Kurki - co to za grzyby?
Kurka, czyli pieprznik jadalny, to jeden z najpopularniejszych i najbardziej cenionych grzybów jadalnych w naszym kraju. Lisica, liszka, stągiewka, kurza nóżka czy kurza stopka to inne określenia, pod którymi się "ukrywa". W lesie łatwo ją wypatrzyć. Jej cechą charakterystyczną jest jaskrawa barwa: przechodzi od blado-żółtej do rdzawo-żółtej. U młodych owocników kapelusz jest guzikowaty, okrągłego kształtu, później staje się wypukły z podwiniętym brzegiem, a u starszych okazów jest rozpostarty, lejkowaty i nieregularny. Blaszki ma rozgałęzione, w nieregularnej formie grubych listewek zbiegających na trzon. Są one takiej samej barwy jak kapelusz. Trzon osiąga wysokość 3-6 cm, jego średnica wynosi do 2,5 cm. Miąższ jest barwy białej lub bladożółtej, o zwartej konsystencji, włóknisty w trzonie. To tyle, jeżeli chodzi o wygląd. A jakie w smaku są kurki? Są delikatne, korzenne, ale w starszych okazach można wyczuć pieprzną nutę (stąd nazwa pieprznik jadalny).Reklama
Sezon na kurki trwa zwykle od czerwca do końca października/połowy listopada, choć grzyby te mogą zacząć pojawiać się w lasach już w maju. W Polsce pieprznik jadalny spotykany jest najczęściej w siedliskach borowych. Okazy znajduje się głównie pod sosną, świerkiem, jałowcem, ale też dębem, grabem, bukiem, jodłą czy brzozą.
Kurka a lisówka pomarańczowa - różnice
Kurka bywa mylona z lisówką pomarańczową, która jest grzybem niejadalnym. Co powinno nas zastanowić, na co powinniśmy zwrócić uwagę, widząc grzyba podobnego do kurki? Eksperci wskazują na kilka cech lisówki, dzięki którym możemy odróżnić ją od kurki.
Lisówka ma ciemniejszą, pomarańczową barwę owocników. Jej trzon jest cieńszy, a blaszki cienkie i gęste. Grzyby różni także czas występowania. Na kurki można wybrać się w czerwcu, a choćby maju, i zbierać je do października/listopada. Lisówki natomiast to grzyby typowo jesienne - pojawiają się dopiero we wrześniu.
Wartości odżywcze kurek
Kurki są nie tylko smaczne, ale i zdrowe. Jedząc je, dostarczymy organizmowi cennych składników. Jakich?
Kurki są źródłem białka (100 g tych grzybów dostarcza ok. 1,5 g białka) i błonnika (3,8 g/100 g), a także wielu witamin i minerałów. Należy tu wymienić przede wszystkim: witaminy z grupy B, w tym witaminę B1, witaminę B3 i witaminę B5, witaminę D, beta-karoten, a także magnez, żelazo, potas, fosfor, wapń i selen. W pieprzniku jadalnym znajdziemy też związki fenolowe i indolowe, które odpowiadają za ochronę naszego DNA przed mutacjami i procesami kancerogennymi.
Kurki to grzyby o dużej zawartości wody, są przez to niskokaloryczne. W 100 g świeżych grzybów znajduje się ok. 40 kcal.
adekwatności kurek. Dlaczego warto jeść kurki?
Kurki zawierają łatwo przyswajalne aminokwasy, składniki mineralne, witaminy, błonnik oraz liczne związki czynne, które mają niebagatelny wpływ na organizm. Związki czynne obecne w owocnikach mają zdolność obniżania poziomu glukozy i cholesterolu we krwi, poza tym wykazują działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, antybakteryjne i antywirusowe.
Kurki zawierają hitinmannozę oraz kwas trematonolinowy. To dzięki nim podczas grzybobrania nie uświadczy się na nich żadnych robaków. Wspomniane związki działają zabójczo na pasożyty i pozostają aktywne w grzybie choćby w temperaturze 50 st. Celsjusza. Produkty z kurek mogą wspierać organizm w przypadku choroby pasożytniczej (hitinmannozę wykorzystuje się do produkcji leków na pasożyty, a kwas trametonolinowy wspiera m.in. prawidłową pracę wątroby i jest stosowany w leczeniu wirusowych zapaleń wątroby).
Dzięki dużej zawartości flawonoidów o działaniu przeciwutleniającym kurki pomagają walczyć z wolnymi rodnikami. Zwiększenie zawartości przeciwutleniaczy w diecie obniża stres oksydacyjny i zmniejsza ryzyko wielu chorób, cukrzycy typu 2, chorób układu krążenia czy też nowotworów.
Kurki są lepszym źródłem beta-karotenu niż marchewka czy pomidory. Ten składnik to przeciwutleniacz o szerokim zastosowaniu. Przeciwdziała rozwojowi wielu chorób, zapewnia prawidłowe działanie narządu wzroku, może poprawiać funkcje poznawcze, zwłaszcza kiedy jest spożywany długoterminowo lub w połączeniu z innymi mikroskładnikami, takimi jak witamina E, witamina C, cynk czy selen, wpływa na poprawę wyglądu skóry. Pozytywny wpływ na skórę, a także pracę układu nerwowego mają też witaminy z grupy B i żelazo.
Kto nie powinien jeść kurek?
Kurki należą do grzybów ciężkostrawnych. W ich ściankach komórkowych znajduje się chityna, która sprawia, iż grzyb ten zalega w układzie trawiennym. Nie są one wskazane dla osób starszych i osób z problemami ze strony układu pokarmowego, a także dzieci do lat siedmiu. A czy mogą je jeść osoby z dną moczanową? Grzyby w dnie moczanowej zaleca się ograniczać, ale kurki, w porównaniu do innych, zawierają znacznie mniej związków purynowych.
Jak jeść kurki?
Eksperci radzą, by spożywać grzyby niedługo po zebraniu. Wtedy ich wartość odżywcza jest najwyższa.
Kurki to grzyby, które można wykorzystać na wiele sposobów. Można je smażyć, dusić, gotować, ale też marynować, mrozić i suszyć. Jedzeniowym klasykiem wśród grzybiarzy jest jajecznica z kurkami, a śmietanowy sos kurkowy zachwyca choćby tych, którzy za grzybami nie przepadają. Kurki stanowią również świetny dodatek do makaronów i risotto. Można je łączyć z rybami, a także dodawać do zup.
CZYTAJ TAKŻE:
Dlaczego warto jeść młode ziemniaki? Są zdrowsze, niż myślisz i wcale nie tuczą
Podobne do borówek amerykańskich, ale o "większej mocy". Chronią mózg, są sprzymierzeńcem serca
Odmładzają, zbijają cholesterol, wspierają mózg. To jedne z najzdrowszych orzechów
