Zmiana ma na celu nie tylko uproszczenie ścieżki pacjenta, ale także realne odciążenie podstawowej opieki zdrowotnej. Lekarze rodzinni zyskają więcej czasu dla pacjentów wymagających opieki, a osoby potrzebujące wsparcia psychologicznego, badań wzroku czy konsultacji sportowej szybciej trafią do odpowiedniego specjalisty.
Psycholog bez skierowania – szansa na szybszą pomoc
Największe emocje budzi decyzja o zniesieniu skierowań do psychologów. To właśnie w tym obszarze potrzeby są dziś największe. W 2024 roku aż 31 proc. Polaków deklarowało objawy depresji lub zaburzeń lękowych, a ponad połowa z nich nie otrzymała żadnego profesjonalnego wsparcia.
Dzięki nowelizacji pacjenci będą mogli udać się do psychologa bez wcześniejszej wizyty u lekarza rodzinnego. Co istotne, psychologowie otrzymali również nowe kompetencje – możliwość kierowania pacjentów do psychiatry, neurologa oraz na leczenie uzależnień. To oznacza krótszą i bardziej skuteczną ścieżkę diagnostyczną, a w wielu przypadkach szybsze rozpoczęcie leczenia.
Reforma ma potencjał odwrócić dramatyczny trend narastających problemów psychicznych w społeczeństwie.
Optometrysta bez skierowania – prostsza droga do okulisty
Kolejna zmiana dotyczy ochrony wzroku. Wizyta u optometrysty będzie teraz możliwa bez skierowania. To szczególnie istotne, bo problemy ze wzrokiem dotykają coraz większej liczby osób, a kolejki do okulistów należą do jednych z najdłuższych w systemie.
Optometryści zatrudnieni w placówkach współpracujących z NFZ będą mogli dodatkowo wystawiać skierowania do okulisty. Dzięki temu pacjenci zyskają szybszy dostęp do specjalistycznej diagnostyki, a ryzyko opóźnień w rozpoznawaniu poważnych chorób oczu zostanie zminimalizowane.
Nowelizacja pozwala też na lepszą profilaktykę – osoby z wadami wzroku lub pierwszymi objawami chorób oczu będą szybciej kierowane do odpowiedniego leczenia.
Lekarz medycyny sportowej bez skierowania – wygoda dla uczniów i sportowców
Reforma obejmuje również medycynę sportową. od dzisiaj pacjenci nie będą musieli uzyskiwać skierowania, aby udać się do lekarza tej specjalizacji.
Lekarze medycyny sportowej zyskali możliwość diagnozowania przeciążeń i urazów, wystawiania zaświadczeń wymaganych przez szkoły oraz kluby sportowe, a także kwalifikowania pacjentów do udziału w zawodach.
Dzięki temu młodzież i dzieci aktywnie uprawiające sport będą mogły szybciej i sprawniej uzyskać niezbędne dokumenty, bez konieczności odwiedzania lekarza rodzinnego. To ogromne ułatwienie dla rodziców, którzy dotąd musieli organizować dodatkowe wizyty tylko po to, aby zdobyć formalne zaświadczenie.
Skrócenie kolejek i mniej biurokracji
Celem nowelizacji jest wyeliminowanie zbędnych etapów w systemie ochrony zdrowia. Lekarze rodzinni nie będą już pełnić roli „pośredników”, którzy wystawiają skierowania, a następnie nie zajmują się dalszym leczeniem pacjenta.
Pacjenci zyskają bezpośredni dostęp do specjalistów, co skróci kolejki i pozwoli szybciej wdrożyć adekwatne leczenie. Z kolei lekarze podstawowej opieki zdrowotnej będą mogli skoncentrować się na swoich najważniejszych zadaniach – diagnozowaniu i prowadzeniu pacjentów przewlekle chorych.
Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Nowelizacja ustawy przyjęta przez Sejm 5 sierpnia 2025 roku zacznie obowiązywać 14 dni po publikacji w Dzienniku Ustaw. Oznacza to, iż pierwsze wizyty bez skierowania będą możliwe już pod koniec sierpnia lub na początku września.
Zmiany nie są pojedynczym rozwiązaniem, ale częścią szerszej reformy systemu ochrony zdrowia. Obejmują one także reorganizację szpitali, rozwój ambulatoriów i poprawę dostępu do specjalistycznej diagnostyki.
Dlaczego reforma jest przełomowa?
Zniesienie skierowań do psychologa, optometrysty i lekarza medycyny sportowej to nie tylko ułatwienie dla pacjentów. To sygnał, iż system ochrony zdrowia zaczyna dostosowywać się do realnych potrzeb obywateli.
W obliczu kryzysu zdrowia psychicznego, rosnących problemów ze wzrokiem i coraz większej aktywności fizycznej społeczeństwa takie zmiany są niezbędne. Reforma to krok w stronę bardziej nowoczesnej, dostępnej i przyjaznej pacjentom opieki zdrowotnej.
