Rozpoczęta w lutym ogólnopolska kwalifikacja wojskowa 2025 wprowadza istotne zmiany, które mogą zaskoczyć zwłaszcza kobiety z określonych grup zawodowych. W przeciwieństwie do powszechnego przekonania, tegoroczne wezwania przed komisję lekarską nie są kierowane wyłącznie do mężczyzn.
Fot. Warszawa w Pigułce / Shutterstock
Ministerstwo Obrony Narodowej objęło obowiązkiem stawiennictwa również kobiety urodzone między 1998 a 2006 rokiem, które studiują lub ukończyły kierunki szczególnie cenne z perspektywy potencjału obronnego państwa. Ta bezprecedensowa skala kwalifikacji, obejmująca około 230 tysięcy osób, stanowi element kompleksowej modernizacji polskich sił zbrojnych i systemu rezerw osobowych.
Proces kwalifikacji wojskowej, trwający od 3 lutego do 30 kwietnia 2025 roku, koncentruje się przede wszystkim na absolwentkach oraz studentkach ostatnich lat kierunków medycznych, farmaceutycznych, weterynaryjnych, psychologicznych, a także specjalności związanych z pielęgniarstwem i ratownictwem medycznym. Wojsko Polskie szczególnie zainteresowane jest osobami posiadającymi kompetencje najważniejsze w przypadku sytuacji kryzysowych czy konfliktów zbrojnych, kiedy zapotrzebowanie na wykwalifikowany personel medyczny gwałtownie wzrasta.
Eksperci ds. bezpieczeństwa podkreślają, iż włączenie kobiet z wybranych specjalności do procesu kwalifikacji wojskowej jest logicznym krokiem w kierunku modernizacji systemu obronnego. W nowoczesnych konfliktach zbrojnych personel medyczny, psychologowie czy specjaliści od zarządzania kryzysowego odgrywają równie istotną rolę jak jednostki bojowe. Wojsko potrzebuje aktualnej bazy danych o potencjalnych specjalistach, których umiejętności mogłyby być wykorzystane w sytuacjach nadzwyczajnych.
Tegoroczna kwalifikacja wojskowa, poza wspomnianymi już kobietami, obejmuje również szereg innych grup. W pierwszej kolejności wezwania otrzymają mężczyźni z rocznika podstawowego – urodzeni w 2006 roku, którzy w bieżącym roku kalendarzowym kończą lub ukończyli 19 lat. Kolejną grupą są mężczyźni w wieku 20-24 lat (urodzeni w latach 2001-2005), którzy dotychczas nie dopełnili obowiązku stawiennictwa i nie mają określonej kategorii umiejętności służby wojskowej.
Przed komisją lekarską muszą również stanąć osoby, które w latach 2023-2024 otrzymały kategorię czasowej niezdolności do służby wojskowej (od B6 do B24), a których okres niezdolności kończy się przed zakończeniem tegorocznej kwalifikacji. Podobnie, jeżeli osoba ma orzeczoną czasową niezdolność do służby wojskowej, której okres kończy się po 30 kwietnia 2025 roku, ale chce wnioskować o zmianę kategorii, również powinna się zgłosić.
Warto podkreślić, iż kwalifikacja wojskowa to również okazja dla ochotników, którzy ukończyli 18 lat i z własnej inicjatywy chcą uregulować swój stosunek do służby wojskowej. Mniej znanym faktem jest również to, iż obowiązek stawiennictwa dotyczy wszystkich osób do 60. roku życia, które wcześniej nie uregulowały swojego stosunku do służby wojskowej – niezależnie od płci.
Mimo obaw, jakie może budzić otrzymanie wezwania na kwalifikację wojskową, szczególnie wśród kobiet, które po raz pierwszy stykają się z tą procedurą, warto podkreślić, iż sam fakt stawiennictwa nie jest równoznaczny z powołaniem do wojska czy przymusowym wcieleniem do służby. Głównym celem całego procesu jest ocena stanu zdrowia oraz aktualizacja ewidencji wojskowej, co ma fundamentalne znaczenie dla planowania obronnego państwa.
Procedura kwalifikacji wojskowej przebiega według ściśle określonego schematu. Po zgłoszeniu się w wyznaczone miejsce (najczęściej są to wydzielone pomieszczenia w urzędach miejskich lub gminnych), pierwszym krokiem jest weryfikacja tożsamości oraz sprawdzenie danych osobowych. Następnie osoba stawająca do kwalifikacji przechodzi podstawowe badania lekarskie, które mają na celu określenie jej ogólnego stanu zdrowia.
Na podstawie przeprowadzonych badań oraz analizy dostarczonych dokumentów medycznych, komisja lekarska przyznaje odpowiednią kategorię umiejętności służby wojskowej. Kategoria A oznacza pełną zdolność do służby wojskowej bez jakichkolwiek ograniczeń. Kategoria B wskazuje na zdolność do służby z pewnymi ograniczeniami wynikającymi ze stanu zdrowia. Kategoria D określa niezdolność do służby w czasie pokoju, natomiast osoby z kategorią E uznawane są za całkowicie niezdolne do służby wojskowej, zarówno w czasie pokoju, jak i wojny.
Po zakończeniu badań i przyznaniu kategorii, osoba otrzymuje książeczkę wojskową – dokument potwierdzający uregulowanie stosunku do służby wojskowej. Jest to istotne, ponieważ brak uregulowanego stosunku do służby wojskowej może w przyszłości skutkować problemami administracyjnymi, na przykład przy ubieganiu się o niektóre stanowiska w administracji publicznej.
Przygotowanie do kwalifikacji wojskowej wymaga skompletowania odpowiednich dokumentów. Podstawowym dokumentem, bez którego nie można się stawić, jest dowód osobisty lub paszport, potwierdzający tożsamość. Bardzo istotne jest również zabranie ze sobą pełnej dokumentacji medycznej dotyczącej przebytych chorób przewlekłych, operacji czy alergii. Komisja lekarska musi mieć pełny obraz stanu zdrowia badanej osoby, aby móc adekwatnie ocenić jej zdolność do służby wojskowej.
Osoby z niepełnosprawnościami powinny zabrać dokumenty potwierdzające ich stan zdrowia, takie jak orzeczenia o niepełnosprawności czy zaświadczenia od lekarzy specjalistów. Również osoby z problemami psychicznymi czy uzależnieniami powinny posiadać odpowiednią dokumentację – komisja lekarska jest zobowiązana do uwzględnienia tych czynników przy wydawaniu orzeczenia.
Istotnym elementem są również dokumenty potwierdzające poziom wykształcenia lub fakt kontynuowania nauki. Może to być świadectwo ukończenia szkoły, dyplom ukończenia studiów czy zaświadczenie o byciu studentem. Dla kobiet z kierunków objętych tegoroczną kwalifikacją szczególnie ważne jest posiadanie dokumentów potwierdzających studiowany kierunek lub uzyskane wykształcenie.
W przypadku niestawiennictwa na kwalifikację wojskową bez uzasadnionej przyczyny, grożą konsekwencje prawne. Zgodnie z przepisami, osoba, która bez usprawiedliwienia nie stawi się przed komisją lekarską w wyznaczonym terminie, może zostać ukarana grzywną, a choćby karą ograniczenia wolności. W skrajnych przypadkach może zostać doprowadzona przymusowo przez policję.
Jeśli z ważnych powodów, takich jak choroba, wyjazd zagraniczny czy inne nieprzewidziane okoliczności, nie można stawić się w wyznaczonym terminie, należy jak najszybciej skontaktować się z adekwatnym organem samorządu terytorialnego i przedstawić stosowne usprawiedliwienie. Możliwe jest wówczas ustalenie nowego terminu stawiennictwa.
Wiele osób zastanawia się, czy wyniki kwalifikacji wojskowej mogą mieć wpływ na ich przyszłą karierę zawodową. Generalnie, sam fakt posiadania określonej kategorii umiejętności służby wojskowej nie powinien wpływać na możliwości zatrudnienia w sektorze cywilnym. Wyjątkiem są niektóre stanowiska w służbach mundurowych czy administracji państwowej, gdzie wymaga się uregulowanego stosunku do służby wojskowej.
Dla kobiet z kierunków medycznych, farmaceutycznych czy psychologicznych, które otrzymają kategorię A lub B, oznacza to przede wszystkim wpisanie do ewidencji osób o kwalifikacjach przydatnych w siłach zbrojnych. W praktyce, w czasie pokoju, nie wiąże się to z żadnymi dodatkowymi obowiązkami. Natomiast w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa państwa czy konfliktu zbrojnego, osoby te mogą zostać powołane do służby zgodnie ze swoimi kwalifikacjami zawodowymi.
Warto zauważyć, iż kwalifikacja wojskowa to również okazja do zapoznania się z ofertą różnych form służby wojskowej. Podczas komisji obecni są przedstawiciele Wojskowego Centrum Rekrutacji, którzy informują o możliwościach związanych ze służbą zawodową, terytorialną czy dobrowolną zasadniczą służbą wojskową. Dla osób zainteresowanych karierą w wojsku jest to dobra okazja do uzyskania szczegółowych informacji z pierwszej ręki.
Wśród młodych ludzi, szczególnie kobiet, które po raz pierwszy stają przed komisją, panuje wiele mitów i nieporozumień dotyczących kwalifikacji wojskowej. Jednym z najpopularniejszych jest przekonanie, iż kwalifikacja automatycznie prowadzi do powołania do wojska. Jak już wspomniano, nie jest to prawdą – głównym celem jest ocena zdrowia i aktualizacja ewidencji.
Innym powszechnym mitem jest przekonanie, iż osoby z wyższym wykształceniem są zwolnione z obowiązku stawiennictwa. W rzeczywistości poziom wykształcenia nie ma wpływu na obowiązek kwalifikacji wojskowej – istotne są jedynie wiek, płeć oraz, w przypadku kobiet, kierunek wykształcenia.
Warto również wspomnieć o perspektywie międzynarodowej. Wiele państw Unii Europejskiej i NATO wprowadza podobne rozwiązania, mające na celu lepsze wykorzystanie potencjału cywilnych specjalistów na potrzeby bezpieczeństwa narodowego. W niektórych państwach, jak Szwecja czy Norwegia, kobiety podlegają obowiązkowi służby wojskowej na równi z mężczyznami, co jest uznawane za element polityki równości płci.
Kwalifikacja wojskowa 2025 stanowi istotny element budowania odporności państwa na zagrożenia. W obliczu zmieniającego się środowiska bezpieczeństwa w Europie, posiadanie aktualnej i kompleksowej ewidencji osób zdolnych do służby wojskowej, w tym specjalistów z kluczowych dziedzin, jest niezbędne dla efektywnego planowania obronnego.
Dla kobiet z kierunków medycznych i pokrewnych, objętych tegoroczną kwalifikacją, jest to również okazja do uświadomienia sobie ważnej roli, jaką ich zawody odgrywają w systemie bezpieczeństwa państwa. Lekarze, pielęgniarki, farmaceuci czy psychologowie są niezbędni nie tylko w codziennym funkcjonowaniu społeczeństwa, ale również w sytuacjach kryzysowych, kiedy ich umiejętności mogą uratować wiele istnień.
W podsumowaniu, tegoroczna kwalifikacja wojskowa, obejmująca kobiety z kierunków medycznych, farmaceutycznych, weterynaryjnych, psychologicznych, pielęgniarskich i ratowniczych, to istotny krok w kierunku modernizacji polskiego systemu obronnego. Proces ten, mimo iż może budzić pewne obawy, szczególnie wśród osób, które po raz pierwszy się z nim stykają, jest niezbędny dla zapewnienia bezpieczeństwa państwa i jego obywateli. Stawiennictwo przed komisją lekarską to obowiązek, ale także element odpowiedzialności obywatelskiej w budowaniu wspólnego bezpieczeństwa.
