Ludzie od zawsze próbowali zrozumieć, skąd biorą się niezwykłe umysły wizjonerów, którzy wyprzedzali swoją epokę. Współczesna psychologia opisuje uzdolnienia szerzej, dostrzegając w nich nie tylko intelekt, ale także emocje i kreatywność. Wyjątkowe zdolności nie zawsze przekładają się na świetne oceny w szkole, mogą jednak ujawniać się w innych obszarach. To może być szybkie pojmowanie trudnych zagadnień albo duża wrażliwość emocjonalna. Pierwsze sygnały niezwykłego potencjału można zauważyć już we wczesnym dzieciństwie.
REKLAMA
Zobacz wideo Czy ADHD możemy pomylić z innymi zaburzeniami? "Tak totalnie szczerze - z wieloma"
Po czym poznać, iż dziecko będzie inteligentne? Warto zwrócić uwagę na kilka rzeczy
Uzdolnione dzieci potrafią zadziwić nie tylko tym, jak gwałtownie chłoną wiedzę, ale także tym, w jaki sposób patrzą na świat. Często rozumieją zagadnienia wykraczające daleko poza ich wiek, a jednocześnie miewają kłopot z wykonywaniem prostych, schematycznych poleceń. Zamiast bezrefleksyjnie powtarzać, wolą analizować i szukać własnych dróg. Charakterystyczne jest też ich nieustanne pytanie "dlaczego?". Dociekliwość bywa tak duża, iż dorośli nierzadko rezygnują z odpowiedzi.
Taka ciekawość sprawia, iż maluchy potrafią godzinami zgłębiać jeden temat, podczas gdy rówieśnicy już dawno zmienili obiekt zainteresowania. Davidson Institute, amerykańska organizacja wspierająca wybitnie zdolne dzieci, zwraca uwagę, iż właśnie potrzeba ciągłej stymulacji intelektualnej i błyskawiczne przyswajanie nowych treści to jedne z pierwszych oznak niezwykłego potencjału.
Wyjątkowość często ujawnia się także w emocjach. Dzieci szczególnie uzdolnione intensywnie przeżywają różne sytuacje, mocno reagują na niesprawiedliwość i bywają wyjątkowo empatyczne. Eksperci portalu medycznego webmd.com podkreślają, iż większa wrażliwość emocjonalna i sensoryczna to częsta cecha osób o ponadprzeciętnej inteligencji. Z jednej strony pomaga ona lepiej rozumieć innych, z drugiej potrafi być dla dziecka sporym obciążeniem. Niekiedy wydają się dojrzalsze niż ich rówieśnicy, co ułatwia kontakty z dorosłymi, ale utrudnia budowanie relacji z osobami w tym samym wieku. Wyróżnia je również specyficzne poczucie humoru: rozumieją ironię, abstrakcję oraz skomplikowane gry słów.
Dzieci w klasie. Zdjęcie ilustracyjneFot. Jakub Orzechowski / Agencja Gazeta
Rodzice często zauważają też wyjątkowe tempo rozwoju: wcześniejsze opanowanie mowy, czytania i liczenia, niezwykła pamięć oraz bogate słownictwo. Do tego dochodzą błyskotliwe spostrzeżenia, a niekiedy zdolności artystyczne, muzyczne lub przywódcze. U niektórych dzieci potencjał skupia się na jednej dziedzinie, na przykład matematyce, u innych obejmuje kilka obszarów naraz. Rozpoznanie takich cech nie jest jednak proste, bo każde dziecko rozwija się w swoim rytmie, a zdolności nie zawsze widać w szkolnych ocenach. Dlatego badacze podkreślają, iż to właśnie codzienne obserwacje i pomoc specjalistów jest niezbędna podczas diagnozy.
Co bada test Stanford-Binet? Tak sprawdzisz poziom inteligencji u szkolniaka
Jednym z najczęściej stosowanych narzędzi w diagnozie uzdolnień jest test Stanford-Binet, którego początki sięgają początku XX wieku. Opracowany we Francji przez Alfreda Bineta, a następnie rozwinięty w Stanach Zjednoczonych, dziś ma już piątą wersję i wciąż pozostaje złotym standardem w psychologii. Test mierzy nie tylko iloraz inteligencji, ale i szerokie spektrum zdolności poznawczych. Sprawdza pamięć roboczą, rozumowanie logiczne, myślenie przestrzenne czy umiejętności językowe.
Badanie odbywa się w formie serii zadań dostosowanych do wieku dziecka. Mogą to być pytania wymagające logicznego myślenia, zadania matematyczne, układanki przestrzenne albo ćwiczenia sprawdzające słownictwo. Psycholog dobiera je tak, aby uzyskać pełny obraz mocnych i słabszych stron badanego. Wynik testu podawany jest jako IQ, ale jeszcze ważniejsze są informacje o indywidualnym profilu zdolności. To właśnie one pokazują, w jakich obszarach dziecko potrzebuje stymulacji albo wsparcia.
Test warto wykonać wtedy, gdy rodzice lub nauczyciele zauważają, iż rozwój dziecka odbiega od rówieśników, zarówno w kierunku trudności, jak i ponadprzeciętnych zdolności. Badanie jest wskazane przy podejrzeniu dysleksji, ADHD lub autyzmu, ale też wtedy, gdy dziecko szybciej niż inni przyswaja wiedzę i potrzebuje ambitniejszych wyzwań. W zależności od wersji, test może trwać od kilkudziesięciu minut do choćby kilku godzin, a w razie potrzeby dzieli się go na krótsze sesje.
Po badaniu rodzice otrzymują szczegółową diagnozę z omówieniem wyników i praktycznymi wskazówkami, co dalej. Dzięki temu test Stanford-Binet staje się nie tylko narzędziem pomiaru, ale i punktem wyjścia do odpowiedniego wsparcia rozwoju dziecka. Czy masz w otoczeniu uzdolnione dziecko? Zapraszamy do udziału w sondzie oraz do komentowania.
Zachęcamy do zaobserwowania nas w Wiadomościach Google.
![Ponad 200 osób straci pracę? Przejmujące okoliczności likwidacji zakładu w powiecie wrzesińskim [SONDA]](https://storage.googleapis.com/poludniowaoficyna-pbem/jarocinska/articles/image/4b8aeeb4-7c45-465b-9995-bbcb83b2a64c)
