanych. Regularne wizyty kontrolne u lekarza, przestrzeganie zaleceń zdrowotnych i świadomość objawów mogą pomóc we wczesnym wykrywaniu i leczeniu infekcji.

Pamiętaj, iż wirus RSV jest naprawdę poważny, dlatego też pod żadnym pozorem nie wolno go bagatelizować, gdyż może przynieść liczne powikłania.